قایقی که نساختیم

ایران ما به عنوان کشوری با تمدن کهن از این میراث ارزشمند خالی نیست، هرمزگان هم همین ویژگی را دارد. یکی از میراث ناملموس هرمزگان نحوه ساخت قایق شاشک است. 

قایق شاشک نوعی قایق کوچک است که از ساقه های درخت خرما ساخته میشود و به هیچ عنوان در دریا غرق نمی شود و از قدیم در قشم به خصوص روستای دیرستان این جزیره برای ماهیگیری در آبهای کم عمق استفاده می شده است.

این نوع قایق در جزیره قشم، سایر نقاط هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر مورد استفاده مردم بوده و بعد از سالها ماندن در محاق فراموشی، چند سالی است مردم قشم آن را ساخته و احیا کرده اند.و این میراث ارزشمند را پیش چشم دیگران گذاشته اند، اتفاقی که به خودی خود مبارک است،ا گر با روش همیشگی ما در برخورد با داشته هایمان روبه رو نشود.

در سایر کشورها سعی میشود با استفاده از میراث ناملومس و ارائهاش به دیگران به عنوان یک محصول، بهترین بهره را ازچیزی که متعلق به خود میدانند ببرند، اما در کشور ما روش برخورد با این ماجرا مثل سایر میراثمان این است که صبر کنیم کشور دیگری اثری که متعلق به ماست را به نام خودش به دنیا عرضه کند و بعد به فکر دفاع از داشته هایمان بیفتیم.  روشی که در برخورد با قایق شاشک هم پیگرفته شده است.

ایرانی تبارانی که درصد قابل توجهی از جمعیت امارات متحده عربی را تشکیل میدهند، این قایق و نحوه ساختش را در موزههای این کشور به نام امارات ارائه میدهند و ما تازه به یاد ثبت ملی این میراث افتادهایم اینکه ممکن است این اقدام نوشداروی بعد از مرگ سهراب باشد به کنار، سوال این است که تا کی باید با بیتوجهی به میراث فرهنگیمان آنها را یکی پس از دیگری با دیگران تقسیم کنیم؟ آیا پس از ثبت ملی اقدامات الزم برای ثبت جهانی نحوه ساخت قایق شاشک انجام میگیرد؟ فن فراموش شده عباس نوروزی، معاون سازمان میراث فرهنگی باره نحوه ساخت قایق شاشک میگوید: ساخت قایق شاشک جزء فنون فراموش شده ماست که در دو نقطه قشم و جاسک به چشم می خورد.

طبق روال معمول چنین پرونده هایی، وقتی این اثر به ما معرفی شد در موردش مستندسازی کافی را انجام دادیم و بعد از تصویب در شورای ثبت استانی، آن را به وزارتخانه فرستادیم.

سپس برای ارائه مستنداتمان به شورای ثبت آثارملی،طبیعی،تاریخی و ناملموس رفتیم وموفق شدیم کارشناسان مربوطه را متقاعد کنیم این اثر را به عنوان اثر ناملموس ملی ثبت کنند. وی با بیان اینکه هنوز برای ثبت جهانی ساخت قایق شاشک اقدامی انجام نشده است توضیح داد قطعا مراوداتی که بین ایران و امارات وجود داشته باعث رفتن این هنر به آن کشور شده است. اما ثبت جهانی چنین پروندههایی معموال به صورت گروهی است و با یک کشور انجام نمیشود بنابراین بهتر است ما زودتر اقدام کنیم تا به عنوان کشور پایلوت این اثر شناخته شویم.