خشکسالی شدید در کمین ۵ استان کشور؛ هرمزگان، دومین استان کم‌بارش است

میزان بارندگی در کشور از مهرماه امسال تاکنون، یک سوم کمتر از میانگین بلندمدت است. اکثر استان‌های کشور با «کم بارشی» مواجه بوده‌اند. پنج استان نیز به علت کمبود شدید بارندگی در خطر خشکسالی قرار گرفته‌اند. در ادامه به تشریح جزییات می‌پردازیم.

به‌ گزارش صبح ساحل، مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی اعلام کرد: از مهرماه تاکنون در کشور به‌طور میانگین، حدود ۱۰۰ میلی‌متر بارش رخ داده که این میزان نسبت به میانگین بلندمدت ایران حدود ۳۴ درصد کمتر است. از سوی دیگر میزان بارش‌ها در کشور طی سال آبی زراعی جاری نسبت به‌مدت مشابه در سال گذشته ۵۲ درصد کمتر گزارش شده است. براساس این گزارش، میزان بارش‌ها در تمامی استان‌های کشور کمتر از حد نرمال است و ۵ استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و خراسان رضوی با کم‌بارشی شدید مواجه‌اند.

مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی گزارش داده که میزان بارش‌ها از ابتدای مهرماه تاکنون در سیستان و بلوچستان ۹۲ درصد و در هرمزگان ۸۹ درصد کمتر از میانگین بلندمدت است. این رقم برای استان‌های کرمان و خراسان رضوی به‌ترتیب ۶۲ درصد و ۵۷ درصد تخمین زده می‌شود. میزان بارش‌ها در استان تهران نیز ۱۹ درصد کمتر از حد نرمال گزارش شده است. پیش از این نیز مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده بود که کم‌بارشی‌ها در کشور تا آخر امسال جبران نشود و تا پایان سال آبی با خشکسالی متوسط و شدید در کشور مواجه باشیم.

 بازگشت خشکسالی

از سال ۱۳۷۴ دوره طولانی خشکسالی در ایران آغاز شده است و در اغلب سال‌ها بارش سالانه، پایین‌تر از میانگین بلندمدت بوده است. با وجود این افزایش بارش‌ها در سال ۱۳۹۸ برخی اقلیم‌شناسان را به این نتیجه رسانده بود که دوره خشکسالی در ایران رو به پایان است اما کاهش چشمگیر بارش‌ها در سال‌جاری موجب شده خشکسالی بار دیگر مطرح شود. از سویی بحث کاهش ذخایر برف کشور نیز مزید بر علت شده است. طی ماه‌های برف‌خیز که باید میزان معتنابهی برف در ارتفاعات جمع شود، افزایش عمومی درجه حرارت هوا سبب شده به‌ویژه در حوزه آبخیز زاگرس، ذخیره برفی و رواناب‌ها به‌شدت کاهش یابد. بدین‌ترتیب دبی رودخانه‌ها در فصل گرم سال بسیار کمتر از شرایط نرمال خواهد بود و می‌تواند موجب ایجاد نگرانی‌هایی در حوزه کشاورزی شود و حتی تامین آب مناطق روستایی و شهری را نیز به‌دنبال داشته باشد.

پیش‌بینی‌های میان‌مدت در بهار ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که بارش‌ها در فروردین‌ماه امیدوارکننده باشد اما با توجه به کاهش شدید بارش‌ها در دی و بهمن‌ ماه ۱۳۹۹، کمبودها در حوزه بارش جبران نمی‌شود. از این‌رو سال آبی با کم‌بارشی مطلق به پایان می‌رسد. بنابراین کم‌بارشی فراگیر و خشکسالی گسترده در ایران دور از انتظار نیست. این وضع در بیشتر استان‌های کشور در جنوب، جنوب شرق، جنوب غرب و شرق محسوس خواهد بود حتی برای استان‌های شمالی کشور به‌ویژه گلستان نیز وضعیت خوبی پیش‌بینی نمی‌شود.

 هرمزگانِ کم‌آب

هرمزگان، بیش از دو دهه از خشکسال رنج می‌برد، طبق آماری که تابستان سال گذشته منتشر شد؛ خشکسالی و کم آبی در هرمزگان موجب خشک شدن ۳۶۵ حلقه چاه آب آشامیدنی، ۱۸ دهنه چشمه و قنات، ۱۰۰ حلقه چاه و کاهش آب ۱۳۵ حلقه چاه بین ۳۰ تا ۷۰ درصد شد و از ۷۴ دشت موجود در هرمزگان تمامی آن‌ها دارای بیلان منفی بودند و ۳۸ دشت ممنوعه بوده و باقی دشت ها نیز شور است. سیاری از مراتع استان به علت گرمای شدید و عدم بارندگی، دچار آتش‌سوزی شدند و سرمایه‌ مردم برباد رفت. اما با وجود بارش‌های پیاپی در سال 98، نوید گذر از خشکسالی را می‌داد. در سال 98 بارش‌های فراوانی در اقصانقاط استان صورت گرفت، حتی موجب خسارت به برخی روستاهای محروم شد. سال 99، بارش باران درهرمزگان بسیار ناچیز بود و این زنگ خطری برای تشدید خشکسالی در استان است.

منابع: همشهری آنلاین/برنا/ایسنا