بهداشت مهم‌تر از درمان اسـت

به گزارش صبح ساحل،بیمارستان نیاپور فقط یک متخصص داخلی دارد. او هم همه‌جور بیماری را ویزیت می‌کند». به بیمارستان که رسیدم در حیاط گشتی زدم و از مردم درمورد کیفیت خدمات درمانی سوال کردم. بیشترشان همراه بیمار بودند. خانم مسنی که از روستاهای اطراف خمیر برای دیالیز دخترش به بیمارستان مراجعه کرده‌بود، از تحت پوشش بیمه نبودن بیماری‌های خاص شکایت داشت.

کمی آن طرف‌تر یک خانواده ایستاده‌بودند که به علت بیماری ریوی پدرشان به بیمارستان مراجعه کرده‌بودند. «اینجا تجهیزات پزشکی کم است. همین چند وقت قبل پدرمان اعزام شد به بیمارستان شهید محمدپور. الان برای آزمایش و چک‌آپ آمده‌ایم که آزمایشگاهش هم دقیق نیست و خوب تشخیص نمی‌دهد». جو بیمارستان کمی سنگین بود. بیشتر مراجعان مدام برای رسیدگی به کارهای بیمارشان در رفت‌وآمد بودند.

بعضی‌ها هم شرایط روحی مناسبی برای پاسخ‌گویی به سوالات من نداشتند. این بود که برای تکمیل گزارش و شنیدن توضیحات مدیر شبکه بهداشت و درمان خمیر درمورد گلایه‌های مردم، به دفتر دکتر «معصومه شکری‌زاده» رفتم.
بیمارستان شهیدنیاپور تنها مرکز درمانی خمیر است. خدمات درمانی مردم شهر خمیر و توابعش که جمعیت قابل توجهی دارد، به دوش بیمارستان شهیدنیاپور است. با این حال تجهیزات و پزشکان محدودی دارد. کمی در این باره توضیح دهید.

متخصصان پایه که هر بیمارستانی باید داشته‌باشد شامل متخصص اطفال، زنان، جراحی، بیهوشی و داخلی است. بیمارستان خمیر سال‌هاست این متخصصان را دارد. تمامی بیماری‌هایی که در حد تخصص داخلی باشد در خمیر قابل درمان است. در شهرهای کوچک مانند خمیر معمولا پزشک فوق تخصص وجود ندارد. بیماران کلیوی را متخصص داخلی بیمارستان پوشش می‌دهد.

درمان بیماری‌های ریوی مانند آسم هم از عهده پزشکان داخلی برمی‌آید اما مواردی مانند سرطان قطعا در خمیر قابل درمان نیست. تجهیزات و امکانات فوق تخصصی در خمیر وجود ندارد. در صورت نیاز به امکانات و تجهیزات فوق تخصصی، بیماران با هماهنگی بخش مرکزی به بندرعباس اعزام می‌شود تا از امکانات آن‌جا استفاده کنند. آزمایشگاه خمیر هم از دقت قابل قبولی برخوردار است. کنترل کیفی آزمایشگاه خمیر از تهران انجام می‌شود. جواب این پایش‌ها همیشه مطلوب بوده‌است و آزمایشگاه نیاپور به لحاظ دقت مشکلی ندارد.

در موارد خاص اگر پزشک متخصص تشخیص دهد که لازم است آزمایش در جای دیگری انجام شود، ما خودمان از بیمار نمونه می‌گیریم و آن را به مرکز می‌فرستیم. درنتیجه نیازی به مراجعه بیمار به شهر دیگری نیست. بخشی از مراجعان بیمارستان از شهرهای اطراف مانند بندر لنگه و قشم است.

این مراجعات به دو علت انجام می‌شود؛ یکی از لحاظ بعد مسافت و به دلیل نزدیک بودن خمیر به بخش‌های شرقی شهرستان لنگه و ‌قشم، دوم اعتماد بیماران به برخی از پزشکان و متخصصان بیمارستان شهید نیاپور.

خمیر نزدیکترین شهر به بندرعباس است. از طرف دیگر شهرستان‌های اطراف هم برای درمان به آن مراجعه می‌کنند. در چنین شرایطی توسعه و تجهیز بیمارستان می‌تواند باری از دوش مراکز درمانی بندرعباس بردارد. کمی از برنامه‌های توسعه بیمارستان بگویید.

درحال حاضر با کمک خیران و وزارت بهداشت در حال ساخت یک بخش اورژانس استاندارد و مجهز هستیم که در دهه فجر افتتاح خواهد شد. بخش دیالیز نیز سیصد متر افزایش خواهد یافت و هفت تخت دیگر به آن اضافه می‌شود. امیدواریم توسعه این بخش تا پایان سال کامل شود. همچنین باز هم به همت خیران تعداد بیست و هفت تخت جدید به بیمارستان در بخش جنرال اضافه می‌شود و بیمارستان شصت و‌ چهار تخت خوابه خواهد شد.

شبکه بهداشت برای پیشگیری از بیماری‌ها چه خدماتی ارائه می‌کند؟

شبکه بهداشت و درمان در بحث پیشگیری، خدمات بسیاری دارد. طرح خطرسنجی بیماری‌های قلبی یکی از همین خدمات است. در این طرح فرد بعد از انجام آزمایش‌های مربوط متوجه می‌شوند که خطر و احتمال سکته قلبی در خود یا خانواده‌اش چقدر است. در مواقعی که احتمال آن زیاد باشد به فرد کارت قرمز داده ‌می‌شود و به او اخطار می‌دهیم که باید مراقب خود باشد.

ما در تمام شهرها آزمایشات غربالگری سرطان روده،رحم و‌ پستان را به صورت رایگان انجام می‌دهیم تا افراد متوجه بروز بیماری در مراحل ابتدایی آن شوند و ‌نیازی به هزینه‌های سنگین درمان در مرحله پیشرفته بیماری نداشته‌باشند.

متاسفانه مسئله بهداشت از سوی مردم و رسانه‌ها جدی گرفته نمی‌شود. حتی گاهی با اطلاع‌رسانی‌های غلط از سوی رسانه‌ها، تلاش وزارت بهداشت برای فرهنگ‌سازی بی‌اثر می‌شود. به‌طور مثال در طرح ملی فشار خون ما یک‌ماه کار سنگین و مداوم انجام دادیم تا مردم نمک کمتری مصرف کنند اما بعد از یک ماه مهمان یک برنامه بهداشتی در رسانه ملی که روحانی بود، اعلام کرد که نمک طبیعی، فشارخون را پایین می‌آورد و این را امتحان کرده‌است.

به عنوان سوال آخر نیاز امروز جامعه در حوزه بهداشت و درمان چیست؟

امروز باید مردم را به سمت بهداشت و‌ پیشگیری سوق داد نه درمان. خدمات اصلی وزارت بهداشت و ‌درمان در بخش بهداشت ارائه می‌شود که مردم و رسانه‌ها کمتر در جریان آن قرار می‌گیرند. چون بیشتر دغدغه آنان این است که مثلا فلان بیمارستان چقدر تجهیزات دارد و چند تخت به آن اضافه می‌شود. درحالی که باید به سمت کم کردن تخت های بیمارستان برویم. زیرا درصورت پیشگیری نیازی به تخت اضافه نیست‌. درست است که توجه به درمان ضروری است اما چرا باید بیماری بعد از ابتلا به سرطان به ما مراجعه کند و خدمات درمانی طلب کند. درحالی‌که می‌توانست با مراجعه منظم و انجام آزمایشات و‌ اقدامات پیشگیرانه خطر ابتلا به سرطان را به حداقل برساند. یا بیمار دیابتی چرا باید اجازه دهد بیماری‌اش پیشرفت کند و ‌تازه به فکر درمان بیفتد. درحالی‌که با مراجعه سه ماه یکبار و چک‌اپ کامل، می‌توانست بیماری خود را کنترل کند. باید این فرهنگ را در جامعه نهادینه کنیم که افراد به فکر پیشگیری و ‌کنترل باشند نه درمان.استان هرمزگان درحال‌‌حاضر پنج دستگاه ام‌آر‌آی دارد. درحالی‌که کل کشور انگلستان کمتر از پنج دستگاه دارد. در کشور ما این بیماران هستند که از پزشک درخواست ام‌آرآی می‌کنند.

بعضی اوقات اگر متخصصی برای بیمار ام‌آرآی تجویر نکند، بیمار به متخصص دیگری مراجعه می‌کند تا حتما برایش ام‌آرآی بنویسد. این بحث یک کار فرهنگی همه جانبه را طلب می‌کند. نه تنها وزارت بهداشت و درمان بلکه تمام دستگاه‌ها و مردم باید در این فرهنگ‌سازی سهیم باشند. این موضوع مختص بیماری‌های خاص نیست.

به‌عنوان مثال ما در تصادفات تلفات بسیاری می‌دهیم. در ماه اخیر فقط ۹ مورد تصادف منجر به فوت در خمیر اتفاق افتاده‌است‌. یکی از آن‌ها نوجوانی بود که با بی‌دقتی در رانندگی، سرنشینان خودرو را به کشتن داد. بعد بستگانش از ما توقع دارند در همان لحظه پزشک فوق تخصص جراح مغز و‌ اعصاب در بیمارستان باشد و او را عمل کند. چرا ما به نوجوان خود یاد ندهیم که با سرعت قانونی و صحیح رانندگی کند؟
چرا ما راه‌ها و ‌جاده‌های مناسب نداشته‌باشیم یا خودروهای ایمن تولید نکنیم؟ همه باید به سمت پیشگیری حرکت کنیم نه درمان.