اجتماعی

27 بهمن 1398 08:20 0 کامنت

هرمزگان ‌کولبر زن ندارد

کولبری زنان در هرمزگان؛ خبری که کانال تلگرامی «مطالعات زنان» با انتشار عکسی از دو زن هرمزگانی اعلام کرد. این عکس که در رسانه‌های تخصصی زنان بازتاب گسترده‌ای داشت،‌ مربوط به گزارشی بود که به نقل از شبکه اطلاع رسانی «هرمز» در سال 1396 منتشر کرده‌ بود.

اشتراک گذاری:

شبکه اطلاع‌رسانی هرمز، از کولبری زنان هرمزگانی سخن گفته و از دولت انتقاد کرده‌بود که چرا به موضوع کولبری در استان هرمزگان توجه نشده ‌است.

سایت هرمز در کنار کولبری، پدیده چتربازی را نیز مطرح کرده ‌بود. چتربازی در هرمزگان، در گذشته رونق فراوانی داشته‌ است. «چترباز» به فردی‌ گفته می‌شود که کالاهای غیرمجاز را از مبدا تحویل می‌گیرد و به شیوه‌های مختلف سعی در جابه‌جایی غیرقانونی آن از مرکزهای بازرسی پلیس دارد. چتربازی برخلاف کولبری که کالا از مسیرهای سخت و طاقت‌فرسا کوهستانی جابه‌جا می‌شود، از مسیر دریایی یا زمینی انجام می‌شود. دستمزد انتقال بار نیز در صورتی پرداخت ‌می‌شود که کالا به ‌سلامت به مقصد برسد. چتربازانی که با ماشین بارها را جابه‌جا می‌کنند، به‌عنوان «رانندگان شوتی» شناخته می‌شوند. این چتربازان به‌دلیل سرعت زیاد در جاده برای رساندن سریعتر بارها و فرار از دست نیروهای پلیس، جانشان در خطر است. دو پدیده کولبری و چتربازی را در ادامه تعریف خواهیم‌ کرد. همچنین بررسی خواهیم کرد که کولبری و چتربازی به چه میزان در استان هرمزگان رواج دارد.

چتربازی در هرمزگان کاهش‌ یافته ‌است

هرمزگان با بیش از هزار کیلومتر مرز آبی، از گذشته تاکنون، مسیر ورود کالاهای مختلف به ایران بوده ‌است. برخی از این کالاها از طریق گمرک و از مسیر قانونی وارد کشور می‌شدند اما برخی نیز به وسیله قایق‌های تندرور و لنج‌های باری، بدون پرداخت هزینه گمرکی. تنوع بالا و قیمت مناسب کالا‌های مختلف در کشورهای عربی، دلیل حجم بالای واردات از مرزهای دریایی بوده ‌است. در گذشته هرمزگان، به‌عنوان مرکز اصلی ورود کالاهای ارزان‌قیمت از کشورهای حوزه خلیج‌فارس، مقصد «چتربازان» از نقاط مختلف کشور بوده ‌است. چتربازی در هرمزگان سابقه دیرینه دارد. شهر درگهان یکی از مرکزهای اصلی فعالیت چتربازان بوده ‌است. اگر در گذشته با اتوبوس مسافرت کرده‌ باشید، حتما متوجه جعبه‌هایی شده‌اید که در بسته بندی‌های مشابه به رنگ مشکی، در زیر صندلی‌ها جاسازی شده‌بود. کالاهایی مانند پوشاک، لوازم بهداشتی و کیف و کفش در این جعبه‌ها جاسازی و از بندرعباس و سایر شهرهای استان به سایر نقاط کشور منتقل می‌شد. درحال‌حاضر به‌دلیل افزایش قیمت ارز کشورهای عربی، قیمت نهایی کالاها در این کشورها به‌نسبت قیمت تمام‌شده کالای مشابه داخلی بیشتر است. به‌نظر می‌رسد حجم واردات کالاهایی از قبیل پوشاک، لوازم آرایشی‌وبهداشتی و لوازم خانگی از کشورهای عربی به ایران و چتربازی مانند گذشته توجیه اقتصادی نداشته باشد.

این سال‌ها کشور ترکیه با ارتقا صنعت پوشاک خود نیز توانسته در ایران بازار خوبی پیدا کند. کالاهای ترک در کنار کالا‌های چینی به‌نسبت تولیدات داخلی، طرفداران بسیاری پیدا کرده‌است. قیمت مناسب، کیفیت مطلوب و تنوع این کالاها موجب‌ شده که صنعت پوشاک ترکیه بتواند گوی رقابت را از رقیب‌هایش بدزدد. لیر ترکیه با تفاوت 1200 هزار تومانی نسبت به درهم امارات، توانسته بر بازار کالاهای عربی در ایران غلبه‌ کند. درحال‌حاضر خرده‌فروشان، با تهیه کالاهای خود از قبیل پوشاک و کیف‌وکفش و لوازم آرایشی‌وبهداشتی از تولیدکنندگان داخلی، در ساعت‌های مشخصی از روز، در بندرعباس به دستفروشی مشغولند. اجناس چینی به دلیل شرایط تحریم و عدم توانایی دسترسی ارزان دستفروشان به آن، به‌نسبت گذشته در بازار کمتر توسط دست‌فروشان عرضه می‌شود. تعداد کمی از بازاریان محصولات خود را به ‌واسطه چتربازان تهیه می‌کنند. کارگاه‌های تولیدی‌ داخلی با استفاده برچسپ و لوگو برندهای خارجی، محصول‌های داخلی را به‌نام کالاهای خارجی و ترک عرضه می‌کنند. بیشترین محصول‌های عرضه‌ شده در بازار، از تولیدی‌های داخلی که در تهران فعالیت می‌کنند، تهیه می‌شود. این کالاها از طریق باربری که محتوای بار به‌دقت چک نمی‌شود، به شیوه قانونی در اختیار فروشندگان قرار می‌گیرد. فروش اینترنتی و ارسال کالا از طریق پست به سراسر کشور نیاز به چتربازی را کمرنگ کرده ‌است. هرمزگان در گذشته شاید یکی از استان‌هایی بود که بیشترین فعالیت‌ چتربازی کشور در آن انجام می‌شد اما درحال‌حاضر چتربازی در شهرها و استان‌های مرزی شمال‌غرب کشور، به دلیل نزدیکی به کشور عراق و ترکیه، بیشتر انجام می‌شود‌. چتربازی به شکل و معنای گذشته آن در استان کمتر دیده می‌شود.

کولبری و برنامه‌های حمایتی که عملی نشد

مرگ دو نوجوان چهارده و هفده ساله مریوانی بر اثر یخ‌زدگی، بار دیگر توجه همگان را به موضوع کولبری جلب ‌کرد. این اتفاق تلخ بازتاب گسترده‌ای در کشور و در فضای مجازی به‌همراه داشت. پروانه سلحشوری، نماینده مجلس در توئیتی این اتفاق را «شرمی برای معاصران « توصیف ‌کرد. «کولبر» اصطلاحی است که مردم محلی مناطق کردنشین به افرادی می‌گویند که برای کسب درآمد زندگی خود، کالاهایی را بین دو خط مرزی ایران و کشورهای همسایه حمل می‌کنند. کولبری بیشتر در استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و سیستان‌و‌بلوچستان دیده می‌شود. مطابق آمار رسمی، کولبری تنها یک تا یک دوم درصد از واردات غیر‌مجاز کالا را تشکیل می‌دهد.

کولبران به‌دلیل نبود فرصت‌های شغلی مناسب و در قبال دستمزد ناچیز، گاه به‌صورت غیرقانونی از مرزها عبور و کالای خارجی را حمل و وارد کشور می‌کنند. داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که 80 تا 170 هزار نفر در چهار استان آذربایجان‌غربی، کردستان، کرمانشاه و ایلام به کولبری مشغول‌اند. کولبران باید حدود 15 کیلومتر را در 4 الی 5 ساعت برای حمل یک بار در مسیر کوهستانی طی ‌کنند. خطرهایی مانند پرت‌شدن از صخره، تصادف، غرق‌شدگی و سرمازدگی، ریزش‌کوه یا بهمن و انفجار مین در راه تهدیدشان می‌کند. نقص عضو، قطع عضو، پیری زودرس، دیسک‌کمر و گردن و آسیب‌های ناشی از حمل‌بار سنگین از مضراتی است که کولبری به‌همراه دارد. کولبران به‌ازای حمل بار یک کیلویی، حداکثر 15 هزارتومان دستمزد می‌گیرند. جابه‌جایی بارهای بیش از 40 کیلوگرم، دستمزدی نزدیک به 600 هزارتومان دارد. برای داشتن درآمد 3 میلیون تومانی، باید 200 کیلوگرم بار را در مسیر 75 کیلومتری جابه‌جا کنند. پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت‌کشور در اردیبهشت‌ماه سال 1397، به نقل از عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیرکشور، از تصویب طرحی در هیئت دولت برای ساماندهی فعالیت کولبری خبرداده بود اما تا به امروز فعالیتی صورت نگرفته‌است. راه‌اندازی صنایع و اشتغال پایدار، تغییر اشتغال موقت به اشتغال دائم، ساماندهی بازارهای مرزی و اجرای مناسب طرح پیله‌وری (معابر) از جمله راهکارهای پیشنهادی کاهش کولبری است. فعالان مدنی و نمایندگان مجلس استان‌های غربی کشور تا به امروز تلاش‌های بسیاری برای حمایت از کولبران انجام داده‌اند.

رسول خضری، نماینده پیرانشهر، دوشنبه دوم دی‌ماه 98 از طرح دو فوریتی »ممنوعیت شلیک مستقیم به کولبران « خبرداد. به گفته‌ی وی، درصورت تصویب این طرح دست‌کم خطر جان‌باختن کولبران بر اثر تیراندازی ماموران‌ انتظامی کاهش می‌یابد. بهره‌مندی مرزنشینان و کولبران از ظرفیت مرزها و تخفیفات سود بازرگانی از برنامه های دیگر دولت بود که متاسفانه هنوز عملی نشده‌است. در این بین اخباری منتشر شد مبنی‌بر اینکه کولبران از تاریخ دوم بهمن‌ماه سال‌جاری قادر به ثبت‌نام در سامانه جامع تجارت و اخذ نقش «کولبر حقیقی» به منظور ثبت پرونده برای کالاهای وارداتی شده‌اند. به گفته‌ی خضری، ناامنی مرزها و حفاظت از مرزها باعث شده که این کارت‌های ۷۰۰ هزار تومانی، ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان بیشتر ارزش نداشته باشد. وعده‌هایی که دولت به کولبران داده‌ تاکنون عملی نشده‌است.

کولبری به رسمیت شناخته شد

مقام معظم رهبری د‌ر ارد‌یبهشت‌ماه سال 13۹۵ د‌ر آستانه روز کارگر، د‌ر د‌ید‌ار با هزاران نفر از کارگران، قاچاق را بلایی بزرگ و سم تولید‌ د‌اخلی برشمرد‌ند‌. ایشان با انتقاد‌ شد‌ید‌ از عد‌م برخورد‌ جد‌ی با این مسأله تاکید‌کرد‌ند‌: «باید‌ قوی‌ترین اشخاص را مامور این کارکرد‌ و د‌ولت، ضمن تقویت د‌ستگاه‌های ذی‌ربط، با قد‌رت با قاچاق سازمان‌یافته مقابله و برخورد ‌‌کند‌. منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیفی که د‌ر برخی از نقاط، مرز نشینند‌، نیست». قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب سال 1392، قاچاق سازمان‌یافته را اینگونه تعریف می‌کند: «جرمی است که با برنامه‌ریزی و هدایت گروهی و تقسیم کار توسط یک گروه نسبتا منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر برای ارتکاب جرم قاچاق، تشکیل یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم قاچاق منحرف شده‌است، صورت می‌گیرد».حشمت‌الله فلاحت‌پيشه، نمايند‌ه اسلام‌آباد‌غرب، اعلام کرد: «د‌ر استان کرمانشاه د‌ر ازاي يک‌ميليارد‌ تومان که وارد‌ کشور مي‌شود،‌ 9‌ميليون تومان به کولبران مي‌رسد‌ و باقي نصيب بد‌نه قاچاقچيان مي شود»‌. حجت‌الاسلام محمد‌ مصد‌ق، معاون حقوقی قوه‌ قضائیه نیز چند‌ی پیش گفت: «کولبری از د‌ید‌گاه این قوه قاچاق به حساب نمی‌آید‌ و بلکه به‌د‌نبال مبارزه با قاچاق سازمان یافته است. کسی که برای معیشت زند‌گی روزانه خود‌ کولبری می‌کند‌ از بحث قاچاق خارج است». وی تاکید‌‌کرد‌: «مبارزه با قاچاق آن است که آن فعالیت فرد‌ی که پشت‌پرد‌ه ‌است و ممکن است حتی د‌ر د‌اخل کشور هم نباشد‌ و از خارج هد‌ایت می‌شود،‌ قاچاق است و قوه قضائیه به‌د‌نبال آن سرنخ‌ها است.» بیمه‌ی کولبران از موضوعاتی است که حرف‌ و ‌حدیث‌های بسیاری به‌همراه داشته و تلاش‌های بسیاری نیز برای آن انجام‌‍شده است. طرح بیمه کولبران تهیه و به مجلس ارائه شد. مجلس نیز این طرح را د‌ر د‌ستور کار قرارد‌اد‌ه و می‌خواهد‌ تا قبل از پایان مجلس د‌هم آن را به سرانجام برساند‌. رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در این‌ رابطه گفت: «بیمه کولبران در قالب طرح به مجلس ارائه شد و متاسفانه رای لازم را نیاورد؛ دوباره در دستور کار قرار گرفته و نیاز به زمان دارد تا مورد بررسی قرار بگیرد، تلاش می‌کنیم قبل از عید نوروز در مجلس دهم طرح بیمه کولبران را مورد بررسی قرار دهیم.»

کولبری یا چتربازی

مرز باریکی در تعریف چتربازی و کولبری وجود دارد. هر دو عمل به‌دلیل وجود نداشتن فرصت‌های مناسب شغلی ایجاد شده‌ است. شبکه اطلاع رسانی هرمز، در گزارشی در سال 96، از وجود کولبری زنان در هرمزگان خبر داده بود. گزارش درحال‌حاضر در سایت هرمز موجود نیست اما سایت «راه دانا» گزارش را به نقل از هرمز منتشر کرده است. مشخص نیست که گزارش کولبری زنان چه زمانی از سایت شبکه اطلاع رسانی هرمز حذف شده است. این گزارش که با عنوان «رنج بی گنج کولبری بر قامت خمیده زنان هرمزگانی/ کولبری؛ این بار توسط زنان هرمزگانی» در سایت راه دانا موجود است، به اشتباه منبع بسیاری از فعالان و سایت‌های دیگر برای طرح موضوع کولبری زنان در هرمزگان شده است. کاربران بسیاری درتوئیتر، اینستاگرام، فیسبوک و تلگرام به این خبر واکنش نشان دادند.گزارش مورد نظر با انتقاد از شیوه مبارزه با قاچاق، برخورد با زنان کولبر و چترباز را که اغلب سرپرست خانوار هستند، نادرست دانسته است. در متن گزارش با دو زن چترباز مصاحبه شده که از مشکلات و کمرنگ شدن چتربازی در هرمزگان خبر می دهند. حمل بار ازطریق کانتیرهای بزرگ بار، دلیل اصلی کاهش فرصت چتربازی عنوان شده است. عکس‌های ضمیمه شده در گزارش، زنانی چترباز برقع‌پوشی را در کنار گونی و بسته‌های بزرگ نشان می‌دهد. تحقیق میدانی و مصاحبه با بازاریان و چتربازان قدیمی نشان می‌دهد که کولبری در استان هرمزگان دیده نشده ‌است. شاید در مناطقی از استان، جابه‌جایی کالا از مسیرهای سخت و طاقت‌فرسا وجود داشته باشد اما بدون شک زنانی که تصویر‌شان در فضای مجازی منتشر شد، کولبر نبودند. آنها به اصطلاح چتربازانی بودند که به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی، به جابه‌جایی کالا در بازار مشغول بودند. عدم انسجام گزارش شبکه اطلاع رسانی هرمز، با تمایز قائل نشدن بین کولبر و چترباز موجب این اشتباه شده ‌است. گزارش کارشناسی نشده هرمز موجب شد که سایت های مختلف از وجود پدیده‌ای خبر دهند که در هرمزگان وجود ندارد. آنچه مسلم است چتربازی زنان در هرمزگان مانند گذشته رواج چندانی ندارد. کولبری را اگر حمل و جابه‌جایی کالا از مرزها در شرایط سخت کوهستانی تعریف کنیم، در هرمزگان تا به امروز موردی مشاهده نشده ‌است.

تگ ها:

#زنان چتر باز هرمزگان

#کانال تلگرامی مطالعات زنان

#شبکه اطلاع رسانی هرمز

#کاربران توییتر

#شغل های کاذب

دیدگاه ها (0)

نظرسنجی

سوال سوم

اخبار مرتبط

جزئیات رای وحدت رویه برابری دیه زن و مرد

فروشگاه دائمی صنایع دستی در شهر بستک افتتاح شد‌

پدافند غیرعامل جایگاه خاصی برای رسانه قائل است

گامی در راستای احقاق حقوق بانوان

کیک اقتصاد با زنان نان‌آور / نیازی که نگاه جوامع آن را می کشد

پربازدیدترین ها

استخدام اپراتور کامپیوتر مسلط به اینترنت در مجموعه سازه گستر گامبرون

مجموعه سازه گستر گامبرون

محرومیت 6 گروه از دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.

الکترونیکی شدن ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم

مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.

جدیدترین اخبار

سکه ۵۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شد

محاسبه حقوق و دستمزد وظیفه کدام قسمت است؟

قبض های نجومی برق در انتظار مشترکان پرمصرف

تیم فوتبال هفت نفره ایران فینالیست جام جهانی شد

مرزهای شلمچه و چذابه ۲ روز تعطیل می شوند

افزایش ۷۵۰درصدی نرخ عوارض آزادراه تهران-قم در یک شب؛ انتقادات به تصمیمات ناعادلانه ادامه دارد