گیاه‌خواری، سدی در مقابل دریافت مواد مغذی

رژیم غذایی یکی از مهم‌ترین نکاتی است که هر فرد برای حفظ سلامتی خود باید به آن توجه داشته‌باشد. رژیم نادرست می‎‌‌تواند آسیب‌های شدیدی به بدن وارد کند. در مقابل رژیم صحیح باعث داشتن بدنی سالم خواهد شد. هر فرد باید با کسب اطلاعات لازم در مورد پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، سوخت‌وساز بدن و مشورت با پزشک متخصص، رژیم‌غذایی اصولی را رعایت کند. از بین انواع رژیم‌، خام‌خواری از محبوبیت بالایی برخوردار است. این رژیم تاثیرات منفی و مثبتی بر بدن می‌گذارد. طرفداران خام‌خواری هرسال در 15 تیرماه (روزی مثل دیروز)، جشنی با این مضمون برگزار می‌کنند. جشن‌ خام‌خواری درواقع پیروی از مصرف گیاهان‌ خام، میوه‌ها و سبزیجات است که به عقیده‌ طرفدارانش، بدن سلامتی بیشتری در این سبک زندگی دارد. در ادامه گفت‌وگوی صبح ساحل را با «محمدرضا خاقان‌نژاد»، درباره سبک غذایی خام‌خواری و خوب و بدش، دنبال کنید.

 آیا خام‌خواری عادت غذایی مناسبی است و با آن موافق هستید؟
با مطالعات انجام‌شده بر روی افرادی که رژیم خام‌خواری را دنبال می‌کنند، دریافتیم که رژیم خام‌خواری میزان کلسترول و تری‌گلیسرید خون را کاهش می‌دهد. در مقابل این رژیم موجب کاهش کلسترول مفید (HDL) و کمبود ویتامین B12 در بسیاری از افراد می‌شود. با مطالعه‌ای دیگر بر روی افرادی که به‌مدت طولانی رژیم خام‌خواری را دنبال می‌کردند، متوجه شدیم که خطر فرسایش دندان در این افراد بیشتر است. این مطالعه همچنین نشان داد این افراد مقادیر چشمگیری از چربی بدن‌شان را از دست خواهند داد. پس از روی‌آوردن به رژیم خام‌خواری، مردان به‌طور میانگین 9.9 کیلوگرم و زنان ۱۲ کیلوگرم از وزن بدن‌شان را از دست می‌دهند. ۱۵ درصد از مردان و ۲۵ درصد زنان شرکت‌کننده در این مطالعه، وزن‌شان به پایین‌تر از محدوده‌ سلامت رسید. ۷۰ درصد از زنانی که رژیم خام‌خواری را دنبال می‌کنند، بی‌نظمی‌هایی را در چرخه‌‌ قاعدگی خود تجربه می‌کنند. همچنین نزدیک به یک‌سوم از زنان دچار آمنوره می‌شوند. آمنوره به معنای توقف خونریزی در زمان قاعدگی زنان است. به‌نظر می‌رسد این امر یکی از عوارض کاهش شدید وزن بدن باشد.

 خام‌خواری چه تاثیرات مثبت و منفی بر سلامتی فرد می‌گذارد؟
طرفداران رژیم خام‌خواری معتقدند رژیم خام‌خواری تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن‌شان را تأمین می‌کند و نیازی به مصرف مکمل‌ها ندارند. آنان معتقدند پختن غذاها برای سلامتی انسان مضر است، زیرا موجب تخریب آنزیم‌ها، کاهش مواد مغذی و کاهش نیروی زندگی موجود در غذاهای زنده می‌شود. از اثرات منفی این رژیم ایجاد مشکل در هضم‌ غذا، سیستم بدنی زنان، استخوان‌های ضعیف، عدم جذب مواد مغذی است. کاهش خطر ابتلا به دیابت، سلامتی قلب، کاهش وزن و کارکرد بهتر دستگاه گوارش را می‌توان از جمله مزیت‌های این رژیم نام برد.

 با وجود عوارض منفی خام‌خواری، علت روی آوردن برخی از افراد به این رژیم چیست؟
برخی مواد مغذی وجود دارند که دریافت آن‌ها به میزان کافی از منابع غذایی گیاهی دشوار یا غیرممکن است. از این رو، آشنایی و دریافت آن‌ها از منابع دیگر برای حفظ سلامت یا عملکرد بدنی اهمیت دارد. گیاه‌خواران از دریافت چندین مواد مغذی مناسب سیستم ایمنی بدن و موثر در عملکرد درست بدن، محروم هستند. با این وجود رژیم خام‌خواری طرفداران قابل توجهی دارد. این افراد بهتر است با مصرف مواد غذایی جایگزین‌، آسیب‌پذیری خود را دربرابر بیماری، به‌ویژه کویید-19، کم‌تر کنند.

 چه نوع موادغذایی ایمنی بدن در برابر بیماری کویید_ 19را بالا می‌برد؟
ویتامین B12 یک ماده مغذی ضروری است که تقریبا به طور انحصاری در مواد غذایی با منشا حیوانی، مانند ماهی، گوشت، محصولات لبنی و تخم مرغ وجود دارد. از علائم و خطرات مرتبط با کمبود ویتامین B12 می‌توان به ضعف، خستگی، اختلال در عملکرد مغز، اختلالات عصبی، اختلالات روانی، اختلالات عصبی در نوزادان و مادران شیرده، کم‌خونی مگالوبلاستیک، پیوندهای احتمالی با بیماری آلزایمر و پیوندهای احتمالی با بیماری قلبی اشاره کرد. همچنین کراتین که مولکولی در مواد غذایی با منشا حیوانی وجود دارد.
کراتین بیشتر در عضلات ذخیره می‌شود. مقادیر قابل توجهی از آن اما در مغز نیز وجود دارد. از آن‌جایی که کراتین طبیعی تنها در بافت حیوانی وجود دارد، گیاه‌خواران می‌توانند این ماده مغذی را تنها با مصرف مکمل دریافت کنند. کارنوزین یک آنتی اکسیدان است که در عضلات و مغز انسان‌ها و حیوانات به میزان زیاد وجود دارد. کارنوزین ماده‌ای مهم برای عملکرد عضلانی است و سطوح بالای آن در عضلات با کاهش خستگی عضلانی و بهبود عملکرد پیوند خورده‌است. کارنوزین تنها در مواد غذایی با منشا حیوانی وجود دارد.
 با این وجود، یک ماده غیرضروری در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا بدن می‌تواند آن را از اسیدهای آمینه هیستیدین و بتاآلانین تولید کند. تائورین یک ترکیب گوگردی است که در بافت‌های مختلف بدن، از جمله مغز، قلب و کلیه‌ها وجود دارد. در شرایطی که عملکرد بدنی آن به طور کامل مشخص نیست، به نظر می‌رسد تائورین در عملکرد عضلانی، تشکیل نمک صفرا، و دفاع آنتی اکسیدانی نقش دارد. تائورین تنها در مواد غذایی با منشا حیوانی، مانند ماهی، غذای دریایی، گوشت، مرغ، و لبنیات وجود دارد. مصرف برخی مواد خوراکی به صورت خام مفید است، اما رژیم غذایی که بیش‌ از70 درصد خام‌ و گیاه‌خواری باشد، برای بدن مضر است.