اولین مجلس در41 سال پیش چگونه شکل گرفت؟

 41 سال پیش در چنین روزی و در حالی که یک سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌گذشت انتخابات مجلس اول شورای اسلامی برگزار شد.

به گزارش صبح ساحل، جمعیت کشور در آن موقع حدود 34 میلیون نفر بود که بنا بر آمارها حدود 1900 نفر در سراسر کشور نامزد نمایندگی برای مجلس شده بودند که از میان آنها 540 نفر از تهران نامزد شده بودند.

سرانجام انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی، در روز ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزار شد و در این انتخابات حدود ۱۱ میلیون نفر رأی دادند. گروهی از نمایندگان در‌‌‌ همان دور اول حائز اکثریت لازم شدند و گروهی دیگر به مرحله دوم رفتند.

  انتخابات در سه مرحله

انتخابات مجلس اول در سه مرحله برگزار شد. مرحله اول 24 اسفند 58 بود که طی آن 18 نفر با کسب اکثریت مطلق آرا وارد مجلس شدند. دومین مرحله از انتخابات مجلس اول 19 اردیبهشت 59 برگزار شد و 12 نفر دیگر از نمایندگان تهران برگزیده شدند. به دلیل شهادت 11 تن از نمایندگان تهران در واقعه هفتم تیر 1360 یا ترورهای گروهک منافقین، 11 نفر دیگر در انتخابات میان دوره‌ای سال 60 جایگزین آنها شدند. به همین دلیل تعداد نمایندگان تهران در مجلس اول، در مجموع 41 نفر بود.  از این میان، تنها چهار نماینده زن از تهران راهی پارلمان شدند و در بین مردان نیز 13 نفر روحانی بودند.

اکثر نمایندگان این دوره -19 نفر- در رده سنی 40 تا 50 سال بودند. تنها حسین کمالی و هادی غفاری با 28 و 29 سال سن، در رده سنی زیر 30 بودند و یدالله سحابی و مهدی بازرگان با 74 و 72 سال سن، مسن‌ترین نمایندگان این دوره بودند. 5 تن از نمایندگان تهران در مجلس اول تحصیلات کمتر از دیپلم و 11 نفر دکترا داشتند.

میزان مشارکت مردم در انتخابات مجلس اول در سراسر کشور 52 درصد برآورد شده است. اما نمایندگان تهران در مجلس اول از نظر کسب آرایی بیش از یک میلیون نفر، منحصر به فرد هستند. تا آنجا که تمامی 18 نماینده‌ای که در دور اول وارد مجلس شدند، همگی بیش از یک میلیون رای اخذ کرده بودند. میزان مشارکت در انتخابات مرحله دوم کمی پایین آمد اما در انتخابات میان دوره‌ای باز هم تمامی نمایندگان تهران آرایی بیش از یک میلیون نفر از پایتخت نشینان را در سبد رای خود داشتند.

در مجموع فخرالدین حجازی با کسب یک میلیون و 568 هزار و 759 رای، نفر اول در انتخابات پارلمانی پایتخت بود و مهدی شاه آبادی با 684 هزار و 422 رای پایین‌ترین رای را کسب کرد. با انتخاب نمایندگان، اولین دوره مجلس شورای اسلامی در روز سیزدهم رجب ۱۴۰۰ هجری قمری همزمان با میلاد امام علی (ع) برابر با هفتم خرداد ۱۳۵۹ رسما افتتاح شد.

این مجلس تا ششم خرداد سال ۱۳۶۳ به کار خود ادامه داد.

منبع: دنیای اقتصاد، تعادل