از مشکلات شایع یائسگی بیشتر بدانیم

امروزه انتظار می رود یک سوم زندگی زنان بعد از یائسگی باشد. یائسگی باید به عنوان یک دوره جدید در زندگی با کمترشدن مسئولیت های قبلی وآمادگی برای فعالیتهای جدید تلقی شود.

به گزارش صبح ساحل، بسیاری از نگرانی های دوران یائسگی می تواند به عنوان ناراحتی های زود گذر مورد رسیدگی قرار گیرد.واکثریت خانمها متوجه می شوند که می توانند آنها را به طور کامل در خود مدیریت کنندوبا تغییرات این دوره سازگار شوند.

یک یائسگی کاملا یکسان برای همه زنان وجود ندارد وهرزنی عبور از این دوره را به طور متفاوتی تجربه می کند .یک سال بعد از آخرین قاعدگی ، یائسگی تعریف می شودکه معمولا بین سنین 45تا 51 سالگی اتفاق می افتد؛ اما تغییرات بدنی ناشی ازآن ممکن است بیش از یک دهه طول بکشد.

زنان تحت تاثیر درجات مختلفی از علامت های ناراحت کننده همراه با یائسگی قرارمی گیرند.از جمله سیکل های قاعدگی نامنظم – گرگرفتگی – تغییرات الگوهای خواب – ناراحتی واژینال ومشکلات احساسی .

بعضی از زنان به ندرت متوجه تغییرات می شوند وهیچ ناراحتی رادر زندگی روزمره شان تجربه نمی کنند اما حدود 60% زنان نزدیک به سن یائسگی ، بعضی از نشانه های وابسته به تغییرات هورمونی که همراه یائسگی اتاق می افتد را تجربه می کنند.

سیکل های نامنظم عادت ماهیانه:

تغییردرالگوی عادت ماهیانه معمولا اولین علامت یائسگی است. به دلیل کاهش تدریجی عملکرد تخمدان ها فقط 10تا 15 درصد زنان توقف ناگهانی پریود را تجربه می کنند که در این صورت باید یک تست خون حاملگی انجام شود زیرا امکان وقوع بارداری حتی درحضور سیکل های نامنظم نیز وجود دارد. در اکثزیت زنان تغییرات تدریجی پریود با یک کاهش مداوم ، هم درمقدار وهم در مدت خونریزی شروع شده ، در نزدیکی یائسگی فاصله پریودها بیشتر شده وحجم خونریزی هم کمتر می گردد بالعکس گاهی کاهش تخمک گذاری ممکن است باعث کوتاه شدن سیکل پریود شود.

گرچه الگوهای غیرطبیعی پریود ، می تواند به دلیل تغییرات هورمونی حوالی یائسگی باشد ، اما برای حصول اطمینان از سایر علل از جمله فیبروم ، پولیپ ، سرطان رحم ودهانه رحم ، بانوان باید مورد ارزیابی قرار گیرند.

دمای بدن : گرگرفتگی – برافروختگی

رایج ترین علامت دوره نزدیک یائسگی یک آشفتگی در سیستم تنظیم کننده دمای بدن است که منجر به دوره های گرگرفتگی وبرافروختگی می گردد که می تواند باعث ناراحتی گردد وبه خودی خود مضر سلامتی ونشانه بیماری نمی باشد.این امر می تواند همراه با سردرد ، احساس فشار در سر یا یک احساس ناگهانی گرمای شدید شروع شود.  احساس  داغی یابرافروختگی در صورت ، گردن وقفسه سینه افزایش یافته پوست قرمز شود وافزایش دما حتی تا چند درجه امکان دارد. متوسط طول زمان این گرگرفتگی 4 دقیقه است و تکرار آن یک یادوبار درهفته است.

خانمی که گرگرفتگی را به طور منظم تجربه می کند ، ممکن است چندین بار در در طول شب بیدار شود ودچار تعریق شبانه شودکه نیاز به تعویض ملحفه یا لباس دارند. محرومیت از خواب اثرات متفاوتی برافراد دارد باعث تحریک پذیری وخستگی ، اختلالات حافظه یا تمرکز می گردد. حتی بعضی از زنان احساس اضطراب ، عصبانیت یا درد عضلانی دارند.

نوسان خلقی:

هیچ افزایشی درشدت بیماریهای روانی در زنان در حول وحوش وبعد ازیائسگی وجود ندارد.در واقع افسردگی درمیان زنان میانسال کمتر شایع است ؛اگرچه بعضی از علائم روانی درحول وحوش یائسگی ایجاد می شود.مشکلات احساسی ممکن است در این دوره اتفاق بیفتد و تا یکی دوسال بعد از دوره یائسگی کاهش یابد. متاسفانه این علائم در واقع مرتبط باتغییرات هورمونی هستند. خستگی ، عصبانیت ، سردرد ، بی خوابی ، افسردگی، تحریک پذیری ، درد مفاصل وعضلات ، گیجی وطپش قلب جزء علائمی هستند که مکررا توسط زنان به پزشکشان گزارش می شوند. بعضی آشفتگی های احساسی می تواند همراه با محرومیت از خواب باشد که علت آن گرگرفتگی است. دیگر تغییرات این نقطه از زندگی مثل رفتن بچه ها از خانه ، ناامیدی شغلی ، یا ترس از افزایش سن هم می تواند به ایجاد آشفتگی های احساسی کمک کند. لازم به ذکر است ارزش استروژن درمانی برای کاهش شکایات روانی ثابت نشده است.

ناراحتی واژینال:

به علت نقش بارز استروژن در دستگاه تولید مثل زنان ، کاهش استروژن که همراه با یائسگی است تغییرات مهمی در تمام ارگانهای تولید مثلی ایجاد می کند. بعضی از زنان مشکلات واژینال را در طول دوران نزدیک به یائسگی تجربه می کنند اما اکثراتا 5 الی 10 سال بعد از یائسگی مشکلی ندارند.

با کاهش استروژن مخاط واژن نازک می شود. سوزش و خارش ممکن است نشانه ای از خشکی واژنی باشد که کاهش ترشح موکوسی دهانه رحم به آن اضافه شده است. تمام این فاکتورها می تواند سبب درد وخونریزی حین نزدیکی شوند که از نظر پزشکی درد موقع نزدیکی نام دارد.

به علاوه این تغییرات ، واژن را بیشتر مستعد آسیب می کند زیرا بافت آن به آسانی زخمی میشود واحتمال عفونت باکتریال موضعی راافزایش می دهد.

دیگر نشانه های یائسگی :

افزایش وزن

زنان در طول یائسگی افزایش وزن بیشتری دارند. اما این موضوع ربطی به تغییرات هورمونی یا هورمون درمانی جایگزین ندارد. علت آن احتمالا به علت دلایلی چون کاهش فعالیت فیزیکی ، کاهش قدرت عضلانی ، دریافت کالری بیشتر ودیگر اثرات افزایش سن می باشد. افزایش فعالیت فیزیکی ویک تغذیه مغذی ورژیم متعادل می تواند باعث کاهش وزن شود.

تغییرات سینه ها

اگر پستانها دربین سیکل ها دردناک می شود ممکن است وابسته به تغییرات هورمونی باشد، مثل آنچه که در بارداری اتفاق می افتد که البته درد پستانها نیز یک مشکل است. زنانی که درد پستانها رادر طول سیکل عادت ماهیانه تجربه کرده اند، اغلب متوجه می شوند که آن نشانه ها بعد از یائسگی ناپدید شده است.

خارش پوست

برخی از زنان احساس خارش دار سوزنده ای را بر پوستشان تجربه می کنندکه به عنوان توهم لمس حشره برروی پوست شناخته می شود که پوست قلقلک می شودچون احساس می کنند چیزی مثل حشرات کوچک در طول بدنشان درحال رژه رفتن هستند.

کاهش حافظه

به نظر نمی رسد که رابطه مستقیمی بین یائسگی وکاهش حافظه وجود داشته باشد . این مشکل به محرومیت از خوابی که اغلب همراه با عرق ریزی شبانه است مربوط می شود. بعضی از گزارشات نشان می دهد که مشکلات حافظه در دوران نزدیک به یائسگی وبعد از آن تمایل به ناپدید شدن دارند. اگر مشکلات باقی بمانند، خانم باید توسط پزشک ویزیت شود.

بزرگ ترین نگرانی های سلامتی بعد از یائسگی:

اگرچه نشانه ها وعلائم یائسگی ممکن است پردردسر باشد اما این تغییرات خطرناک نیستند. تغییرات بدن در حوالی یائسگی که به طور موثری برای سلامت زنان باید مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:

پوکی استخوان

زنان در اواخردهه سوم زندگی شان شروع به از دست دادن توده استخوانی می کنند. اما بعد از یائسگی این موضوع وابسته به کاهش استروژن است وروند افزایشی یافته ، زنان در خطر پوکی استخوان قرار می گیرند. درآن موقعیت استخوان های شکننده به آسانی می شکنند. پوکی استخوان می تواند مچ ، ستون مهره ها واستخوان لگن را درگیر کند، که یک خطر بزرگ برای سلامتی به شمار می رود. بیماران در طول شش ماه بعد از شکستن استخوان لگن به دلیل شکایاتی مثل ایجاد لخته خون، سکته ، حمله قلبی وپنومونی در معرض خطرات جدی قرارمی گیرند.زنان می توانند با دریافت کلسیم کافی وویتامین D وورزش منظم از خودشان در مقابل این عوارض محافظت نمایند. برای نگهداری ازذخیره استخوان ها بعد از یائسگی بعضی از زنان از درمان جایگزینی هورمون یا دیگر داروها استفاده می کنند.

بیماری قلبی

تولید استروژن در خانمهای جوانتر اثر محافظتی از بیماری های قلب وعروق دارد، اما بعد از چند سال به دلیل کاهش استروژن بعد از منوپوز حمله های قلبی وسکته مغزی شانس بیشتری پیدا می کنند. بهترین راه دفاع مقابل بیماری قلب وعروق خوردن رژیم کم چربی ، حفظ وزن طبیعی ، وورزش منظم ، پرهیز از کشیدن سیگار ، کنترل فشارخون ودیابت است.

تغییرات عروق مغزی

بیماری آلزایمر وسکته مغزی با افزایش سن مربوط است ، گرچه تخمدانها اثر محافظتی روی سیستم قلب وعروق مغز ومتابولیسم چربی دارند.

بررسی سلامتی

-          بعد از گرفتن شرح حال کامل ، هر سال معاینه بالینی (لگن) ومعاینه پستانها

-          اندازه گیری وزن وقد (کاهش قد به دلیل پوکی استخوان است)

-          آزمایش های معمول : هرسه سال ( ولی برحسب مورد، ممکن است زودتر انجام شودمانند پاپ اسمیر( یا تست بررسی سلول های سرطانی دهانه رحم)، آزمایش خون ، تجزیه ادرار، آزمایش قند وچربی خون ، کلسیم ، فسفر، سطح ویتامین D، آزمایش عملکرد کلیه وکبد.

-          میزان هورمون تیروئید (TSH) در چهل سالگی واز شصت سالگی هردو سال یک بار.

-          آزمایش بررسی خون در مدفوع هر سال بعد از پنجاه سالگی

-          کولون سکوپی در پنجاه تا پنجاه وپنج سالگی یک بار (ولی برحسب مورد، ممکن است تکرار شود)

-          ماموگرافی از چهل سالگی هرسال، بعد ازپنجاه سالگی هردوسال تا شصت سالگی ، برحسب مورد، ممکن است تکرار شود.

-          اندازه گیری تراکم معدنی استخوان بعد از شصت وپنج سالگی است. اگر شکستگی استخوان دارد ویا به دلیل مصرف بعضی  داروها وفاکتور ارثی ممکن است بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان باشند وزودتر نیاز به بررسی تراکم استخوان دارند.

-          سونوگرافی شکم ولگن برحسب مورد، سن وسابقه فامیلی

منبع : کتاب یائسگی بلوغ اندیشه وتجربه اثر دکتر معصومه فلاحیان