پایان انتظارها، آغاز نگرانی‌ها

سال تحصیلی جدید شروع شده‌است آن هم با یک تصمیم مهم: بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها و بازگشت به آموزش حضوری. با این تصمیم دانش‌آموزان پس از دو سال خانه‌نشینی و فراگیری دروس به صورت مجازی راهی مدرسه شدند. بازگشایی مدارس از یک سو، خانواده‌های نگران افت تحصیلی دانش آموزان را خوشحال کرد و از سوی دیگر نگرانی‌ها درباره به خطر افتادن سلامت دانش آموزان به دلیل شیوع ویروس کرونا را افزایش داد.  مدارس به عنوان حلقه‌های ارتباطی بین آموزش وپرورش و خانواده ها هستند و تنها از طریق برقرار شدن این ارتباط است که می توانیم از کیفیت آموزش در کشور مطمئن شویم اما در شرایط همه‌گیری کرونا که کیفیت و کارایی آموزش مجازی در طول تعطیلی مدارس محل تردید است، افت تحصیلی و بازماندن از تحصیل بسیاری از دانش‌آموزان نیز دور از انتظار نبود. نگرانی عمیق و دغدغه جدی والدین و معلمان مدارس این است که بازگشایی حضوری کلاس‌ها در سال تحصیلی جدید می‌تواند مخاطره‌آمیز بوده و جان فرزندان و معلمان آن‌ها را به خطر اندازد.

اما دانشگاه علوم پزشکی و مسئولان آموزش و پرورش استان هرمزگان چه پروتکل‌هایی را برای مدارس الزامی کرده‌اند؟
 
 پیک هفتم در راه است؟
 از هفته اول اسفند ۹۸ به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا مدارس هرمزگان هم‌‍زمان با مدارس کل کشور برای حضور فیزیکی دانش‌آموزان در کلاس درس تقریبا به‌صورت کامل بسته شدند و آموزش‌های مجازی باب شد. حالا پس از گذشت دو سال از فراگیر شدن آموزش مجازی برای تدریس دانش‌آموزان و دانشجویان، افت تحصیلی بسیاری از آن‌ها نگرانی‌ها در مورد ادامه این وضعیت را افزایش داده‌است. اواخر بهمن‌ماه زمزمه بازگشایی مدارس به گوش می‌رسید. درست زمانی که با گسترش واکسیناسیون در کشور و در دسترس بودن واکسن کرونا برای جمعیت بالای ۵ سال و تزریق دوز بوستر دیگر بهانه‌ای برای تعطیلی مدارس نبود. خصوصا که بسیاری از قعالیت‌ها بسیار زودتر از مدارس به روال عادی بازگشته‌بود. اما از طرف دیگر افزایش سفرهای نوروزی، شلوغی بازارها و مراکز خرید، دید، باشگاه‌ها و مراکز سرپوشیده و بازدیدهای نوروزی همه و همه می‌تواند منتقل‌کننده ویروس کرونا باشد که نسبت به آن بی‌توجهی می‌شود. در هر حال آمار ابتلای روزانه به کرونا و مرگ‌های کرونایی و بستری‌ها کاهشی است و حتی پیک ششم کرونا نیز بیماری خفیف‌تری را به نسبت دلتا که در پیک پنجم شاهد بودیم ایجاد کرد. اما موضوعی که در این میان نگران‌کننده به نظر می‌رسد نتیجه سفرها و دید و بازدیدهای نوروزی است که می‌تواند حضوری‌شدن مدارس را با یک فاجعه مواجه کند و پیک بعدی این بیماری را به دنبال داشته‌باشد. یکی از اتفاقات عجیبی که افتاد اما ادامه کلاس‌های آنلاین در مجتمع آموزشی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بود که باعث اعتراض بسیاری از والدین شد و این سوال را مطرح کرد که تفاوت این مدرسه با بقیه مدارس چیست؟ بنابراین رعایت عدالت در این زمینه حساس موضوعی است که نیازمند دقت نظر بیشتر مسئولان می‌باشد. از سوی دیگر اختلاف بر سر برخی اصول و پروتکل‌های ابتدایی برای بازگشایی مدارس موضوعی قابل تامل در این زمینه است. برای مثال پیش‌شرط ارائه کارت واکسن برای حضور دانش‌اموزان در کلاس درس یکی از موضوعات مهمی است که آموزش و پرورش برای آن الزامی تعیین نکرده‌است. قابل قبول بودن یا نبودن گواهی استراحت پزشکی توسط پزشکان عمومی باعث شد تا «حسین کرمپور»، رییس نظام پزشکی هرمزگان در نامه‌ای سرگشاده خطاب به «محمد قویدل»، رییس کل آموزش و پرورش استان نسبت به بخشنامه آموزش وپرورش درباره قابل قبول نبودن گواهی استراحت پزشکی توسط پزشکان عمومی برای دانش آموزان مبتلا به کرونا اعتراض کند. پیش‌ترمدیرکل آموزش و پرورش هرمزگان با بیان اینکه اولیای دانش‌آموزان همکاری لازم را با مدارس داشته باشند، گفته بود: «دانش آموزانی که علائم کرونا و بیماری زمینه‌ای دارند تنها با داشتن تاییدیه پزشکی می‌توانند آموزش برخط دریافت کنند». از سوی دیگر آموزش و پرورش می‌بایست برای تامین محیطی امن به والدین اطمینان خاطر بدهد. چرا که بازگشایی مدارس موضوعی اجتناب‌ناپذیر است که دیر یا زود اتفاق می‌افتاد. شاید همین عدم‌اطمینان‌بخشی از سوی آموزش‌وپرورش و مدیران مدارس بود که در چند روز گذشته باعث اعتراض و تجمع تعدادی از والدین نسبت به آموزش حضوری شد.
 
گفت‌وگو با دکتر «فاطمه نوروزیان»، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان

  اهمیت تهویه هوا در کلاس‌های درس
تجربیات گذشته و درگیری با بیماری‌های مختلف نشان داد که هرچه کودکان، بیشتر از مدرسه دور باشند، احتمال درگیری آن‌ها با مسائلی مانند خشونت جنسی، کودکان کار و کودک همسری بیشتر می‌شود. در طی دو سال گذشته نیز برخی کودکان که در خانواده‌های آسیب‌پذیر و بی‌بضاعت بودند، مجبور به کار کردن شدند و زمان و ابزار لازم برای حضور در کلاس‌های آنلاین را در اختیار نداشتند. از سوی دیگر نگرانی والدین درباره حفظ فاصله گذاری اجتماعی و رعایت نکات بهداشتی توسط دانش‌آموزان به ویژه دبستانی‌ها هم  وجود دارد که لازم است مسئولان مدارس و آموزش و پرورش در این باره توجه کافی داشته‌باشند. آن هم در استان گرمسیری مثل استان هرمزگان که در فصول گرم سال امکان تهویه هوا از طریق باز گذاشتن در و پنجره به دلیل گرمای شدید وجود ندارد و بیم آن می‌رود که افراد بیشتری در معرض ابتلا به کرونا قرار گیرند.
  
 باتوجه به گرمای هوا در استان هرمزگان چه پروتکل‌های بهداشتی در کلاس‌های درس و مدارس استان باید رعایت شود؟
بنابراین پروتکل‌های بهداشتی باید در مدارس بسیار بیشتر از قبل رعایت شود و استفاده از ماسک از واجبات است. ترجیح ما این است که باتوجه به شرایط استان که هوا گرم‌تر شده و تهویه هوا به خوبی امکان‌پذیر نیست، فاصله‌گذاری اجتماعی هم رعایت شود. بهتر است که در کلاس‌ها تهویه مکانیکی اتفاق بیفتد. گاهی برخی افراد فکر می‌کنند که تهویه هوا به معنای استفاده از کولر و اسپیلیت است در حالی که باید دقت کرد که اسپلیت توانایی تهویه هوا را ندارند و باید در کلاس‌ها از هواکش یا تهویه استفاده شود».  هم‌چنین کودکان در فضای سربسته نباید ماسک خود را برای خوردن آب و خوراکی بردارند.
   
 دانش‌آموزان با علائم بیماری اجازه حضور در کلاس را دارند؟
خیر دانش‌آموزان با علائم بیماری به هیچ عنوان در کلاس پذیرفته نشوند و والدین دانش‌اموزان را به مدرسه نبرند و اگر دانش‌اموز با علائم بیماری به مدرسه آمد، مدیر و دبیر نباید به او اجازه حضور در کلاس را بدهند. این کودکان باید به صورت مجازی به فراگیری دروس بپردازند. بازگشایی مدارس یک عامل بالقوه برای بروز و طغیان برخی بیماری‌ها است؛ از جمله کرونا و بیماری‌های دیگری نظیر بیماری‌های تنفسی، گوارشی و بثوراتی مانند سرخک و آبله مرغان که خصوصا در فصل بهار شیوع بیشتری دارد. باتوجه به شیوع سویه‌های جدید کرونا در کشورهای دیگر این خطر بالقوه برای کشور ما و خصوصا استان هرمزگان که اتباع خارجی در آن تردد بیشتری دارند هم وجود دارد و به همین خاطر ما می‌بایست مراقبت بیشتری در این باره داشته‌باشیم.
   
 وضعیت واکسیناسیون دانش‌آموزان در استان چگونه است؟
واکسیناسیون در کاهش موارد ابتلا اهمیت زیادی دارد. انتظار ما این بود که زمانی که کودکان 5 سال به بالا مجوز تزریق واکسن گرفتند استقبال بسیار گسترده ایی مانند بزرگسالان رخ دهد اما متاسفانه تنها ۳۳ درصد از کودکان 5 تا 12 سال یک دوز واکسن دریافت کرده اند و ده درصد هم دو دوز تزریق کرده اند که این میزان واکسیناسیون در میان دانش‌اموزان، درصد پایینی است و امیدوار هستیم که والدین  هرچه سریع‌تر نسبت به واکسیناسیون کودکان خود در این سن اقدام کنند و مابقی افراد هم واکسیناسیون خود را تکمیل دوز دوم، سوم و چهارم را برای کودکان خود تزریق کنند.
      
 آیا حضور در کلاس‌های درس برای دانش‌آموزان با بیماری زمینه‌ای هم الزامی است؟
دانش‌اموزان با بیماری زمینه‌ای، بیماری صعب‌العلاج یا بیماری نقص ایمنی بایستی در منزل بمانند و به‌صورت انلاین درس را فراگیرند. اداره آموزش و پرورش زمینه تحصیل این دانش‌اموزان را فراهم کرده‌است تا از طریق سامانه شاد آموزش ببینند.   بنابراین بحث آموزش مجازی حذف نشده و در صورت نیاز به کار گرفته خواهدشد. طبق گفته مدیرکل آموزش و پرورش مدارسی که کلاس‌های پرتعداد دارند می‌‌توانند از فضاهای دیگر مدزسه مثل نمازخانه ، کتابخانه، سالن ورزشی و ... استفاده کنند و برای کاهش تراکم دانش‌آموزان در کلاس‌ها از این فضاها استفاده کنند.