بورس، راه فرار مردم از تورم

بورس، بازار داغی است که این روزها بر سر زبان‌ها افتاده و به یکی از جذاب‌ترین بازارهای کشور تبدیل شده‌است. همزمان با آغار سال جدید، کرونا باعث از رونق افتادن بسیاری از کسب‌وکارها شد و بسیاری را خانه‌نشین کرد. بورس در شرایط فعلی اقتصاد کشور، تحریم‌ها و اپیدمی کرونا می‌تواند امیدی برای جبران خسارت‌‌های وارد شده به مشاغل‌ باشد. صعود و افت شاخص بورس زندگی‌ بسیاری را دچار تحول می‌کند. این روزها حتی کسانی‌‌که با بازار بورس آشنایی نداشته‌اند، وارد آن شدند و مشخص نیست سودهی این بازار تا کی ادامه داشته‌باشد. ورود افراد ناآشنا به بورس باعث ملتهب شدن این بازار می‌شود. بسیاری از افراد برای فرار از تورم و نجات سرمایه خود پا به بازار بورس گذاشته‌اند. اقدامی که تازگی ندارد و موقعیت‌های مشابه گذشته به ما می‌گوید شلوغی بازار شاید برای افراد متخصص مفید باشد اما سرمایه قشر ضعیف جامعه ممکن است به دلیل ناآگاهی از سازوکار بازار بورس از دست برود. برای آشنایی با دلیل تحولات اخیر بازار بورس و پیدا کردن راهکاری مطمئن برای سرمایه‌گذاری در بورس با یکی از کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کردیم.
گفت‌وگو با عضو هیئت علمی دانشگاه ملی هرمزگان  درباره زیروبم‌های بازار بورس 
ورود هیجانی به بورس، خطرآفرین است
افت و صعود پیوسته بازار بورس در این روزها، خیلی‌ها را متوجه آن کرده‌است. تا جایی که بخشی از جامعه با فروش خانه و ماشین خود، سعی در چند برابر کردن دارایی‌های‌شان در بورس دارند. آنچه این روزها بازار بورس شاهد است، خبر از حساسیتی بحث برانگیز می‌دهد. صبح ساحل برای ورود به این موضوع از «علی‌آشام»، عضو هیئت علمی دانشگاه ملی هرمزگان کمک گرفته‌است. آشام مدرس رشته‌های مخلتف اقتصادی از جمله مدیریت‌ و حسابداری است. به عقیده‌ او افراد نباید هیجانی وارد بازار بورس شوند زیرا ممکن است خسارت جبران‌ناپذیری بر آن‌ها وارد شود. در ادامه مصاحبه ایشان را دنبال کنید.
در ابتدا برای‌مان بگویید کارگزار بورس به چه کسی می‌گویند؟
کارگزار واسطه‌ای بین سرمایه‌گذاران و بورس است. کار آن خرید و فروش سهام و اوراق بهادار بوده و به نمایندگی از مشتریان این کار را انجام می‌دهد. همچنین اگر کارگزار مجوز داشته‌باشد می‌تواند علاوه بر بورس و اوراق بهادار به خرید و فروش بورس کالا، انرژی و با بهترشدن شرایط اقتصادی کشور، بورس املاک و مسکن بپردازد. 
چرا بورس این روزها بر سر زبان‌ها افتاده‌است؟
سالیان گذشته متخصصان به عمق بسیار کم بازار بورس اشاره داشته‌اند ولی با ورود دولت به بازار بورس، این بازار درحال توسعه و پیشرفت است. دلایلی اعم از تحریم‌ها، عدم فروش نفت، صادرات اندک، کاهش درآمدهای مالیاتی و دلایل متعدد دیگر باعث شده که دولت با کسری‌ بودجه‌ قابل‌توجه‌ای روبه‎رو شود. طبق آمار و ارقام، دولت 100 هزار میلیارد تومان در سال 99 کسری بودجه داشته‌است. بنابراین نگاه دولت به بورس برای تامین کسری‌بودجه است. عامل دوم بانک‌ها هستند که  با کاهش 15 درصد و زیر 15 درصد سود سپرده‌ بانکی باعث نگرانی مردم از کاهش دارایی خود شده‌است. مردم برای اینکه ثروت‌شان کاهش پیدا نکند و اثر تورمی روی آن کم‌تر باشد و از طرفی سود سپرده را کافی نمی‌دانند، با این دید که کدام بازار می‌تواند سرمایه‌هایشان را رونق ببخشد، به بازار بورس و اوراق بهادار روی‌آورده‌اند. یکی دیگر از دلایل هجوم مردم به این بازار، نگاه ‌ویژه‌ دولت به بازار بورس در سال 99 است. دولت در سال 99 سهام زیادی در این بازار عرضه کرده و مردم با انتخاب بازار بورس سعی در پوشش‌دهی تورم و حفظ کردن دارایی خود دارند.
چه تحولاتی در اقتصاد افتاده‌است که شاخص‌ها اینگونه درحال رشد هستند؟ آیا رونق اقتصادی ایجاد شده‌است؟
در اقتصاد ایران هیچ تحولاتی اتفاق نیفتاده‌است. زمانی می‌توان از رونق اقتصادی سخن گفت که اشتغال ‌پایدار شکل بگیرد، تولید و صادرات به میزان قابل توجه‌ای افزایش پیدا کند. در حال حاضر این ویژگی‌ها را در اقتصاد شاهد نیستیم. چیزی که درحال اتفاق‌ افتادن است تنها فرار مردم از تورم و کاهش سود سپرده‌ بانکی است. البته هجوم مردم به این بازار ممکن است باعث توسعه صنعت بسیاری از شرکت‌های درون بورس شود.
تحلیل‌های بسیاری نشان‌دهنده حباب بودن بورس است و در شرایط فعلی بازار بورس منتقدان بسیاری دارد. از نظر شما علت رشد شاخص بورس چه منطق علمی دارد؟
در سالیان گذشته بازار اتومبیل، صنعت غذایی و هر چیزی که مربوط به معشیت مردم بود، تورم بالایی داشت و معشیت مردم را به علت تورم شدید دچار مشکل کرده‌بود. مردم به جای اینکه پول هایشان را به بازار بورس ببرند، در بازار ارز و طلا سرمایه‌گذاری می‌کردند. درحال‌حاضر مردم داشته‌های خود را وارد بازار بورس کردند که باعث پیشرفت بسیاری از شرکت‌های با بنیان قوی شده‌است. این مورد باعث ایجاد حباب نمی‌شود اما می‌توان گفت شرکت‌هایی که به نسبت ضعیف‌تر هستند یا در فرابورس (به‌طور مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه نظارتی از جانب یک بورس انجام می‌گیرد.) قرار دارند، برای بورس‌بازها منافع زیادی دربردارند.  تنها زمانی‌که یک بورس‌باز شرکت‌هایی با سوددهی کم را خریداری کرده و سهام این شرکت را با قیمت هنگفتی به فروش برساند، بورس دچار حباب می‌شود.
چگونه می‌توان در بورس سرمایه‌گذاری مناسب انجام داد؟
زمانی‌که سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران از رفتارهای هیجانی دوری کنند، رشد شاخص حالت منطقی‌تری به خود می‌گیرد. اما  این روزها شاهد رفتارهای هیجانی از سوی سرمایه‌گذاران هستیم. کسانی که تازه به بازار بورس روی ‌آورده‌اند باید کار خرید و فروش را به مشاوران یا سبدگردانانی (سبدگردان شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد) که دارای مجوز هستند، بسپارند تا رشد شاخص را از حالت منطقی خارج نکنند. زمانی که فردی کد بورسی می‌گیرد و تبدیل به یک معامله‌گر اوراق بهادار می‎‌شود، بایستی درخصوص بازار بورس و اوراق‌بهادار، با صنعت‌ ‌شرکت‌های سودآور در این بازار آشنایی کامل پیدا کند. تا  با تحلیل روند سودآوری این شرکت‌ها در فصول گذشته و مقایسه آن‌ها با یکدیگر، شرکتی با سودآوری بالا و مطمئن را انتخاب کند.
کدام کارگزاری‌ها در هرمزگان شعبه دارند؟
تعدادی از کارگزاری‌ها با نام‌های کارگزاری مفید، کارگزاری آگاه، کارگزاری بهمن، کارگزاری فارابی، کارگزاری اردیبهشت ایرانیان ،کارگزاری مبین سرمایه در هرمزگان مشغول فعالیت هستند و با مراجعه به دفاتر این کارگزاری‌ها می‌توانند اطلاعات لازم درخصوص بورس را دریافت کنند.
شرکت‌های مهم هرمزگانی در بازار بورس چه فعالیتی دارند؟ آیا چشم‌اندازی برای رشد اقتصادی از طریق رشد سهام آن‌ها را دارید؟
شرکت‌های سیمان و فولاد هرمزگان در بورس هستند و قیمت‌شان به نسبت مناسب است. کسانی که خواهان ورود به بازار بورس و خریداری سهام این شرکت‌ها هستند، حتما باید بنیاد شرکت‌ها و مخصوصا میزان سودآوری فروردین‌ماه‌ سال 99 و سال گذشته آن‌ها را بررسی کنند. بورس چندین هفته‌ است که به بالاترین اوج خود در بازار رسیده‌است و مردم بسیاری درگیر این بازار شده‌اند. مردم تنها به میزان سوددهی شاخص بورس خود توجه نکنند، بلکه به پیشینه‌ی شرکت و بازدهی آن در سال‌های گذشته حتما توجه داشته‌باشد. امیدواریم دولت با تدابیری که در دستور کار قرار داده‌است مانع متضرر شدن این افراد در بازار بورس و اوراق بهادار شود. تا مردم بتوانند در بحران کرونا زندگی‌ای به‌دور از هنجارهای اقتصادی بگذرانند.