احمد محمود، نویسنده‌ی واقع گرایی اجتماعی جنوب

در رئالیسم اجتماعی، آنچه حائز اهمیت است این است که انسان با ایده، جست و جوگر، امیدوار و آینده نگر است. در ادبیات، یکی از بهترین رئالیسم‌های اجتماعی از دل زندگی سخت و پرمشقت مردم جنوب در آثار احمد محمود برخاسته است. احمد اعطا با نام ادبی احمد محمود، زاده‌ی سال 1310 در اهواز بود، که تاریخ و طبقه‌ی اجتماعی او در پیدا شدن و ادامه یافتن مسیر زندگی ادبی وی نقش غیرقابل انکاری ایفا می‌کند. محور اصلی داستان‌های محمود، رنج زندگی طبقه‌ی فرودست جنوب کشور است. «سه کتاب» این نویسنده، که مجموع سه کتاب داستان کوتاه «مول»، «دریا هنوز آرام است» و «بیهودگی» می‌باشد. مول، که اولین مجموعه‌ی داستان کوتاه محمود، مول؛ داستان مرد مجنونی است که کودک رها شده بر سر راهی را می‌یابد و داستان ادامه پیدا می‌کند. داستان‌های مجموعه‌های دریا هنوز آرام است و بیهودگی نیز، سرشار از مشاهدات دقیق نویسنده حول محور زندگی معمولی مردم است. محمود در قسمتی از کتاب می‌نویسد:« شش سال کافی است که زندگی آدم این همه تغییر کند؟ عجب آدم کودنی هستی... یک لحظه هم کافی است، فقط یک ثانیه.» محمود، در مواجه کردن ما با صحنه‌هایی از جامعه و تاریخ که هرگز میلی به دیدن‌شان نداشته‌ایم، دست ماهری دارد و هیچ ابایی هم از تلخ شدن قلم و کلامش‌اش ندارد. او در به تصویر کشیدن رنج مردم جامعه آنقدر خوب عمل می‌کند، که می‌توان با تمام سختی‌هایی که از شخصیت‌های داستان می‌خوانیم، همذات‌پنداری کنیم. حتی هنگامی که از عشق و دوست داشتن می‌نویسد، چهره‌ی طبقه و رنج اقتصادی و اجتماعی را از کلمات‌اش پاک نمی‌کند و همین است که از او نویسنده‌ای ساخته تا پرچم‌دار رئالیسم اجتماعی جنوب کشور باشد. برای مثال در داستان تکرار از مجموعه‌ی بیهودگی می‌خوانیم: «دوست داشته‌ام. اما به یک کارگر چاپخانه کی اهمیت میده؟هان؟ سه سال تمام وجودم در آتش عشقش می‌سوخت. میخواستم دوستم داشته باشه. می‌خواستم مثل من فکر کنه. زندگی رو همونطور ببینه که من م‌بینم ولی خودم رو گول می‌زدم. بعدها فهمیدم که خودم رو گول زده‌ام.» محمود خوب می‌داند که تاریخ اجتماعی یک مت چطور بر تمام عرصه‌های زندگی وی سایه می‌اندازد و همه چیز را تحت تاثیر خودش قرار می‌دهد. برای همین است که در مجموعه‌ی سه کتاب تلاقی، تعداد زیادی از وقایع روزمره و داستانی با شرایط اجتماعی و تاریخی جنوب کشور را می‌بینیم. احمد محمود یکی از نویسندگان بزرگ ادبیات اقلیمی محسوب می‌شود و موفقیت او در آثارش متضمن  همین امر است.