طاعون مرغی در روزهای بی‌مرغی

شیوع آنفلوآنزای مرغی در برخی از نقاط کشور، مدتی است که خبرساز شده‌است. کمیاب شدن مرغ در این شرایط افکار عمومی را به سمت این بیماری سوق داده‌است. برخی بر این باور هستند که شاید یکی از دلایل کمبود مرغ در بازار، شیوع آنفلوآنزا در مرغداری‌های استان است. «خلیل قاسمی»، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان اما علت این کمبود را در ساز و کار اشتباه شبکه تولید می‌داند. او گفته‌است که طی روزهای آینده این مشکل برطرف خواهد شد و بازار مرغ گرم در استان به ثبات می‌رسد. آنفلوآنزای مرغی، نوع بیماری اشتراکی بین انسان و پرندگان نیست. اخیراً اما روسیه از ابتلای هفت کارگر یک مرغداری به آنفلوآنزای مرغی خبر داد. این اولین بار است که یک‌گونه از این بیماری به نام آنفلوانزای «H5N8» به انسان منتقل ‌شده‌است. طبق گفته رئیس سازمان دامپزشکی کشور، بیماری آنفلوآنزای پرندگان اکنون در 50 نقطه از کشور شناسایی، ردیابی و مهار شده‌است. «علی‌اصغر ماکنعلی» از کاهش قابل‌توجه تلفات بر اثر این بیماری در سال جاری خبر داده‌است.

به گزارش صبح ساحل، گفت‌وگو با «رضا شیبانی تزرجی»، رییس اداره بهداشت هرمزگان درباره وضعیت آنفلوآنزای مرغی در استان

 
زنده‌فروشی مرغ عاملی در شیوع آنفلوآنزا
«رضا شیبانی تزرجی»، رییس اداره بهداشت هرمزگان و مدیریت بیماری‌های طیور در استان به عهده اوست. برای این‌که بفهمیم هرمزگان از نظر آنفلوآنزای مرغی در چه شرایطی به سر می‌برد، سوالات‌مان را از این مقام مسئول پرسیده‌ایم.

هرمزگان چقدر با آنفلوآنزای مرغی درگیر است و این بیماری در کدام شهرستان‌ها بیشتر شیوع دارد؟
در هرمزگان تاکنون خبری مبنی‌بر شیوع این بیماری چه در نوع حاد و چه غیر حاد گزارش نشده است. چه بسا که همیشه در مزارع پرورش طیور در سراسر کشور با نوع غیرحاد این بیماری رو‌به‌رو هستیم که به آن «H2N2» گفته می‌شود. این بیماری علائم و اثراتی که به جا می‌گذارد همانند بیماری نیوکاسل (فوق حاد) است و در برخی موارد با این بیماری اشتباه گرفته می‌شود که نیاز به تشخیص آزمایشگاهی دارد تا بتوان نوع دقیق بیماری را دانست. نوع بیماری H2N2 در استان هرمزگان و سایر استان‌ها گزارش شده و سال‌های قبل هم وجود داشته‌است.
  
دوره درمان این بیماری ویروسی چقدر است و تا چه اندازه بر انسان تأثیرگذار خواهد بود؟
در بیماری‌های ویروسی درمان قطعی امکان پذیر نیست. اگر محل و مزارعی که نشانه‌هایی از درگیری پرندگان با این بیماری مشاهده می‌شود، از نوع فوق حاد باشد، قطعا باید معدوم‌سازی صورت بگیرد. با این حال در شرایطی که بیماری درگیری کم‌تری دارد، مانند تمام بیماری‌های ویروسی دیگر براساس شرایط موجود و نظر دامپزشک از درمان‌های حمایتی استفاده می‌شود. ویروس آنفلوآنزا بیشتر سیستم تنفسی پرندگان را درگیر می‌کند که در نوع فوق حاد تمرکز آن حمله به سیستم تنفس است اما گزارش‌هایی مبنی‌بر تاثیرگذاری بر سیستم گوارشی پرندگان نیز منتشر شده است.
 
شیوع این بیماری چه میزان بر اقتصاد و جوجه‌ریزی مرغداری‌ها تاثیرگذار است؟
شیوع این بیماری تأثیر مستقیمی بر اقتصاد و مرغداری‌ها خواهد گذاشت و بسیار مخرب خواهد بود. در بحث بیماری‌ها چه از نوع عفونی و چه غیرعفونی آن، اگر به موقع راهکارهای پیشگیرانه اتخاذ و کنترل نشوند، می‌تواند خسارت زیادی را به همراه داشته باشد. بیماری‌ها عفونی پرندگان مستقیماً بر دوره پرورش مرغ‌ها تأثیرگذار است. عواملی چون سوءمدیریت، تغذیه نادرست و معایبی که در ساختار مزارع پرورش طیور و مرغداری‌ها به درستی رعایت نشود، باعث ایجاد این بیماری و تلفات می‌شود. مدیریت‌ غیرصحیح قطعاً بر اقتصاد استان تاثیرگذار خواهد بود. هشداری که ما همواره به مرغداران استان می‌دهیم این است که برای پیشگیری از بیماری نیوکاسل اقدامات لازم را انجام دهند. این بیماری بسیار مهلک است؛ چراکه مانند بسیاری از بیماری‌های عفونی راهکار قطعی برای درمان آن وجود ندارد. در مواقع خاص تعداد تلفات به قدری بالا خواهد بود که ناچار به از بین بردن تمام واحدهای پرورشی درگیر با این ویروس می‌شویم.
 
آمار شیوع و مرگ‌ومیر در استان تا چه میزان بوده است؟
در استان فعلا گزارشی مبنی‌بر درگیری منطقه‌ای با آنفلوآنزا حاد را نداشته‌ایم. ولی احتمال دارد بیماری غیرفوق‌حاد همراه با نیوکاسل باشد یا با علائمی شبیه به آن گزارش شده باشد. طی دو سال جاری و همچنین سال گذشته این بیماری خسارت بسیاری را به صنعت طیور مخصوصاً طیور گوشتی در استان وارد کرده است. این بیماری سرعت شیوع بالایی دارد و مرگ و میر بر اساس میزان شدت آن بیماری و مدیریت درست در بهبود وضعیت مرغدارها تاثیرگزار بوده است تا بتوانند مرگ ومیر را کنترل کنند. در نتایج آزمایشگاهی اگر تأیید شود که نوع بیماری فوق حاد است قطعاً باید واحد پروشی را برای جلوگیری از شیوع بیشتر حتی اگر آمار مرگ ومیر بالایی نیز نداشته باشد، عملیات حذف کانون آلوده صورت پذیرد و معدوم شود. البته استان ما با نوع حاد تاکنون روبه‌رو نبوده است.
 
این بیماری بر روند بازارمرغ در شب عید تا چه میزان تأثیر خواهد گذاشت؟
اگر واحدهای پروشی طیور دچار چنین بیماری شوند به طور مستقیم بر این بازار تاثیرخواهند گذاشت و خسارت بالایی به جا خواهد گذشت. ما در طی چندماه گذشته برنامه‌هایی تحت عنوان برنامه‌های آموزشی وبینار و پخش تراکت‌هایی با هدف آموزش و ترویج مسائلی که مرغداران اصول زیستی مرغداری‌ها را تأمین کنند و بتوانند بهتر ترددها را کنترل نمایند و درصورت امکان از واکسیناسیون‌های در دسترس، حداقل در هفته اول پرورش باید تمامی مواد لازم و احتیاط در پرورش را کنترل کنند تا ریسک ابتلا به چنین بیماری‌هایی چون آنفلوانزا و نیوکاسل را به حداقل برسانند. تاکید می‌کنم که هم شهروندان و هم مرغداران استان هرمزگان باید با پدیده زنده فروشی مرغ برخورد کنند و در این مورد باید اطلاع رسانی‌های صحیحی صورت پذیرد. نهادهای مربوطه مانند نیروی انتظامی، سازمان صمت و دامپروری ها نظارت های پیشگیرانه را اعمال کنند؛ زیرا این مسئله یکی از مهم‌ترین عوامل انتقال بیماری ویروسی است که می‌تواند به واسطه انتقال طیور زنده از سایر استان‌ها به هرمزگان آورده شود. این موضوع باعث ایجاد بیماری و تنش در بازار مرغ به خصوص در چنین مواقعی که به پایان سال نزدیک می‌شود و قطعا تقاضا برای خرید مرغ در بازار بالا خواهد رفت، مشکل ساز خواهد بود.
 
مردم در هنگام خرید مرغ باید به چه نکاتی دقت کنند؟
فرآورده‌های دامی را تهیه کنند که زیر نظر دامپزشکی استان در کشتارگاه‌های طیور و به تایید مسئول فنی دامپزشکی رسیده‌است. هیچ نگرانی درمورد مصرف آن برای شهروندان وجود نخواهد داشت. تمامی نظارت‌های بهداشتی قطعاً صورت گرفته و هیچ دغدغه‌ای در این مورد نداشته باشند. شهروندان باید در نظر داشته باشند که توزیع طیور به صورت زنده در روستاها و حاشیه شهرها که خلاف ضوابط دامپزشکی است و از خرید آن پرهیز کنند. این موضوع براساس مصوبات ستاد استانی پیشگیری و مقابله از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد که به ریاست معاون سیاسی امنیتی استانداری و دبیری اداره کل دامپزشکی اعلام شده و درحال پیگیری است. ارائه هر گونه پرنده به صورت زنده تخلف محسوب می‌شود و در صورت مشاهده براساس رأی قضایی نسبت به معدوم سازی و از بین بردن این پرنده‌ها که هم باعث آلودگی مزارع پرورشی وهم تهدیدی برای بهداشت عمومی شهروندان باشند برخورد می شود. شهروندان برای تهیه مرغ از فروشگاه‌های توزیع مواد خام دامی که زیر نظر اداره کل دامپزشکی و همچنین واحد بهداشت دانشگاه علوم پزشکی فعالت دارند و محصولاتشان را از کشتارگاه‌های مجاز که زیر نظر دامپزشکی تهیه می‌کنند خریداری نمایند.