06

آذر

1403


حوادث

07 دی 1399 08:31 0 کامنت

6 روزی است که در منزلگاه جدیدش، شب و روز می‌گذراند، منزلی در دهکده طبیعت قزوین. دهکده‌ای که میزبان حیوانات حیات‌وحشی است که دچار آسیب‌دیدگی  شده‌اند و معلول هستند.  هنوز در شوک حادثه است و زمان می‌برد تا به این مکان جدید خو بگیرد، محلی که شاید باقی عمر را باید در آنجا سپری کند. 5 ساله است و با بدنی ورزیده و چابک.  مدتی نه‌چندان دور آزاد و رها در طبیعت روزگار می‌گذراند و با یک جهش، شکار را از پا درمی‌آورد. اما دوهفته‌ای است که این گربه‌سان  ارزشمند و با ابهت ایرانی، سرنوشت تلخی برایش رقم خورده  و از زندگی در محیط طبیعی خود محروم مانده است.  او دست چپش را ازدست‌داده است، دستی که پس از گیر افتادن در تله  آدمیان و دیر رسیدن به مرکز درمان، قطع شد و باعث شد که دیگر این ماده پلنگ نگون‌بخت، نتواند مانند قبل به چرخه طبیعت برگردد،جست‌وخیز کند و شاید بناست تا پایان عمرش با آن دست‌وپنجه نرم کند. «نازک» قربانی شد قربانی اهمال‌کاری دستگاه‌های  دولتی و خصوصی  که  برای حفاظت از این‌گونه در حال انقراض، بودجه کافی اختصاص ندادند، بودجه‌ای  که می‌توانست جلوی تله گذاری مالباخته‌های را بگیرد که دام‌هایشان توسط حیوانات وحشی شکار شده است. افرادی که ناامید از دستگاه های مربوطه ، خود دست به کار شدند و  برای نجات سرمایه شان،  تله بکار بردند.

 


نامش را «نازَک» گذاشتند، نازک زیبا  و منحصربه‌فرد، که روزهای سختی را می‌گذراند،کابوس روزهای بدون دست و رؤیای دویدن در میان کوه‌ها و جنگل‌های شرق هرمزگان. تا چشم‌هایش را می‌بندد خود را باز در دل کوه، درختان، آبشار و کنار دیگر پلنگ‌ها  می بیند ...
این حیوان در حال انقراض دوشنبه‌شب(24 آذرماه) در هنگام گذشتن از مسیر در تله سخت یکی از اهالی روستای «دهیج» گرفتار شد، هرچه تقلا کرد نتوانست خود را از تله فلزی نجات دهد. تقلای او 4 روزبه طول انجامید. 4 روزی که  از شکستگی  استخوان و آسیب دیدن رباط‌های دست چپ، درد می‌کشید وغرش می‌کرد که اگر در همان 24 ساعت اولیه تیم جراحی متخصص در محل حضور داشت، او درمان می‌شد  و دست خود را از دست نمی‌داد.

روز حادثه
عصر یکشنبه بود و مرد 48 ساله‌ای، مانند همیشه  دام را بعد از یک روز چرا در میان تپه و کوه‌های منطقه «چهارده روستا» به سمت  آغل آورد، دام را شمارش کرد ولی  متوجه نبود  5 رأس گوسفند شد ، فردا صبح پس از رفتن به محل با سه لاشه گوسفندانش برخورد کرد که موردحمله حیوانات وحشی قرارگرفته بودند . هر چه جست و جو کرد  اثری از دو گوسفند گم شده نیافت...
عباس،یکی از اهالی روستای دهیج  سندرک میناب که در مسیر پلنگ ماده،  تله فلزی  گذاشته بود در گفتگو با صبح ساحل بیان کرد:»بارها و بارها گوسفندان من و اهالی روستا توسط حیوانات وحشی تلف شدند باید در این مورد چاره‌اندیشی می‌کردیم، به همین علت عصر دوشنبه همان روز که لاشه گوسفندانم را پیدا کردم، با پیشنهاد اهالی،تله‌ای در همان محل تلف شدن گوسفندان جاسازی کردم تا حیوان وحشی را به دام بیاندازم، نمی‌دانستم این موجود زنده شغال است یا سگ وحشی و یا گرگ وغیره».
وی ادامه داد: «صبح روز بعد زمانی که به محل رفتم دیدم یک قلاده پلنگ درون تله گرفتارشده است، خیلی ناراحت شدم، می‌خواستم آزادش کنم ولی نمی‌توانستم نزدیک او شوم،غرش‌کنان  قصد حمله را داشت ، به‌سرعت دهیار روستا را در جریان قراردادم و دهیار موضوع را به محیط‌زیست  اطلاع داد».

از عملیات ناموفق پرتاب دارت بیهوشی تا انتقال به تهران
ساعاتی گذشت تا اینکه اکیپی از محیط‌زیست هرمزگان به این محل صعب‌العبور رسیدند،محل مملو از اهالی روستاهای اطراف بود که در بالای تپه‌ها تماشاچی  بودند و یا با تلفن همراه، فیلم می‌گرفتند. پلنگ حادثه‌دیده با مشاهده جمعیت و سروصداهای ایجاد شده عصبانی‌تر شده،به هر سمتی خیز برمی‌داشت که بتواند از محل بگریزد و بیشتر به دستش فشار وارد می‌کرد.لحظات پر از استرسی بود دارت بیهوشی یکی پس از دیگری به سمتش شلیک می‌شد اما به او برخورد نمی‌کرد. باید زنده گیری می‌شد تا برای درمان راهی مرکز درمانی شود . گر چه  این پلنگ شانس درمان به موقع که می‌توانست به معالجه و بهبود دستش منجر شود را از دست داد...
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط‌زیست هرمزگان در این رابطه  بابیان اینکه ساعت حدود 12 ظهر سه‌شنبه هفته گذشته بعد از اطلاع از تله افتادن یک قلاده پلنگ، تیم شهرستان بشاگرد  را به محل موردنظر اعزام کردیم تا اطلاعات  دقیقی از موقعیت و لیست وسایل لازم  ارائه دهد گفت:دو ساعت بعد با دو نفر دامپزشک ،چند نفر از فعالان محیط‌زیست و یک نفر از شهرداری  بندرعباس که مسئول پرتاب دارت بیهوشی بود به سمت 250 کیلومتری روستای دهیج منطقه 14 روستا به راه افتادیم، غروب بود  که به منطقه رسیدیم  و به علت صعب‌العبور ، تاریکی هوا و احتمال خطرآفرینی برای تیم همراه، قرار شد صبح چهارشنبه به محل اعزام شویم».
میثم قاسمی افزود: «صبح زود بعد از دو ساعت پیاده‌روی در مناطق کوهستانی به پلنگ رسیدیم،مکان خیلی شلوغ بود مسئول پرتاب بیهوشی، حداقل 4 دارت بیهوشی را به سمت پلنگ پرتاب کرد ولی به علت فاصله زیاد، دقت پایین اسلحه ، جست‌وخیز کردن پلنگ و استرس محیط  همه به خطا رفت» .
آن‌ها پس از دقت کردن به دست آسیب دیده  پلنگ دریافتند که وضعیت دست او خوب نیست.
قاسمی  گفت:» زمانی که دقت کردیم متوجه شدیم دست پلنگ دچار آسیب‌دیدگی شدیدی شده و باید زود  مداوا می‌شد، در آن منطقه خط تلفن همراه  آنتن نمی‌داد مجبور شدم مساحتی را طی کنم  تا جایی که موفق شدم با مسیحی تازیانی مدیرکل محیط‌زیست استان  ارتباط بگیرم و جریان حادثه را برایش بازگو کنم».
وی یادآور شد: «قرار شد که متخصص بیهوشی حیوانات وحشی از استان فارس به محل بیاید و پلنگ را برای مداوا  به بندرعباس و سپس تهران انتقال دهند، در کشور حدود 5 نفر متخصص بیهوشی حیوانات وحشی ازجمله پلنگ هستند که یکی از آن‌ها در فارس مستقر است».
قاسمی با اشاره ‌به اینکه دونفر از دامپزشکان با پرواز پنج‌شنبه از شیراز به بندرعباس و سپس به منطقه ‌آمدند ‌گفت:» تصمیم بر این شد که جمعه قبل از حضور افراد تماشاچی در منطقه، برای بیهوشی و انتقال پلنگ به مرکز درمانی  اقدام کنیم  در این مدت نیز قفس استانداردی از بندرعباس ساخته‌شده و به محل رسیده بود».
وی ادامه‌ داد:«سحرگاه جمعه به محل اعزام شدیم، درنهایت پس از بی‌هوش کردن پلنگ، او را از بند تله نجات داده و بعد از اقدامات اولیه درمانی ساعت 12 ظهر به سمت بندرعباس حرکت کردیم».
قاسمی از انتقال «نازک»  به تهران گفت:» اقدامات درمانی اولیه شامل رادیوگرافی، سرم تراپی و آنتی‌بیوتیک تراپی بر روی پلنگ آسیب‌دیده در بندرعباس انجام شد و با محرز شدن شکستگی انگشتان دست چپ و پارگی تاندون‌ها، پلنگ زخمی برای ادامه درمان باید به تهران منتقل می‌شد به همین علت این حیوان  یکشنبه صبح با پرواز ماهان از استان خارج شد».

 قطع دست
به دلیل آسیب‌دیدگی انگشتان دست چپ و نیاز به رسیدگی بیشتر دامپزشکی، «نازَک» ۳۰ آذرماه  با رعایت پروتکل‌های انتقال حیوانات وحشی با هواپیما از بندرعباس به تهران منتقل و برای مداوا به بیمارستان دامپزشکی دکتر « حمیدرضا فتاحیان» انتقال داده شد . اما پس از بررسی رادیوگرافی و سی‌تی‌اسکن مشخص شد که براثر نکروز استخوان‌های دست چپ،به دلیل فشار تله  و ایجاد عفونت و از بین رفتن بافت‌های دست شده، قابلیت جراحی و ترمیم ندارد و باید دست قطع شود...
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش  سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفتگو با صبح ساحل  بابیان اینکه تنوع محیط زیستی ما ثروت خدادادی است
نباید نابودشان کنیم  گفت:» علی‌رغم تلاش تمام  نیرو‌های محیط‌زیست و دامپزشکان برای بهبودی‌این ماده پلنگ، او به اتاق عمل انتقال و دست حیوان به دلیل از بین رفتن بافت عصبی و استخوان‌ها قطع شد».
شهاب‌الدین منتظمی این را گفت که  پس از ریکاوری و به هوش آمدن حیوان، اقدامات برای انتقال به کلینیک حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام شد. این ماده پلنگ پنج‌ساله در کلینیک حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست در پردیسان تهران تحت مراقبت قرار گرفت و سپس به دهکده طبیعت قزوین منتقل شد.
وی از تلاش‌های کادر محیط‌زیست استان هرمزگان که در شرایط خاص و سخت منطقه اقدام به زنده گیری پلنگ نمودند و همچنین تیم دامپزشکی بیمارستان دکتر فتاحیان و هواپیمایی ماهان برای نجات جان این پلنگ، تشکر و قدردانی کرد. مدیرکل حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست ادامه داد: «متأسفانه بحث تله گذاری بحث امروز و فردا نیست تله‌ها  گذاشته می‌شود حیات‌وحش ما شانس می‌آورد که گیر نیافتد نصب تله در زیستگاه حیات‌وحش به قیمت محرومیت همیشگی یک پلنگ از آزادی وزندگی در طبیعت تمام شد». منتظمی ادامه داد: «تله گذاری به هر دلیلی کار ناپسندیده است  امیدواریم وجدان بشر به درد بیاید و این حادثه دیگر تکرار نشود».

 
  «نازک» در قزوین
این قلاده پلنگ بشاگردی  پس از 8 روز برای ادامه درمان و زندگی به مرکز نگهداری و بازپروری  به نام دهکده طبیعت قزوین منتقل شد  .
نادر رضا نوری مؤسس و مدیر  دهکده طبیعت عشاق  در باراجین  قزوین نیز در گفتگوی تلفنی با صبح ساحل از روند بهبودی «نازک» گفت و همچنین به دو پلنگ دیگر نیز در این محیط اشاره‌ای داشت.
این مرد 62 ساله  اظهار داشت: زمانی که «نازک» به این مجموع اضافه شد روحیه خوبی نداشت اما زمانی کم‌کم درک کرد  آدم‌ها همه بد نیستند و برای کمکش تلاش می‌کنند، روحیه‌اش بهتر شده و اکنون می‌توان گفت تا حدودی، منزلگاه جدیدش را پسندیده ولی زمان لازم است تا به این محل  به‌خوبی خو بگیرد».
نوری حمایت از حیوانات وحشی معلول را از اهداف راه‌اندازی دهکده طبیعت  دانست و گفت:» در این‌دهکده  دو شعار داریم، حیوانی که می‌تواند در طبیعت زندگی کند نباید در  اسارت باشد، دوم اینکه حیوانی که نمی‌تواند در طبیعت زندگی کند باید عاشقانه مکان جدیدش را دوست داشته باشد».وی افزود:»در این  مجموعه فقط حیوانات وحشی معلول نگهداری می‌شود و حیوان که‌بتواند  در طبیعت زندگی  کند نمی‌پذیریم و آن را رهاسازی‌می‌کنیم».
نوری با اشاره به آموزش و تحقیقات کمک به عدم انقراض حیوانات اضافه کرد:»  به نظر من حیوانی مانند «نازک» که از طبیعت خارج می‌شوند و نمی‌توانند به طبیعت انتقال دهند باید عاشقانه محل زندگی جدید اش  را دوست داشته  باشد،مطمئناً «نازک» به‌مرور زمان عاشق محل زندگی‌اش می‌شود و حتی در آینده نیز مادر شود».
مدیر  دهکده طبیعت عشاق از «ورکان» و «شایا» دو پلنگ نگهداری شده در این دهکده سخن به میان می‌آورد که از کودکی به این محل آورده و اکنون بزرگ شدند. وی گفت:»ورکان همراه خواهرش «هیرکان» در سنین کمتر از یک سال از محیط‌زیست گلستان به مرکز ما آوردند که این برادر و خواهر زمانی که بزرگ شدند در طبیعت رها یافتند اما متأسفانه پلنگ ماده  در طبیعت کشته شد و پلنگ نر  باز به دهکده برگردانده شد». وی افزود:»حیوانی که از کوچکی در اسارت باشد و در آغوش مادربزرگ نشود  قادر به ادامه زندگی در زیستگاه طبیعی نیست». نوری اشاره‌ای به «شایا» کرد که عده‌ای قصد داشتند  این پلنگ کوچک را  به حوزه کشورهای خلیج‌فارس  قاچاق کنند که به هدفشان نرسیدند .


 عدم  بازگشت به طبیعت
 « به نظر من  حیوانی که دچار نقص عضو می‌شود مثل گربه سانان  باید در یک جای محصور ولی ازنظر ابعاد استاندارد زندگی کند چراکه اگر به طبیعت برگردد،ممکن است شکار همنوع خود شود البته تصمیم رهاسازی بعد از بهبودی شرایط نازک بر عهده مهندس نوری و دیگر دامپزشکان است»
دکتر انصاری دامپزشک دهکده طبیعت قزوین این مطلب را در پاسخ به سؤال ما در قبال رهاسازی» نازَک» بیان کرد و گفت:»متأسفانه این پلنگ دیگر قادر به بازگشت به طبیعت و تهیه غذا نیست و باید تحت مراقبت همیشگی محیط‌زیست باشد.در حال حاضر حال عمومی او تقریباً خوب است و باید خودش را پیدا کند ازنظر وزن گیری و تعادل خود را حفظ کند  به حالتی برگردد که  زندگی خود را ادامه دهد.»
وی با اشاره به اینکه شرایط مناسبی برای نگهداری این‌گونه ارزشمند ایرانی در فهرست جانوران درخطر انقراض فراهم است اضافه کرد:»در این مرکز تعداد گونه‌های زیاد و متنوع حیوانات که دچار مشکل بودند نگهداری رهاسازی شدند و یا همچنان در مرکز هستند».
دکتر انصاری از دهکده طبیعت گفت که حیوانات آسیب ‌دیده طبیعت در بهترین نحو ممکن، نگهداری  می‌شوند  این نگهداری از نظر دارویی، غذایی و مهم‌ترین چیز  ازنظر عشق ورزیدن به حیوانات است، محبت و عشق ورزیدن به حیوانات می‌تواند تا 70 درصد بر روی جسم و روحی تاثیر بگذارد حالشان را خوب کند».
وی از نگهداری گونه‌های مختلف حیات‌وحش مانند مار، شیر، خرس و.. در این دهکده سخن گفت.
دامپزشک دهکده طبیعت قزوین  در خصوص اطلاع از این حادثه گفت:»  هفته گذشته خبری  در پیج اینستاگرام محیط‌زیست دیدم که  پلنگ ایرانی در منطقه بشاگرد هرمزگان در تله ای گرفتارشده است، در تماسی  با میثم قاسمی معاون محیط‌زیست هرمزگان فهمیدم  جریان از چه قرار است».  دکتر انصاری ادامه داد: «نازک»مورد جراحی زیر نظر  بهترین دامپزشکان کشور دکتر  فتاحیان و دکتر شریفی قرار گرفت ، اما وسعت آسیب به حدی بود که مجبور شدند دست او را قطع کند تا جانش  حفظ شد.

نوک پیکان اتهام  تله گذاری به سمت....
پلنگ ماده بشاگردی دستش را از دست داد و شاید به گفته فعالان محیط‌زیست تا آخر عمر نتواند به طبیعت آزاد برگردد و مجبور است تا پایان عمر در حصار بماند  اما در این میان موضوعاتی دخالت دارد که تنها نوک پیکان اتهام به سمت تله گذار و اهالی روستا نرود، عدم‌حمایت مسئولان از مالباخته‌ها، معیشت روستاییان،عدم آموزش کافی و عدم ایمنی محل نگهداری  گوسفندان و رهایی دام‌ها در مراتع و کوهستان و...
اهالی منطقه  شغل شان دامداری است و همیشه نگران حمله پلنگ‌ها هستند.نابودی حیات‌وحش در کوه‌های شرق هرمزگان باعث شده تا پلنگ‌های گرسنه به دام‌ها حمله‌ور شوند و آسیب جدی بر اقتصاد روستانشینان این منطقه وارد کنند.به علت نبود علوفه و فضای چرا در روستا، روستائیان گوسفندان خود را برای چرا به کوه‌های اطراف می‌برند که هرروز چند گوسفند طعمه پلنگ می‌شوند.با توجه به امرار معاش مردم منطقه از طریق دامداری حمله پلنگ به منطقه چهارده روستای بخش سندرک زندگی دامداران را در این منطقه دشوار کرده است.
عباس دامدار  روستای دهیج  که به علت شکایت محیط ‌زیست به قید ضمانت آزاد است این موضوع را چندین بار مطرح کرد که قصد کشتن و آسیب رساندن به پلنگ را نداشته است و بابت این موضوع خیلی ناراحت است و اگرنه می‌توانست بدون اطلاع به کسی،  پلنگ در دام گرفتارشده را از بین ببرد. وی این را هم اضافه کرد :»هرچند وقت یک‌بار، روستاییان شاهد از بین رفتن دام‌هایشان از طریق حمله حیوانات وحشی بودند، در این سال‌ها 45 رأس از گوسفندان من  به خاطر حمله حیوانات وحشی تلف شدند، بارها با نوشتن نامه و...ازمسوولان خواسته‌ایم برای این معضل چاره‌سازی کنند و یا حتی خسارت‌های ما را بدهند ولی هیچ جوابی نشنیده‌ایم به همین علت تصمیم گرفتیم خودمان  دست‌به‌کار شویم و تا دیگر دام‌هایمان از بین نرود».
حسین چملی  زاده  فعال محیط‌زیست  و  دهیار «رینن بزرگ» شهرستان بشاگرد که ماه گذشته 4 رأس از گوسفندان اش طعمه حیوانات وحشی شده است  از عدم جوابگوی مسئولین در این مورد گفت: «همه روستاییان بشاگرد در این مورد ضرر دیده‌اند و از حمله حیوانات وحشی به‌خصوص پلنگ عاصی شدند،زمانی که با نامه و مدارک به  محیط‌زیست می‌رویم برای جبران خسارت، می‌گویند هیچ مسئولیتی در قبال تلفات ناشی از  پلنگ ندارند و جواب رد به ما می‌دهند.
 این جوان بشاگردی از حمله پلنگ‌ها  به آغل گوسفندان مطالبی بیان کرد که آغل‌های منطقه بیشتر از چوب نخل و سیم و غیر ایمن است. هر جانوری می‌تواند در آنجا نفوذ کند و به‌تازگی اهالی از آغالی از سنگ می‌سازند . البته دام‌ها در زمان چرا در اطراف رها هستند و از دید چوپان پنهان، که امکان طعمه شدن آنها  نیز بیشتر است. وی از بیمه دام گفت: با چند بیمه‌گذار صحبت شده که دام‌های منطقه بشاگرد بیمه شوند ولی به علت اینکه در این منطقه آمار تلفات زیاد است  بیمه‌گذاری استقبال نکردند تا اینکه مدتی قبل یکی از بیمه گذران با شروط سخت و پرداخت  نصف قیمت گوسفندان  دام ها را بیمه کردند.
رستمی  یکی از اهالی این روستایی نیز گفت:» از سالیان قبل تا الآن حدود 25 رأس گوسفندان من  یا در آغل و یا در طبیعت طعمه پلنگ شدند و ولی غرامتی در این بابت از جایی دریافت نکردم «.وی ادامه داد: «هرروز خبر تلف شدن حیوانی را براثر حمله حیوانات وحشی را می‌شنویم ولی کاری از دستمان برنمی‌آید». رستمی بابیان اینکه دامداری شغل آن‌ها است و شغل دیگری ندارند گفت: «گفتند گوسفندان را بیمه کنید بیمه کردیم، عکس و فیلم را به بیمه‌گذار نشان دادیم ولی خبری از پرداخت خسارت‌ها نشده است». وی از عدم آموزش در منطقه صحبت کرد که اگر محیط‌زیست به مردم منطقه آموزش می‌داد که در برخورد با حیوانات وحشی چه عکس‌العمل نشان دهند شاید شاهد ماجرای تلخ تله گذاری نبودیم. رستمی ابن را هم گفت که در منطقه چهارده روستا  محیط بان نیست.

استخدام شکارچی در مناطق قلمرو پلنگ
حجت زارعی  فعال محیط‌زیست از استخدام شکارچی در مناطق قلمرو پلنگ خبر داد که عده‌ای از اهالی روستاهای اطراف شرق استان که موردحمله پلنگ‌ها قرارگرفته‌اند، با پرداخت هزینه‌ای، فرد شکارچی را برای نابودی پلنگ‌ها استخدام کردند. وی گفت: «حتی 6 ماه پیش در منطقه درپهن سندرک یک قلاده  پلنگ رؤیت شده بود که اهالی زودتر از مسئولان محیط‌زیست  از حضور پلنگ مطلع شدند و تله‌های در مناطق مختلف به کاربردند» . زارعی افزود: «از نحوه  دیوارکشی و محل نگهداری گوسفندان  ایراداتی وارد است که باید اهالی منطقه  آموزش‌های  لازم را ببیند تا با ساختن آغل‌های محکم ،دام‌هایشان در امان باشد. زارعی از گله‌مندی اهالی به علت عدم پرداخت خسارت دام‌ها از سوی مسئولین و متولیان گفت که سالیان قبل غرامت آن‌هم نصف قیمت دام‌های آسیب‌دیده و پس از رفت‌وآمدهای مکرر دامدار پرداخت می‌شد و زمانی که او حساب‌وکتاب می‌کرد هزینه رفت‌وآمدش بیشتر از هزینه خسارت درآمده بود .
 وی  عنوان کرد:» آموزش دهی درست و مناسب به دامداران و اهالی منطقه  یا  دانش آموزان باعث می‌شود حیات‌وحش و حتی دامداران   بیشتر در امان باشد». این فعال محیط‌زیست از کمبود محیط بان سخن گفت که تعداد محیط بان در استان خیلی کم است  جوابگو نیست.وی افزود: «با توجه به کمبود محیط بان ، می‌شود  کادر اداری و بخش‌های خصوصیات داره کل محیط زیت استان  به کمک محیط بانان بیایندو ماهی یک‌بار  در آموزش برای مردم فعال‌باشند». زارعی ادامه داد: «دولت می‌تواند برای سرپناه گوسفندان تسهیلات بانکی به دامداران منطقه بدهند تا این قشر ضعیف و آسیب‌دیده بتواند منطقه امنی برای دام‌هایشان بسازند».

 اقدام خودسرانه اهالی و عدم آموزش
«یکی از مهم‌ترین دلیل تله گذاری این است که متأسفانه  روستایی‌ها و دامدارها به این نتیجه رسیدند که اگر ، دامشان مورد تعرض حیات‌وحش  قرار بگیرد دولت هزینه را نمی‌پردازد ،  تصمیم گرفتند راسا خودشان اقدام کنند و حیات وحشی که می‌تواند برای  دام‌هایشان تهدید باشد مانند گرگ، کفتار ، خرس و پلنگ  رااز میان بر‌دارند «.
محمد درویش رئیس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت  اجتماعی یونسکو در گفتگو با صبح ساحل  ادامه داد:» اگر دولت به‌خصوص سازمان محیط‌زیست  اطلاع‌رسانی دقیقی در این مورد  انجام می‌داد و با یک برخورد سازنده  مثلاً پرداخت خسارت بعد از تلف شدن  دامی که  موردحمله پلنگ و یا گرگی قرارگرفته است  آن‌وقت شاهد کاهش چنین رخدادهایی خواهیم بود و چنین تله‌های در سر راه این حیوانات ارزشمند قرار نمی‌گیرد و حتی می‌شود با جدیت بیشتر که با متخلفان  برخورد کرد».
وی نکته دوم این ماجرا را  ازنظر آموزش دانست و گفت: «سازمان محیط زیست کشور از نظر آموزش بسیار کم‌کار است،خیلی‌ها نمی‌دانند پلنگ چه فایده‌ها و ارزش‌های برای طبیعت دارد به‌راحتی این حیوان را از سر راه برمی‌دارند». درویش اظهار داشت: «متأسفانه آموزش‌وپرورش نیز در این مورد  بسیار کم‌کاری کرده واصولا  فهم اکولوژیک را به فرزندان این دیار که مدیران فردا این کشور هستند  انتقال نمی‌دهد . «
وی ادامه داد:»سازمان محیط‌زیست در دولت اول روحانی اقدام به تشکیل مدارس طبیعت کرد ولی در دوره دوم دولت  روحانی  این مدارس به دستور عیسی کلانتری  تعطیل شد،به‌جای تدابیر حل این مشکلات محیط زیستی ،  صورت‌مسئله را پاک کردند و  نیاز جدی مردم به آموزش‌های محیط زیستی را نادیده گرفتند» .
این فعال محیط‌زیست از دارت بیهوشی گفت:» گفتند که برای نجات پلنگ آسیب‌دیده در بشاگرد با کمبود دارت بیهوشی روبرو بودند البته قصه این دارت ها و مواد بیهوشی  سردراز دارد چند سالی در محیط‌زیست این سخنان رواج یافته مانند  نجات پلنگ در باغ‌های دماوند و یا  در تبریز  که با چنین مشکلی روبرو بودند» .

 تلاش  درراه  نجات وزنده گیری پلنگ
عده‌ای در جریان آسیب رسیدن به پلنگ، محیط‌زیست را مقصر می‌دانند و ادعا می‌کنند به علت عدم امکانات کافی از جمله تفنگ استاندارد بیهوشی، مواد و دارت بیهوشی و وقت کشی این حیوان با ارزش کشوری دستش را از دست داد اما مسوولان  محیط زیست می گویند در آن زمان دارت بیهوشی بوده ولی دارت ها به علت عدم توانایی لازم  در زمان شلیک و دقت پایین اسلحه در موقعیت مکانی  خطا رفته است .
حبیب مسیحی تازیانی مدیرکل اداره حفاظت محیط ‌‌زیست  هرمزگان دراین‌باره گفت: «تیم اعزامی به محل، دارتهای بیهوشی کافی را به همراه داشتند این تیم شامل یک دامپزشک خصوصی، یک دامپزشک NGO)و یک دامپزشک از این  اداره کل به همراه پنج مأمور یگان و یک مأمور پرتاب دارت بیهوشی  و همچنین کارشناسان حیات‌وحش به محل رفتند».  وی ادامه داد :» تیم اعزامی در بررسی‌ها متوجه شدند دست پلنگ که لای تله  گیرکرده بود خردشده  است، باید حیوان آرام می‌شد چون براثر تقلا  امکان جداسازی دست از تله بود و اگر در طبیعت رها می‌شد براثر عفونت دست از بین می‌رفت به همین علت باید زنده می‌ماند».
مسیحی تازیانی افزود:»با هماهنگی  سازمان محیط‌زیست کشور برای  زنده گیری و نجات پلنگ و انتقال آن برای درمان به تهران، به گروه متخصص بیهوشی  احتیاج داشتیم که این تیم در کشور به 5 نفر نیز نمی‌رسد به همین علت صبر کردیم تا تیم متخصص بیهوشی از نزدیک‌ترین مکان که  استان فارس بود  به منطقه برسد».وی این را اضافه کرد تلاش تیم اعزامی به محل قابل ستودنی است که با کمترین ریسکی ، موفق شدند جان حیوان را نجات دهند و پلنگ در تهران درمان شود .
مسیحی تازیانی تله بکار رفته در محل را مخصوص پلنگ دانست و گفت:»تله‌ای که پلنگ بشاگرد در آن اسیرشده بود تله‌ای مخصوص پلنگ بوده و که یکی از انواع سخت آن است، زیرا قدرت فنر آن‌چنان قوی است که در لحظه عضوی که در تله گرفتار می‌شود را می‌شکند، رهایی از آن بسیار فاجعه‌بار است، زیرا به‌جز خرد کردن استخوان، خون‌رسانی به عضو آسیب‌دیده قطع‌شده و حیوان برای رهایی از تله سعی می‌کند از دندان‌های خود کمک بگیرد که قاعدتاً دهان و دندان حیوان هم آسیب می‌بیند».
وی اظهار داشت:» درنهایت اگر سریع حیوان رهاسازی نشود می‌تواند منجر به اتفاقات جبران‌ناپذیری مانند مرگ یا قطع عضو حیوان شود که متأسفانه دست پلنگ بشاگردی براثر این تله قطع شد».
مدیرکل اداره حفاظت  محیط‌زیست  هرمزگان خاطرنشان ساخت که بر اساس گفته دامپزشکان، زمان بهبودی اندام آسیب دیده 12 تا 24ساعت است و زمانی که از این موضوع مطلع شدیم  تا به محل رسیدیم این زمان طلایی از دست رفت.  در ضمن اینکه هرمزگان  دانشکده پزشکی و امکانات و تجهیزات لازم برای درمان حیات وحش ندارد و باید حیوانی که دچار آسیب دیدگی شدید شده است برای  درمان به تهران انتقال یابد،
مسیحی تازیانی  از تعارض بین حیات‌وحش  و مردم همجوار کوه‌ها سخن گفت که اگر مدیریتی در این میان نباشد به نابودی دام‌ها و حیات‌وحش منجر می‌شود .
وی  در خصوص پرداخت خسارت به مالباختگان بیان داشت:» قبلاً قیمت دام‌ها پایین بود این اداره کل  برای جبران خسارت مبالغی به صاحبان دام‌های آسیب‌دیده پرداخت می‌کرد و اکنون‌که قیمت‌های دام‌ها بالا رفته  در توان این اداره نیست که خسارت‌ها را پرداخت کند». وی تصریح کرد : «در این رابطه باید جهاد کشاورزی برای حمایت از صنعت دامداری سنتی  و حیات‌وحش  وارد میدان شوند قراردادی با بیمه‌گذار ببند اما با شرایط آسان‌تر، چراکه بیمه‌گذار بر اساس یافتن گوش پلاک گذاری دام  تلف‌شده خسارت پرداخت می‌کند».
این مقام مسئول در ادامه گفت:» حیوان وحشی پس از تلف کردن دام، لاشه را با خود می‌برد و دامدار باید بگردد لاشه را بیابد تا با عکس گرفتن از پلاک بکار گرفته در گوش حیوان بتواند خسارت دریافت کند که در بیشتر مواقع دامدار موفق نمی‌شود لاشه را بیابد».
وی از حمایت این سازمان در خصوص خسارت‌ها گفت: «با بیمه شدن دام‌ها، اگر خسارتی به دام وارد شد کارشناسان سازمان محیط‌زیست، بیمه و کشاورزی می‌تواند به محل بروند و برآورد خسارت کنند و هزینه به مالباختگان پرداخت شود «.
مسیحی تازیانی  یکی از علت‌های شکار دام‌های منطقه بشاگرد و سندرک، رهایی دام‌ها بدون چوپان و سگ نگهبان دانست .حیوانات وحشی با دیدن دام‌های رها یافته و اهلی که نمی‌توانند از خود دفاع کنند به سمتشان یورش می‌برند و باید اهالی منطقه موارد ایمنی را رعایت کنند .
مدیرکل اداره حفاظت محیط ‌‌زیست  هرمزگان  در ادامه از کمبود محیط بان گفت:» بارها اعلام کردم که استان هرمزگان دچار کمبود محیط بان است و اولویت کاری محیط بان سازمان در مناطق حفاظت‌شده است نه مناطق باز، اگر همه محیط بانان را به منطقه کوهستانی بشاگرد بفرستیم با توجه به وسعت منطقه ، باز شاهد کمبود محیط بان خواهیم بود».
مسیحی تازیانی  به آموزش اشاره کرد که از سال قبل به‌صورت پراکنده آموزش‌های از سوی محیط بانان و کارشناسان به اهالی داده‌شده است. وی افزود:»از سال گذشته  با کمک نهادهای مردمی (NGO)آموزش‌های را برگزار کردیم و با ارائه طرحی به اداره کل در تهران، منتظر تجهیزات و امکانات هستیم  که  گروهی از (NGO) تهران و میناب  به سمت بشاگرد بروند». وی ادامه داد:»مقرر است  آموزشها به صورت  متمرکز  و مقطعی در مناطق قلمرو حیوانات وحشی بلاخص پلنگ  برگزار شود.مسیحی تازیانی  از شناسایی حدود 20 قلاده پلنگ در منطقه بشاگرد خبر داد که این آمار طبق شناسایی سالیان قبل است.

 «نازک» قربانی عوامل پیچیده و دخیل در تله گذاری
«نازک» پلنگ ماده ایرانی که قلمرو اش در بشاگرد بود و با خوی وحشی‌گری‌اش زندگی می‌کرد قربانی شد، قربانی عوامل پیچیده تله گذاری .  همه دوستداران محیط‌زیست  امیدوار هستند که این حیوان زیبا در دهکده طبیعت قزوین بهبودی‌اش را به‌زودی به دست آورد و در آینده نزدیک با علم پزشکی، بتواند صاحب دست شود که به طرز دردناکی ازدست‌داده است . او سال‌ها گمنام با آرامش به حیاتش ادامه می‌داد اما چند روزی است که نامش بر سر زبان‌ها افتاده است .همه او را می‌شناسند و از طریق فضای مجازی جویای احوالش هستند ... اما «نازک» هنوز در شک حادثه است ...
او 6 روز بعد از آسیب دیدن به بیمارستان تهران رسید به گفته دکتر فتاحیان دامپزشک   این کیس حدود ۶ روز زمان ازدست‌داده بود که  اگر محیط‌‌بانان یا هر کس دیگری این پلنگ  را در لحظات و دقایق و حتی ساعات اولیه در این وضعیت دیده بود ، همان‌جا هم می‌شد با امکاناتی که وجود داشت او را نجات داد تا نیازی نباشد که به‌جای دیگری منتقل شود. مثلاً یک تیم جراحی بدون شرایط خاص بیمارستانی به آنجا می‌رفت و کمک می‌کرد تا شاید این دست حفظ می‌شد.

 مرگ خرس سیاه به دلیل سهل‌انگاری
بی رحمی در حق حیات وحش تمامی ندارد .مردادماه امسال بود که خبری از تلف شدن یک قلاده توله خرس سیاه آسیایی به دلیل سهل‌انگاری کارگران پارک طبیعت بندرعباس (باغ پرندگان) در صدر اخبار محیط‌زیست قرار گرفت ،توله خرس سیاه آسیایی بانام کاریزا ۲۲ اردیبهشت‌ماه سال ۹۷ در شهرستان رودان پیدا شد و برای نگهداری در اختیار مجموعه پارک طبیعت بندرعباس (باغ پرندگان) قرار گرفت.که به دلیل پیچیده شدن طناب در دور گردن خرس بازیگوش، این جاندار خفه شد. طنابی که  برای درب دوم  استفاده می‌شد و با توجه به اینکه هیچ کارگری هم در زمان حادثه در محل حضور نداشته، توله خرس به دلیل خفگی تلف‌شده است.

 حیوانات نادر در ارتفاعات شرقی هرمزگان
ارتفاعات شرقی هرمزگان به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و هم‌جواری با مناطقی بکر در ارتفاعات جنوبی کرمان ، یکی از کانون‌های مشاهده حیوانانت نادر ایرانی است که ضرورت آگاهی بخشی به مردم محلی برای مدارا با این حیوانات را دوچندان ساخته است.
پلنگ ایرانی به لحاظ جثه بزرگ‌ترین زیرگونه از پلنگ در تمام جهان بوده و  در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض «آی‌ یو سی‌ ان» قرار دارد  و جزو یکی از گونه‌های درخطر انقراض طبقه‌بندی می‌شود. بزرگ‌ترین و مهم‌ترین زیستگاه این‌گونه ایران است و به همین دلیل هم یکی از گونه‌های بسیار مهم کشورمان است. طبق برآوردی در سال ۲۰۰۵ کمتر از هزار و ۳۰۰ پلنگ در گستره‌ای شامل قفقاز، ترکمنستان، جنوب روسیه، پاکستان، افغانستان و ایران زیست می‌کنند. حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد این جمعیت در داخل مرزهای ایران به سر می‌برند به‌این‌ترتیب ایران مهم‌ترین زیستگاه پلنگ ایرانی در غرب آسیا به شمار می‌رود. اصلی‌ترین تهدید پیشروی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه‌های مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروه‌های بسیار کوچک منجر شده‌ است .

تدوین قوانین  حمایت از حیوانات وحشی
کاهش طعمه براثر شکار انسان‌ها، گسترش زیربنایی، مزاحمت‌های انسانی و از میان رفتن زیستگاه (شامل چیدن گیاهان و قارچ‌های خوراکی، ساخت معدن، جاده‌سازی، جنگل‌زدایی، آتش‌سوزی و چرای دام)عواملی است که منجر به تکه‌تکه شدن زیستگاه‌های حیوان شده‌ است. باوجود درخطر بودن نسل پلنگ در کشورمان، هنوز عده‌ای از افراد با شکار بی‌رویه این جانور، اکوسیستم طبیعی را مختل می‌کنند.یا افراد محلی برای در امان ماندن از حمله حیوانات وحشی در مسیرهای تردد حیوانات تله می گذارند  باید سازمان محیط‌زیست برای جلوگیری از این اتفاقات ناگوار با تدوین قوانینی به کاهش آن کمک کند. کاش برای جان حیات وحش تدابیرهای لازم اندیشیده شود، حیات وحشی که کشورهای مختلف حاضر هستند هزینه های زیادی پرداخت کنند تا بتواند  پلنگ ایرانی و... را به دست آوردند اما این حیوانات وحشی  مظلومانه در کشورشان منقرض می‌شوند  ...

دیدگاه ها (0)
img