ساحل در قرق قلیان فروشان

به گزارش صبح ساحل ، به نقل از شبستان ، در شهرهای بندری معمولا ساحل بهترین جا برای تفریج به شمار می رود و اصولا بندرعباس نیز از این قاعده مستثنی نیست و طی سال های اخیر با احداث بوستان های ساحلی و وجود زیرساخت های مناسب، شرایط برای استفاده بهینه گردشگری از ساحل فراهم شده است.

عرضه گسترده قلیان در امتداد نوار ساحلی از روبروی بازار قدیم تا پارک ملت در سواحل محله نخل ناخدا موجب زشتی چهره بوستان های ساحلی و نارضایتی برخی از خانواده ها و گردشگران شده است.

اگر چه متاسفانه این روزها در بار و بنه اکثر خانواده هایی که برای تفرج به ساحل زیبای پایتخت تجارت و اقتصاد کشور پناه می آورند، وسیله ای پر خطر و همراه ناسالمی جا خوش کرده که پای ثابت تفریح بسیاری از خانواده هاست.

وقت گذرانی کنار ساحل، تنها تفریح این ایام از سال خانواده های بندرعباسی است، اما تمام پارک های ساحلی بندرعباس از سورو تا پارک ولایت هر جا که سر بزنی، بساط قلیان فروشی و قلیان کشیدن براه است و تاسف بار اینکه به عنوان وسیله همراه و نقل مجلس تمام  دورهمی های خانواده ها در ساحل است.

یکی از این خانواده ها که با پدر و مادر و همسر  دو فرزندش مشغول قلیان کشیدن هستند، می گوید: این وسیله سرگرمی ماست و دیگه باهاش اُخت گرفته ایم.

از خانواده دیگری که برای گذراندن ساعاتی از عصر را به ساحل آمده بودند و چهار تا قلیان به همراه داشتند، پرسیدم که چرا این همه قلیان؟ در پاسخ گفتند که ما چهار نفریم و برای هر کدام یک قلیان آورده ایم.

ابوفاضل  جوان 25 ساله ای که با دو نفر از دوستانش مشغول قلیان کشیدن است نیز می گوید: از صبح تا عصر سرکار هستیم و هر شب برای رفع خستگی کنار ساحل می آییم و قلیان می کشیم.

هر مصرف کننده ای هم دلیلی دارد و بهانه ای

خانمی که با سه کودک خردسالش مشغول بازی کردن است، می گوید: گاهی قلیان می کشد، زیرا کشیدن قلیان یک نوع تفریح محسوب می شود.

محمد هم می گوید: وقتی با دوستهامون وقتی بیرون می رویم  تنها تفریح و سرگرمی ما قلیان است اگر در پارک ها وسایلی هیجانی و سرگرمی برای جوانان بود ما هم هیجان خود را طور دیگری تخلیه می کردیم.

آقای رحیمی که معلم بازنشسته ای است نیز می گوید: موضوع قلیان فروشی چند سالی هست که در سطح شهر و به ویژه پارک ها ریشه دوانیده است و دلیل آن نیز فقدان مکان هایی برای تخلیه هیجان جوان هاست و به ناچار با قلیان وقت گذرانی می کنند و به خودشان ضرر می زنند و مسئله مهم دیگر اشتغال است که اگر داشته باشند دست به این کار نمی زنند.

رفتم سراغ قلیان فروش ها که ببینم تا حالا کسی در مقابل فروش قلیان مقاومت کرده؟ که در جواب شنیدم: استقبال مردم بسیار خوب است و تا وقتی مردم استقبال زیادی دارند ما هم هستیم.

یکی از این قلیان فروش ها که جوان 20 ساله ای است می گوید: هر چند ماه یکبارشهرداری و نیروی انتظامی قلیان هایمان را می برند و می شکنند اما دوباره می خریم و روز بعد شروع به فروش قلیان می کنیم. چون  بیکارم و شغل دیگری ندارم و به دلیل اینکه تنها نان آور خانواده هستم مجبورم این شغل را ادامه دهم.

برایم خیلی جالب بود که این جوان قلیان فروشی را شغل زشتی می دانست و می گفت با همه جور آدم سرو کله می زنیم اما مجبورم  چون شغل دیگری ندارم و تنها نان آور خانواده خودم هستم.اگر چاره ای داشتم  هرگز سراغ این شغل نمی رفتم.

قلیان فروش بعدی که  از ساعت  عصر17 تا یک بامداد در پارک غدیر قلیان فروشی می کند، می گوید: من هم شغل دیگری ندارم از روی بیکاری مجبورم قلیان فروشی کنم و روزی 100 تا 150 تومان پول برای خانواده م در بیارم.

قانون مصرف دخانیات در اماکن عمومی را ممنوع کرده است

این در حالی است که قانون مصرف دخانیات را در مکان های عمومی و گردشگری ممنوع کرده است، اما گویا پارک های ساحلی شهر بندرعباس مستثنی هستند.

محمد پسری که سالها قلیان فروشی می کند نیز می گوید: مسئولان اگر واقعا بخواهند قلیان ها را جمع کنند در خیلی کافی شاپ های معروف و رستوران ها قلیان فروخته می شود یا مغازه های دخانیات فروشی که انواع قلیان هم می فروشند و کسی هم با آنها کاری ندارد.

یکی از جوانان که در کنار خانواده مشغول قلیان کشیدن است، می گوید: امروزه به دلیل عدم اجرای قانون و برخورد نکردن متولیان با عرضه کنندگان قلیان، قلیان کشیدن امری ناپسند محسوب نمی شود و قبح آن شکسته شده است.

اما وقتی صحبت از عملکرد متولیان این بخش و برخورد آنان با این معضل به میان می آید، مسئولان به جای پاسخگویی، هر کدام توپ را در زمین دیگری شوت می کنند و اکثر مسئولان که برای مصاحبه در مورد قلیان سراغشان می رویم متولی اصلی کار را مسئولان بهداشتی معرفی می کنند و مسئولان بهداشتی هم راهکار اصلی را در فرهنگ سازی می دانند.

مهمترین عوامل روی آوردن جوانان به سمت دخانیات

« منصور اخلاقی پور »، جامعه شناس و استاد دانشگاه هرمزگان در این رابطه می گوید: نداشتن نشاط بین جوانان و افسردگی و احساس تنهایی و شکست از مهمترین عوامل روی آوردن جوانان به سمت مصرف دخانیات به ویژه قلیان است.

یکی از علل شایع دیگر که جوانان را به سمت قلیان سوق می دهد نوع نگرش تفریحی و تفننی به قلیان است، به قلیان به عنوان یک وسیله تفریحی نگاه می کنند و به نوعی قلیان  به عنوان پرستیژ و اعتبار اجتماعی در بین گروه های جوان جا افتاده است و آن را به عنوان توانایی خاص در نظر می گیرند و متاسفانه کسی که نتواند قلیان بکشد به نوعی برچسب می خورد و و ممکن است در گروه مورد تایید قرار نگیرد.

اخلاقی پور می افزاید: از دیگر عللی که اقشار جوان به سمت قلیان روی می اورند فقدان تفریحات سالم است، محدودیت ها و موانعی که بر سر تخلیه هیجانات دوران جوانی است عامل مهمی است که جوانان و حتی دختران برای تخلیه هیجان، استرس و خستگی و گذراندن اوقات فراغت به آن نگاه می کنند.

این جامعه شناس در پاسخ به سوال  چرا خانواده ها نیز به مصرف قلیان گرایش پیدا کرده اند، می گوید: علاوه بر نگاه تفریحی و تفننی به قلیان عامل دیگر جایگاهی که قلیان به لحاظ سنتی به خصوص در استان هرمزگان داشته و قدمت آن به قرن ها پیش می رسد باعث شده این وسیله جایگاه قوی تری بین خانواده ها پیدا کند و خانواده ها تحت تاثیر چشم و هم چشمی و پرستیژ اجتماعی این رویکرد را به بحث قلیان دارند.

اخلاقی پور می افزاید: عرضه این دخانیات به لحاظ اجتماعی و مناسبات بین فردی و اجتماعی می تواند تحریک آمیز باشد وقتی عرضه ی یک محصول در دید و چشم  باشد احتمال گرایش به آن سمت نیز افزایش پیدا می کند.

بیکاری جوانان و سوددهی نسبتا خوب قلیان فروشی یکی دیگر از علل تسریع کننده در گرایش جوانان به سمت این محصول است که خیلی از رستوران های سنتی و کافی شاپ ها این محصول را عرضه می کنند که از منظر جامعه شناسی قابل حذف نیست اما باید مدیریت شود و محدودیت سنی گذاشته شود.

اما محدودیت های مصرف قلیان باید چگونه باشد؟ ارائه قلیان برای جوانانی که سن پایین تر از 18 سال دارند ممنوع باشد و خانواده هایی که کودک همراه دارند اجازه نباید داشته باشند که وارد مکان هایی شوند که قلیان استعمال می کنند و فضاهای سربسته عرضه قلیان باید هواکش و تهویه مناسب داشته باشندکه دود ماندگار نباشد در فضا و سریع تخلیه شود.

یکسری اقدامات تشویقی با کمک موسسات مردم نهاد و گروه های کودکان به عنوان پیام آوران سلامت توسط دانشگاه علوم پزشکی، شبکه بهداشت، سازمان بهزیستی و اداره کل امور اجتماعی استانداری هرمزگان م یتواند در رفع این معضل اجتماعی تاثیر گذار باشند.

 حالا که برنامه ها و اقدامات مسئولان نتوانسته است شر دخانیات را از سر مردم کم کند، اینجا دیگر انتخاب با قلیانی هاست که تشخیص دهند آیا استفاده از این هوای مطبوع کنار ساحل بهتر است یا استشمام دود غلیظی که بیش از 400 ماده سمی را از نای قلیان وارد بدن می کند و عامل مهم سرطان است.