هرمزگان؛ گوشت قربانی

همین چند سال پیش بود که طرح جدایی بخشی از پارسیان و الحاق به استان فارس جنجالهای زیادی را به پا کرد. طرحی که نهایتا بخاطر اعتراض مردم و نمایندگان هرمزگان متوقف شد اما  همچنان لغو نشده است و سایه آن بر سر هرمزگانی ها سنگینی میکند.

هنوز نگرانی مردم هرمزگان از لغو این طرح برطرف نشده که حجت الاسلام ذوالقدر نماینده شرق هرمزگان در نامه ای به وزیر کشور درخواست تفکیک استان هرمزگان و تشکیل استان هرمزگان شرقی به مرکزیت میناب را مطرح کرده است. این که پیشنهاد حجت الاسلام ذوالقدر با توجه به شرایط فعلی بودجه کشور و در آستانه انتخابات مجلس چه میزان کارشناسی شده است خود جای بحث دارد اما آنچه در میان این بحث و حاشیه های تقسیم هرمزگان گم شده، زمزمه های ایجاد استان خلیج فارس است. استانی که گفته میشود قرار است است شامل جزایر استان هرمزگان (جزایر قشم و کیش و بنادر لاوان، لنگه، سیری، جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک) و به مرکزیت ابوموسی باشد.برخی خبرگزاری ها عنوان کرده اند پیشنهاد تشکیل استان خلیج فارس در اردیبهشت ماه ۹۱در مجلس مطرح شده است. اگر صحت مطرح شدن این طرح در سال 91 تایید شود باید دید چرا نمایندگان مردم هرمزگان در طول این هفت سال صحبتی از احتمال تفکیک استان هرمزگان و تشکیل استان جدید سخنی به میان نیاورده اند. آیا جنجالهای جدا شدن پارسیان از هرمزگان بوده یا دلایل دیگری که نمایندگان صلاح را در عدم اعلام این خبر دیده اند.  اما در ادامه بد نیست نگاهی به پیشینه بحث های مربوط به تقسیم استان هرمزگان بپردازیم.

  آغاز تجزیه هرمزگان در دولت دهم

بحث تقسیم هرمزگان اولین بار در دولت محمود احمدی نژاد و با طرح جدا شدن بخشی از پارسیان هرمزگان والحاق به فارس مطرح شد. جراره نماینده وقت مردم هرمزگان در مجلس درباره دلیل اصلی تقاضای الحاق پارسیان به فارس توسط نمایندگان این استان گفته بود دست یابی به ساحل خلیج فارس و ادعای رشد و پیشرفت باعث مطرح شدن این مباحث شده است. هم چنین جباری یکی دیگر از نمایندگان وقت هرمزگان، گفته بود ابراهیم عزیزی استاندار وقت هرمزگان به این دلیل که اهل استان فارس بوده این مصوبه را تأیید کرده‌ است. 

هر چند موافقان این جدایی معتقد بودند در این طرح نگاه ملی و فرامنطقه ای وجود دارد اما آنچه مسلم است نادیده گرفتن وابستگی عاطفی مردمی بود که همواره خود را یک هرمزگانی تلقی میکردند بطوریکه مطرح شدن آن منجر به اعتراضات دامنه داری در هرمزگان شد و علاوه بر آن واکنش تند نمایندگان هرمزگان را به دنبال داشت. انتقادات تند و جنجالی نمایندگان هر یک از دو استان فارس و هرمزگان و از طرفی گسترش دامنه اعتراضات  به شهرهای دیگر استان زنگ خطر امنیتی را در کشور به صدا دراورد و  وزارت کشور صلاح را در توقف این طرح دید. 

  استانهای در صف تفکیک  

بر اساس قوانین تقسیمات کشوری وزارت کشور بنا به ضرورت می‌تواند با تصویب هیات وزیران با انتزاع و الحاق روستاها، بخش‌ها یا شهرستان‌های مجاور، استان‌ها را تعدیل نماید مگر آنکه به تصویب مجلس شورای اسلامی، ایجاد استان جدید ضروری شناخته نشود.حسین مختاری‌هشی، متخصص جغرافیای سیاسی و استادیار دانشگاه اصفهان به شهروند  گفته است: «عوامل تقسیم استان‌ها دو دسته است؛ نخست جغرافیای طبیعی که شامل رشته‌کوه‌ها، رود و رودخانه‌ها و تمامی موانع طبیعی که در آن منطقه واقع شده، است و عامل دوم عوامل انسانی است که براساس آن تعداد افراد، دین و مذهب آنها و مسائلی از این دست سنجیده می‌شود. 

کمیل طیبی اقتصاددان نیز درباره شرایط تقسیم شدن یک استان معتقد است باید طرح تفکیک استان توجیه اقتصادی داشته باشد مثلاً باید دید ایجاد یک استان جدید چقدر مزیت نسبی دارد و چه منافع اقتصادی حاصل می‌شود؟ و آیا می‌توان به اقتصاد همان منطقه از جهت ایجاد اشتغال و یا تقویت تولید کمک کرد و با استان‌های همجوار صادرات و واردات داشت.آنچه مسلم است اگر قرار است در سطح استانی تقسیمات صورت گیرد باید دولت لایحه ای را به مجلس بفرستد تا بودجه مورد نیاز این تفکیک لحاظ شده باشد و نمایندگان نمیتوانند طرحی را پیشنهاد کنند که هزینه زیادی بردولت اعمال میکند  در غیر اینصورت این طرح براساس اصل 75 قانون اساسی  شورای نگهبان رد خواهد شد.هر چند طرح تفکیک استانهای کشور از گذشته تاکنون وجود داشته است اما با اظهارات سید حسین نقوی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره تشکیل 14 استان جدید رنگ و بوی دیگری به خود گرفت. استانهای ورامین، کاشان، خلیج فارس، زاگرس یا لرستان شرقی، بم، کرمان جنوبی، خوزستان شمالی، سربداران، شاهرود، گلشن، مازندران غربی ، کردستان شمالی ، تالش و لارستان است. اینکه در این میان کدام استان لقب سی و دومین استان کشور را به خود اختصاص خواهد داد مشخص نیست اما آنچه مشخص است در طول سالهای مختلفی طرح های زیادی به مجلس رفته و رد شده است.

 سرنوشت نامعلوم گوشت قربانی...

اگرچه هاشمی تختی نماینده مردم هرمزگان در مجلس درباره جدا شدن بخشی از پارسیان هرمزگان گفته بود اجازه نمیدهیم هرمزگان گوشت قربانی شود اما حال باید دید در آینده چه سرنوشتی در انتظار این استان خواهد بود. چرا که شائبه های مختلفی درباره احتمال ایجاد استان فارس جنوبی یا لارستان به مرکزیت لار وجود دارد و این ظن را ایجاد میکند که طرح لغو نشده الحاق بخشی از پارسیان به فارس  مجددا به جریان افتاده و این مناطق به فارس جنوبی یا لارستان ملحق شود. از طرفی در گذشته نیز بحث هایی مبنی بر الحاق شهرستان بستک به استان لارستان مطرح بوده است. با توجه به نفوذ و لابی نمایندگان لامردی که با قدرت خود خواستار الحاق بخشی از پارسیان به فارس و اتصال به دریای خلیج فارس بودند حال که زمزمه های تشکیل استان لارستان مطرح شده است آیا امکان پیوستن بخشی از هرمزگان به فارس جنوبی وجود دارد. آیا نمایندگان هرمزگان اجازه خواهند داد این استان گوشت قربانی شود.