شبکه های اجتماعی، دنیایی پر از احساساتی که واقعی نیست

برخی روانشناسان معتقدند که شبکه‌های اجتماعی امروزه بیش از آنکه نمایش باورها و اعتقادات باشند، احساساتی نمایشی را عرضه می‌کنند که سبب بسیاری از آسیب‌های روحی نظیر افسردگی، ضعف شخصیت و اعتماد به نفس می‌شود.

به گزارش صبح ساحل، توسعه و گسترش شبکه های اجتماعی در سال های اخیر بسیاری از اعتقادات، باورها و همچنین سبک زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. انتشار سبک زندگی سلبریتی ها (اشخاص محبوب و مشهور) در قالب عکس و ویدئو در این شبکه ها به طور حتم از دیدگاه جامعه پر است از لحظه های رنگارنگ سرور؛ که محرومیت بخشی از جامعه را بیشتر به رخ می کشد و این مهم بی تردید با ایجاد نارضایتی از زندگی همراه است.

همچنین بهره گیری از عناوین جعلی؛ نمایش احساسات غیرواقعی و کاراکتر (شخصیت) های ساختگی در برخی از مواقع نیز از دیگر آسیب های این شبکه ها عنوان می شود؛ که عواطف بسیاری از جوانان و نوجوانان را به بازی می گیرد و موجب بروز برخی از آسیب های روحی و روانی می شود.

تاثیر این شبکه ها در جامعه ایران برابر با ۶۹.۸ درصد (۱۰ درصد بیش از میانگین جهانی) برآورد شده است؛ که براساس نتایج برخی از تحقیقات میزان استفاده مردان نسبت به زنان (به ویژه در طول روز) بیشتر است و این امر در بلندمدت سبب اختلال در فعالیت های اجتماعی می شود.

اگرچه بسیاری از مزایای این شبکه های تاثیرگذار نظیر توسعه و گسترش ارتباطات، کاهش هزینه های اقتصادی، تبلیغات، توسعه عدالت رسانه ای، به روزرسانی اطلاعات، ایجاد فرصت های اقتصادی، به اشتراک‌گذاری تجارب و افزایش آگاهی های عمومی را نباید نادیده گرفت؛ اما تعارض ارزش ها و باورها، شکاف نسل ها، هنجارشکنی، اعتیاد و اختلالات شخصیتی، کاهش ارتباطات اجتماعی چهره به چهره، سوء استفاده های جنسی، شبهات فکری – اعتقادی و تجاوز به حریم شخصی نیز از جمله معایب این شبکه های اجتماعی عنوان می شود.

"مهدی عسگری پور" یک کارشناس ارشد مشاوره در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: نمایش شایستگی‌های فردی به منظور کسب محبوبیت و احترام یکی از اساسی ترین نیازهای بشری محسوب می شود.

وی افزود: در واقع اثبات توانمندی؛ اعتماد و عزت نفس به منظور دریافت محبت دیگران برای بشر حیاتی است؛ اما در برخی از مواقع شخصیت از بلوغ کافی برای نمایش شایستگی ها برخوردار نیست.

عسگری پور ادامه داد: در این شرایط به منظور بروز باورهای ذهنی از فضای مجازی استفاده می شود؛ به عبارت دیگر به جهت عدم توانمندی در بروز باورها و شخصیت حقیقی از یک کاراکتر (شخصیت) مجازی استفاده می شود.

به عقیده این مشاور استفاده از عناوین جعلی در بسیاری از شبکه های اجتماعی نظیر توئیتر و اینیستاگرام نیز بر این اساس است.

وی در ادامه با اشاره به یکی از کاربران این فضا به نام فاطمه. خ (ملقب به سحر تبر) که در هفته های اخیر محکوم به بازداشت نیز شد؛ خاطرنشان کرد: انجام جراحی های پی در پی زیبایی به طور حتم به جهت کسب احترام و اعتبار و محبوبیت است؛ این اقدام فارغ از ارزیابی یکی از نیازهای بشری محسوب میشود که در فضای حقیقی (عینی) محقق نشده است.

این روانشناس یادآور شد: در برخی از مواقع نیز بنابر دلایل سیاسی و عقیدتی از این فضا بهره برداری می شود؛ نظارت و کنترل در محیط های اجتماعی برخی از اقدامات سیاسی و... را با دشواری وربه رو می کند و بر این اساس از شبکه های اجتماعی جهت بروز باورها استفاده می شود.

این کارشناس همچنین در رابطه با این مهم که آیا بروز شخصیت در شبکه های اجتماعی (فضای مجازی) آسیب زا است نیز تاکید کرد: بی تردید بروز باورها در این فضا حاکی از ضعف شخصیت و اعتماد به نفس است؛ که عدم نظارت و کنترل به منظور جلوگیری از اشتباهات این ضعف را تشدید و این امر باید با حضور در محیط های اجتماعی و بروز کاراکتر (شخصیت) واقعی برطرف شود.

"معصومه موسوی" یک دکتر روانپزشک نیز در این باره اظهار داشت: استفاده غیرمتعارف از شبکه های اجتماعی بر بروز بسیاری از آسیب های روحی نظیر افسردگی تاثیر گذار است.

وی افزود: در برخی از مواقع شبکه های اجتماعی با نمایش سبک زندگی سلبریتی ها؛ اشخاص خاص و... جامعه را از زندگی حقیقی دور می کند و احساس نارضایتی در زندگی را افزایش می دهد.

موسوی ادامه داد: به عبارت دیگر "همانندسازی" با این سبک از زندگی آسیب زا می شود؛ چراکه این سبک از زندگی با بسیاری از واقعیت های اجتماعی سازگار نیست و اقلیت هر یک از جوامع را در بر می گیرد.

به عقیده عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی همچنین برخی از این اشخاص از اختلالات شخصیتی رنج می برند و پیروی از آن‌ها به عنوان یک الگو صدمه زننده است.

وی در ادامه در خصوص بروز برخی از احساسات نمایشی در شبکه های اجتماعی نیز تاکید کرد: شادی و نشاط به عنوان یک خصوصیت اپیدمی (مسری) سرایت می‌کند؛ بنابراین بروز این احساس و نمایش آن در شبکه های اجتماعی آسیب زا نمی شود.

این روانپزشک افزود: گاه اما در بروز این احساسات زندگی حقیقی فراموش می شود؛ به عبارت دیگر واقعیت های اجتماعی همچون اضطراب، شکست، فشارهای اقتصادی و... نشان داده نمی شود و این امر آسیب زا می شود.

وی تصریح کرد: در حقیقت بروز احساسات نمایشی از شادی و نشاط و یک زندگی ایده‌آل؛ خالی از واقعیت های اجتماعی و پذیرش جامعه زیان آور است.