آیا راه چاوز ادامه خواهد یافت؟

صبح ساحل، سیاسی _ در جهان کشورهایی که علنا از آمریکا دوری میکنند زیاد نیستند ولی در عوض سر و صدای فراوانی دارند کشورهایی که عمدتا به واسطه رهبران پوپولیستی خود در برابر نفوذ امریکا ایستادگی کرده اند و بسیاری از آنها دارای محبوبیت فراوانی در بین مردم خود و دیگر کشورهای ضد امپریالیسم هستند . در این میان هوگو چاوز به دلیل جسارت و موفقیت در برنامه های سوسیالیستی – سیاسی خود از جایگاه ویژه ای برخوردار بود . اجرای موفقیت آمیز برنامه های اقتصادی چاوز در ونزوئلا فقر را دراین کشور به شدت کاهش داد وی توانست با تکیه بر قدرت نفتی ،کشورش را از بحران های زیادی عبور دهد .بی پروایی سیاسی او و ایجاد روابط نزدیک با فیدل کاسترو و محمود احمدی نژاد او را به یک ضد امریکایی تمام عیار بدل کرد .او در طی 14 سال زمامداری بر ونزوئلا تلاش زیادی را برای همگرایی منطقه ای در امریکای جنوبی انجام داد و نفوذ زیادی در بین رهبران منطقه داشت او و فیدل کاسترو در دهه های گذشته بارها طرح های امریکا در کشورهایشان را ناکام گذاشتند و موجی از استقلال خواهی سیاسی در امریکای لاتین را به راه انداختند. امروز پس از فوت چاوز این سوال مطرح می شود که ونزوئلا و آمریکای جنوبی پس از رهبران کنونی خود آیا باز هم در برابر امریکا مقاومت خواهند کرد و پس از یک دهه عقب نشینی امریکا در منطقه باز هم کشورهای امریکای جنوبی حیاط خلوت امنی برای این کشور خواهند بود؟حقیقت این است که با توجه به رخدادهای سالهای اخیر و شکلگیری حکومتهایی با پایگاه مردمی در کشورهایی چون آرژانتین، اوروگوئه، برزیل، کوبا، ونزوئلا و پاراگوئه راه  برای نفوذ مستقیم امریکا در دولتهای امریکای جنوبی بسته شده است . اگرچه اغلب این کشورها با سیاستهای تدوین شده رهبران خود و نه بر اساس یک جنبش مردمی به مبارزه با امریکا رفته اند اما پایگاه فکری بنا نهاده شده توسط آنها در میان مردمشان آنقدر مستحکم هست که پس از مرگ آنها اوضاع به صورت قبل بازنگردد. ضمن اینکه امریکا در ونزوئلا و برخی از کشورهای دیگر امریکای لاتین تجربه ناموفق کودتا و نتایج بد آن را دیده است کودتای ناکام بر علیه چاوز در سال 2002 نه تنها محبوبیت وی را در میان مردم افزایش داد بلکه وجهه سیاسی امریکا را در میان مردم این کشور مخدوش ساخت . این اتفاقات و هزینه های سیاسی رانده شدن امریکا از حیاط خلوت دیپلماتیک خود امریکا را به تجدید نظر در سیاستهایش واداشته است شاید به همین دلیل رییس جمهور امریکا برای تسلیت مردم ونزوئلا را خطاب قرار داد نه دولت این کشور را وی در بیانیه ای به مناسبت درگذشت چاوز اعلام کرد که واشنگتن از خواست و اراده مردمی در ونزوئلا حمایت میکند. با آغاز فصلی جدید در ونزوئلا ، امریکا خود را به پیشرفت اصول دموکراسی در ونزوئلا ، حکمرانی قانون و احترام به حقوق بشر در این کشور پایبند می داند. در آخر باید گفت هزینه های کمرشکن جنگ در عراق و افغانستان و همچنین اقتصاد در هم شکسته امریکا این کشور را از برخورد  مستقیم و هزینه بر دور میدارد رشد اقتصادی و نیازهای بازار در امریکای لاتین میتواند برای امریکا و حضور اقتصادیش در بازار این کشورها بسیار سودمند باشد با مرگ رهبران در کشورهای سوسیالیستی امریکای لاتین و روی کارآمدن رهبران جدید فضا به سوی تلطیف روابط با امریکا پیش خواهد رفت شاید این بار امریکا حضوری دوستانه در امریکای لاتین را برای براندازی انقلاب بولیواری تدارک ببیند.هوگو چاوز به خاطر ادعاهای جسورانه و نیز تلاش‌هایش برای استقلال دولت‌های آمریکای لاتین، در یادها خواهد ماند.

نگاه دوم// فرصتی که برای اتحادیه عرب از دست رفت

درگیری ها در سوریه در حالی هر روز تلفات بیشتری می گیرد که جهان بر سر موضوع این کشور به دو دسته تقسیم شده است این دوگانگی در جهان عرب بیشتر و پر رنگ تر است. کشمکش میان کشورهای عربی رسیدن به یک اجماع دیپلماتیک  منطقه ای در مساله سوریه را با بن بست مواجه کرده است. رویارویی لبنان ، الجزایر و عراق با قطر و عربستان بر سر مسایل سوریه در نشست های اتحادیه عرب امکان رسیدن به راه حل را ناممکن کرده است. اگرچه در طی نشست روزپنجشنبه  وزرای امور خارجه اتحادیه با صدور قطعنامه ای ضمن تاکید بر ضرورت تغییر حکومت سوریه و تشکیل دولت وحدت ملی و سلب شدن اختیارات بشار اسد رئیس جمهوری سوریه، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی را در این کشور خواستار شدند . اما تلاش این کشورها برای بین المللی کردن مساله سوریه و کمک خواستن از سازمان ملل در نشست های پیشین نشان از ناتوانی آنها در این مساله دارد.مداخله نگران کننده اعضای اتحادیه عرب و کمک های نظامی به مخالفان در سوریه حکومت این کشور را نسبت به میانجیگری و ارایه هر گونه طرحی از جانب این اتحادیه بدگمان ساخته است. در آشفته بازار سیاسی سوریه که هر سازمان و نهادی نظر و ایده خود را فریاد میزند و هر دولتی به دنبال قدرتنمایی در آن است نقش اتحادیه عرب با توجه به سبقه فرهنگی اعراب عضو می توانست راهگشا باشد  حتی در ابتدای آشوبها سوریه با ورود بازرسان اتحادیه عرب موافقت کرد اما دشمنی آشکار برخی از اعضای اتحادیه عرب با بشار اسد این همکاریها را ناکام گذاشت و کار به جایی رسید که علاوه بر تعلیق عضویت سوریه در این نهاد در نشست اخیر تلاش شد تا کرسی سوریه به مخالفان آن واگذار شود.اگرچه در طی سالهای گذشته موضع گیریهای کشورهای عربی عمدتا پیرو نظرات امریکا در منطقه بود است اما در قضیه سوریه آنها از مسایلی دفاع میکنند که در کشور خودشان وجود ندارد . حق انتخابات آزاد و برقراری دموکراسی که کشورهایی مانند قطر و عربستان به بهانه آن به مخالفان سوری کمک میکنند در کشور خودشان مفهومی ندارد و این به معنای دشمنی آشکار با بشار اسد است . حل بحران سوریه میتوانست فرصت خوبی برای اتحادیه عرب و اعضای آن برای نشان دادن توانایی های سیاسی آنها باشد بحرانی که اگر حل میشد می توانست وجهه سیاسی و قدرت اتحادی  اعراب در برابر اسراییل را ارتقا بخشیده و به نوعی ثبات سیاسی داخلی و خارجی را برای اعضای این اتحادیه به ارمغان آورد.