چطور از تورم جلو بزنیم؟

 تورم داغ خوراکی‌ها در دومین ماه از دومین فصل سال ادامه یافت. بر اساس آمارها در مرداد ماه سال جاری، تورم نقطه به نقطه به رقم ۲/ ۴۳درصد رسید  و در میان گروه‌های اصلی، «تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» با ثبت رقم ۲/ ۵۹ درصد پیشتاز گروه‌های اصلی بوده است.  این امر تا آنجا بوده که تورم حس‌شده در خوراکی‌ها برای دهک‌های فقیر به مراتب شدیدتر از دهک‌های پردرآمد کشور بوده است. برآوردها نشان می‌دهد بخش خوراکی و مسکن به‌تنهایی ۷۰ درصد هزینه‌های خانوارهای کشور را تشکیل می‌دهند.  در شرایطی که رکورد ۷۵ ساله تورم در ایران شکسته شده است و روز به روز هم آمار صعودی تورم به گوش میرسد؛ چطور می‌توان از تورم عقب نماند؟ آیا راه کاری وجود دارد تا بتوان حتی از تورم جلو زد و هر روز نگران کم ارزش شدن حقوقی که دریافت می‌کنیم و پس اندازی که جمع کرده ایم نباشیم؟

زمانی که با تورم یا افزایش سطح عمومی قیمت ها مواجه می‌شویم ناخودآگاه قیمت ها را با چند ماه قبل مقایسه می‌کنیم و افسوس می‌خوریم. افزایش گسترده افسردگی در جامعه، بعد از تورم اتفاقی است که در کشورهای در حال توسعه با تورم های ناگهانی بالا، رخ می دهد که به شدت مخرب است و به واسطه مقایسه دارایی هایمان در قبل و بعد از تورم و افسوس خوردن از عدم خرید کالاهایی که شامل تورم شدند (مثل دلار ،سکه ،مسکن و…) این حالت روانی ایجاد می شود که باعث تصمیم های غلط اقتصادی در بین مردم مثل خریدن و سرمایه گذاری در کالاهای دارای حباب قیمتی می شود. در این شرایط عوام جامعه با خود فکر می کند از هر طریقی شده باید سریعا پول خود را تبدیل به دلار،سکه و یا مسکن کنند تا از تورم جا نمانند غافل از اینکه ممکن است درحباب قیمتی این کار را انجام دهند. جامعه شناس ها این پدیده نوظهور را فومو (FOMO) یا ترس از دست دادن می‌نامند. فومو باعث می‌شود تا ما به خاطر احساس مداوم عقب افتادن و شرایط روانی ویژه ای که به آن دچار می‌شویم دست به رفتارهای هیحانی بزنیم اما به یاد داشته باشید هیجان زده این روزها ،بازنده های ماه ها و سال های آینده خواهند بود. راه حل جبران این تورم، کوتاه مدت نیست. راه حل این است که بر روی افزایش دانش و هوش مالی خود کار کنیم تا در سال‌های آینده بتوانیم این کاهش ارزش پول را با تصمیم های درست اقتصادی در زندگیمان جبران کنیم. در این گزارش قصد داریم با ارائه چند راهکار منظقی و کاربردی به شما کمک کنیم تا دانش مالیتان را بالا ببریم تا در مواجهه با تورم بتوانید تصمیمات درستی بگیرید.

 بعد از مواجهه با موج گرانی چه رفتارهایی منطقی است؟
• بعد از موج گرانی معمولا بازار ها وارد فاز نوسانات جدی می شوند طوری که هم احتمال سود و احتمال ضرر بالا است. در این شرایط یکی از گزینه های مطلوب این است که بپذیریم از موج گرانی جا مانده ایم و با تصمیمات غیر منطقی و عجولانه سرمایه خود را به خطر نیندازیم و سعی کنیم امن ترین روشی که می توانیم سرمایه خود را رشد دهیم انتخاب کنیم. یکی از روش های کم ریسک برای افرادی که متخصص بازارهای سرمایه گذاری نیستند؛ استفاده از اوراق مشارکت و صندوق های درآمد ثابت است، که در آینده به توضیح آن خواهیم پرداخت تا با نحوه عملکرد آنها و چگونگی خرید و فروش آن آشنا شوید. سعی کنید در زمانی که با یک تورم افسارگسیخته مواجهه می‌شوید با افراد خبره و مشاوران سرمایه گذاری مشورت کنید تا دقیقا متوجه شوید که کجای سیکل تورم قرار دارید. آنها به شما خواهند گفت که در شرایط فعلی بهترین تصمیم اقتصادی چیست.
• به یاد داشته باشید که قدم اول در سرمایه گذاری، حفظ ارزش پول است و مرحله بعد رسیدن به سود است. پس بدون آگاهی و داشتن درک درک از شرایط اقتصادی، دست به ریسک‌های عجیب نزنید و شتاب‌زده وارد بازارهای مالی پر‌ریسک نشوید.
• در شرایط تورمی، بدهی خوب ایجاد کنید. به طور کلی دو نوع بدهی وجود دارد. بدهی خوب (که در اثر خرج کردن پول برای ایجاد دارایی به وجود می‌آید) و بدهی بد (که در اثر خرج کردن پول برای هزینه ها به وجود می آید). سعی کنید بدهی‌های خوب ایجاد کنید، پول را برای ایجاد دارایی‌های مختلف استفاده کنید و با با ارزش شدن دارایی‌هایتان علاوه بر حفظ ارزش پول شما، بدهی‌هایتان را پرداخت کنید.
• سهام شرکت های بورسی که هنوز زیر ارزش ذاتی خود هستند را شناسایی کنید. در دهه های گذشته بازار سهام، همواره بیشترین بازدهی را در میان بازارها داشته است. در بررسی این شرکت ها به چند نکته توجه کنید.
1) آیا این شرکت بورسی، متاثر از شرایط اقتصادی کشور است یا نسبت به شرایط تورمی واکنش کمتری دارد. مثلا شرکت های دارویی از آن دست شرکت هایی هستند که در زمان رکود می‌توانند سود پایدار و معقولی را به شما برسانند اما در زمان تورم گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیستند.
2) بررسی کنید که آیا این شرکت متاثر از کیفیت سیاستگذاری اقتصادی دولت است یا نه. یعنی بودجه‌، سیاست پولی و بانکی، و نرخ ارزی چه تاثیری روی آن دارد. عموما شرکت های نیمه دولتی مثل خودروسازی ها متاثر از این قضیه هستند. مثلا این روزها که دولت سیزدهم وعده های حمایتی از خودروسازها و دیگر شرکت های شبه دولتی می‌دهد؛ علی رقم ارزنده نبودن این شرکت های بورسی اما پتانسیل رشد قیمتی آنها با همین خبر وعده حمایتی وجود داره.
3)شرکت را از منظر سیاست‌ خارجی مورد بررسی قرار دهید به این معنی که تحریم چقدر در میزان سودسازی شرکت تاثیر دارد. آیا صادرات محور است یا به دلیل نداشتن صادرات آسیب کمتری از تحریم می‌بیند.
4)نقد شوندگی بالایی در بورس داشته باشد. شرکت های کوچک بورسی که شناوری سهام آن نیز روی تابلوی بورسی‌ایشان پایین است نقدشوندگی پایینی دارند. اگر سهامدار عمده قصد بالا رفتن سهم را داشته باشد تا مدت ها قفل صف خرید خواهد بود و اگر قبل از شروع روند صعودی این سهم را خریده باشید کلی سود خواهید کرد اما اگر بعد از کلی رشد کردن تازه توجه شما به این سهم جلب شده است؛ شک نکنید که به زودی زیان خواهد کرد. چرا که بعد از خرید سهمی با شناوری پایین که کلی هم رشد کرده است، فروش این سهم زمانی که هر روز در صف فروش قفل شده است چندان ساده نخواهد بود.در بررسی شرکت های بورسی قصد داریم تا به صورت منظم شما را با راه‌های تشخیص سهام ارزنده آشنا کنیم. پس اگر مشتاق یادگیری این قلق های معامله گری هستید با صفحه اقتصادی صبح ساحل همراه باشید.
    
 دقیقا در چه شرایط اقتصادی به سر می‌بریم؟
ابراهیم رئیسی با صدور حکمی فرهاد رهبر را به سمت دستیار اقتصادی رئیس ‌جمهوری منصوب کرد. رئیس جمهور محمد مخبر را نیز به عنوان معاون اول خود و مسئول هماهنگی در تیم اقتصادی دولت اعلام کرده است. مسعود میرکاظمی برای سازمان برنامه و بودجه ، سید احسان خاندوزی برای وزارت اقتصاد و حجت عبدالملکی برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انتخاب شدند. محسن رضایی نیز به عنوان معاون اقتصادی رئیس جمهور معرفی شد. از منظر سیاست گذاری کابینه اقتصادی دولت سیزدهم مشخص شدند اما این انتصاب ها ممکن است هماهنگی در تیم اقتصادی را قدری سخت کند چرا که این افراد در گذشته پیشینه همکاری با یکدیگر را نداشته اند. به جز مقطعی که فرهاد رهبر و مسعود میرکاظمی در سازمان اقتصادی رضوی در آستان قدس با یکدیگر همکار بودند، عملا همکاری چندانی بین سایر اعضای این تیم اقتصادی با یکدیگر وجود نداشته است و حتی خاستگاه آنان تفاوت های جدی دارد. از خاندوزی که یک چهره پژوهشی و دانشگاهی بوده است و سابقه مدیریت چشمگیری در زمینه اقتصاد ندارد تا محسن رضایی که سوابق نظامی‌اش از رزومه اقتصادی اش پربارتر است. این تفاوت ها و عدم همکاری قبلی می‌تواند موجب ناهماهنگی شود. اما تجربه ای که همواره از دولت‌های پیشین داشته ایم این بوده است که در دوره اول ریاست جمهوری‌، عموما با تورم های عجیب و جهش قیمت ارز، بورس و سکه مواجهه نبوده ایم. پس علی رقم وعده های تورمی که از دولت و کابینه اقتصادی به گوش می‌رسد لااقل در دو سال پیش رو شاهد تورم سرسام‌آور نخواهیم بود. اگرچه که ریاضیات به ما می‌گوید چنانچه رویه کلی سیاست گذاری ها تغییر نکند؛ اقتصاد ما دیر یا زود دچار یک ابرتورم خواهد شد. دولت سیزدهم با وعده ساخت چهار میلیون مسکن و ایجاد یک میلیون شغل در کمترین مقدار به بودجه ۱۶۸۰ هزار میلیارد تومان نیاز دارد. دولت ابراهیم رئیسی برای اجرای این طرح باید روزانه دو هزار و ۷۴۰ واحد مسکن را به متقاضیان تحویل دهد. آیا ساخت این تعداد مسکن در ابعاد اقتصاد ایران می‌گنجد؟ با تزریق این نقدینگی به اقتصاد کشور تورم به کجا می‌رسد؟ ایجاد یک میلیون شغل چطور میسر می‌شود؟ ممکن است دولت قصد داشته باشد تا با پرداخت وام های کوچک به کسب و کارهای خانگی و حمایت از کارگاه‌های تولیدی کوچک این وعده را محقق کند که در این صورت چاره ای جز تزریق نقدینگی جدید به اقتصاد را نخواهد داشت آن هم در شرایطی که منابع ارزی قابل درسترس کشور کمتر از دو و نیم میلیارد دلار است و فعلا هم خبری از احیای برجام و حضور سرمایه‌گذار خارجی نیست. علاوه بر این با توجه به ضعف کابینه اقتصادی ممکن است، اقتصاد از حالت دولتی به شبه دولتی تغییر کند و شاهد پرداخت وام های کلان به این بنگاه های اقتصادی باشیم که جمیع این امور منجر به پول پاشی و تورم خواهد شد.
     
 در شرایط فعلی اقتصادی بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم چیست؟
با توجه به نکاتی که در مورد کابینه اقتصادی دولت سیزدهم بیان شد و سیاست های کلانی که در پیش خواهد گرفت ما در سال‌های آینده به خاطر تزریق حجم عظیمی از نقدینگی به اقتصاد، شاهد ابرتورم خواهیم بود. مگر اینکه سیاست های اقتصادی دولت از چاپ پول به سمت جذب سرمایه گذار خارجی و احیای برجام تغییر کند. اما نکته ای که وجود دارد این است که در دو سال آینده پیش بینی می‌شود با توجه به جمیع نکاتی که ذکر شد شاهد افزایش تورم با شیبی ملایم باشیم و در این شرایط بهترین کار این است که در قدم اول به فکر حفظ ارزش پولمان باشیم. برای این کار با توجه به وعده های حمایتی دولت، می‌توانیم در بخش واقعی اقتصاد برای خود یک کسب و کار کوچک راه بیندازیم چراکه احتمال پرداخت وام‌های کوچک به کسب و کارهای خانگی بسیار بالاست و به راحتی می‌توانید مشمول دریافت وام شوید. همچنین می‌توانیم به دنبال سرمایه گذاری هایی باشیم که بازدهی آنها بالاتر از نرخ تورم باشد. پس در این حالت پس انداز کردن و نگه داشتن پول در بانک بدترین گزینه است چرا که با سود سالانه 18 تا 22 درصدی قطعا از تورم 43 درصدی عقب خواهیم ماند. این سرمایه گذاری ها می‌تواند در بازارهای مالی باشد اما توجه کنید که به هیچ وجه بدون کسب دانش کافی نباید وارد بازارهای مالی شد. خصوصا که برخی از بازارهای مالی مثل کریپتوکارنسی ها بسیار پر‌ریسک هستند و احتمال از دست دادن تمام پولتان در این بازار‌ها بسیار زیاد است. در صفحه اقتصادی صبح ساحل ما به شما کمک خواهیم کرد که راه‌های سرمایه گذاری در بازارهای مالی را بیاموزید.

روزنامه صبح ساحل