به گزارش صبح ساحل و به نوشته ایسنا، مژگان شمس افزود: فضاهای سبز شهری از اهمیت زیادی برای بهبود شرایط زیستی جوامع امروزی برخوردار هستند. امروزه رشد ساخت و سازهای شهری و در پی آن عدم توجه به مکانهای روح بخش و دل انگیز ، کاهش سهم فضای سبز و باغهای شهری را در پی داشته است.
وی ادامه داد: این فضاها هم از دیدگاه تأمین نیازهای زیست محیطی شهرنشینان و هم از نظر تأمین فضاهای فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آن جایگاهی در خور اهمیت دارد. یکی از معیارهای ارزیابی کیفیت محیط هر شهر، وجود فضاهای سبز عمومی است.
شمس با اشاره به اینکه فضاهایی که شهروندان بتوانند با ایمنی و آسایش خاطر با هم به گفت و گو بپردازند، اظهار کرد: اهمیت این مسأله تا حدی است که امروزه توجه به فضاهای سبز شهری و اعمال سیاست هایی که مردم شهرها را از مشکلاتی مانند یأس و ناامیدی برهانند و باعث ارتباط با فضاهای سبز و محیط گردند، از مهم ترین وظایف نهادهای شهری است.
وی اضافه کرد: در واقع از جمله شاخص های مهم توسعه پایدار، برنامه ریزی هوشمندانه اوقات فراغت بوده که در این زمینه، نقش فضاهای سبز بسیار مهم است.
این کارشناس ارشد معماری منظر در خصوص مهمترین کارکردهای فضاهای سبز در شهرها،عنوان کرد: کارکرد تفریحی، کارکرد بهداشتی، کارکرد ارتباطی، کارکرد آموزشی و کارکرد خرید و فروش از جمله مهمترین کارکردهای فضاهای سبز در شهرهاست.
وی در خصوص انواع فضای سبز، تصریح کرد: فضای سبز خصوصی، فضای سبز عمومی، فضای سبز شهری مهمترین انواع فضای سبز هستن که باید بدانیم فضای سبز شهری، نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش های گیاهی انسان ساخت است که هم واجد بازده ای اجتماعی و هم واجد بازده اکولوژیکی هستند.بازده ای اکولوژیکی یعنی زیباسازی بخش های شهری ،کاهش دمای محیط، تولید اکسیژن و افزایش نفوذپذیری خاک در مقابل انواع بارش.از طرفی فضای سبز شهری دارای بازده ای اجتماعی است که عموم مردم بتوانند از آن استفاده کنند.
این کارشناس ارشد معماری منظر ادامه داد: در هرمزگان بارش کم سالانه و تبخیر چند برابر آن همراه با دیگر عوامل طبیعی است که این استان را نیز در بر گرفته و گوناگونی گونه های پوشش گیاهی و کل رویش را در آن حساس و فقیر ساخته است و گیاهان این منطقه منحصر به گیاهانی است که معمولا در نقاط کم آب و خشک می رویند.
وی ادامه داد: درختچه ها و گیاهانی که در این مناطق رشد می کنند ، عبارتند از" کهور، کنار" ( سدر )و خربزه درختی که درخت آن شبیه خرماست. گیاهانی که در این استان می رویند می توان از کلپوره، بومادران، بابویه، خاکشیر و شورپسند که در مناطق شوره زارها یافت می شوند نام برد.
شمس اضافه کرد: تنوع گل و گیاه در شهر بندرعباس بسیار محدود بوده و از نظر وارد کنندگی گل وگیاه از شهرهای دیگر با محدودیت ها و عدم استقبال روبرو می باشد از جمله مهمترین گلهای کاشت شده در معابر و فضاهای سبز در فصل پاییز می‌توان گل اطلسی، آهار، جعفری، شب بو، کلم زینتی، شمعدانی، ستئوس، همیشه بهار، گازانیا و در فصل تابستان گلهای گرمسیری مثل ناز، پریوش و کوکب کوهی و به تازگی گل گلایول را نام برد. اما نقطه قابل تامل دیگر در این شهر، عدم توزیع مناسب فضای سبز می باشد و متاسفانه برخی محلات شهر، فاقد پارک و فضای سبز هستند ، در حالیکه با حضور ساحل در ساختار شهر بندرعباس که نقش بسیار مهمی را در منظر این شهر ایفا می کند، می توان با در نظر گرفتن این عنصر ارزشمند از پتانسیل های آن در ساختارفضای سبز شهر بندرعباس بهره برد و از آنجا که بندرعباس یک شهربومی و دارای آداب و رسوم و پیشینه بومی و تاریخی و فرهنگی خاص خود است و روح شهر در ذهن و خاطرات شهروندان جریان دارد، نیاز بوده با توجه به تاریخچه و هویت شهری آن با ایجاد فضاهای روح بخش یکنواخت، وحدت بصری مطلوب حاصل شود.
وی در خصوص میزان سرانه فضای سبز و تأثیر آن در رفاه زندگی شهروندان، بیان کرد: ﻳﻜی از ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻃﺮاﺣﺎن ﻣﺤﻴﻂ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ورود و ﺣﻀﻮر ﻃﺒﻴﻌـﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻫﻨﺮی ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻫﺎی ﻣﺼﻨﻮع و ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﻮﻣﻲ ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎی ﻣﻨﻈﺮ ﺷﻬﺮی است.
این کارشناس معماری ادامه داد: انتظار شهروندان از پارک و فضای سبز شهری با گذشته کاملا تغییر کرده است، بازدید کننده می خواهد در فضایی باز و سرسبز برای تفریح و تفرج و فرار از زندگی سخت روزمره از میان اسفالت و بتون و ترافیک به محیطی ارام و دلپذیر پناه برده، ما متولیان طراحی و احداث این بهشت های روی زمین میبایست جنبه ی پالایش معضلات شهری امروز از جمله الودگی هوا، نور، صدا و بو را در نظر گرفته و مساله بحران آب را نیز در الویت قرار دهیم.
وی بیان کرد: به معنای دیگر چگونه طراحی کنیم که محیط زیست را تمیز تر و چگونه با مصرف کمترین مقدار آب سرسبزی و شادابی سطوح سبز شهری خود را افزایش دهیم. فضای سبز که بخشی از سیمای شهر را تشکیل می‌دهد، به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی، از نخستین مسائلی است که انسان همواره با آن درتماس بوده و خواهد بود. اهمیت فضاهای سبز در محیط شهری، تا آن حد است که به عنوان یکی ازشاخص‌های توسعه یافتگی جوامع مطرح است.
شمس با اشاره به اینکه سرانه عبارت است از مقدار زمینی که به طور متوسط از هر کدام از کاربری‌ها به هر نفر از جمعیت شهر می‌رسد، عنوان کرد: امروزه در بیشتر کشورها میزان سرانه هر یک از خدمات شهری نشان‌دهنده میزان رفاه و کیفیت زندگی در شهرها است. در این میان سرانه فضاهای سبز نیز به عنوان یکی از فاکتورهای مهم افزایش سطح زندگی در شهرها است. همچنین با توجه به اهمیت فضای سبز و لزوم ایجاد در شهرها به منظور لطافت هوا و تفریح مردم و زیبایی شهر بایستی استاندارد مشخصی برای ایجاد فضاهای سبز وجود داشته باشد زیرا هر اندازه که فضای سبز را در سطح شهر توسعه یابند کافی نخواهند بود. مقوله سطوح و سرانه سبز را صرفاً می‌توان در مورد فضاهای سبز عمومی مطرح کرد. زیرا فضاهای سبز خصوصی نیمه عمومی و فضای سبز حاشیه معابر هرچند در بازدهی اکولوژیکی نقش مؤثری دارند اما بنا بر ماهیتشان فاقد عملکرد اجتماعی‌اند. در دنیای صنعتی امروز پیشرفت در زمینه‌های مختلف صنعت، تکنولوژی و… به یکی از مهمترین دغدغه‌های کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و حتی جهان سوم تبدیل شده است.
وی افزود: شاخص تعیین شده از محیط زیست سازمان ملل متحد ٢٠ تا ٣٠ مترمربع برای هر فرد است و در جایی مانند ایالت متحده ٧۵ متر مربع به ازای هر فرد است. این در حالی است که بر اساس مطالعات و بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و مناسب فضای سبزی شهری در ایران حدود ٧ تا ١٢ مترمربع برای هر فرد ایرانی است و شهر بندرعباس تنها دارای یک بیستم فضای سبزی است که طبق نظر کارشناسان مسکن و شهرسازی ٩ مترمربع برای هر فرد بدان نیاز دارد. در گزارش مطالعات گروه برنامه‌ریزی شهری وزارت کشور این نقل قول آمده است که زندگی سالم در جایی امکانپذیراست که سهم سرانه هر فرد از فضای سبز در منطقه مسکونی از ٣٠ تا ۵٠ مترمربع کمتر نباشد. و برای رسیدن به پارک بیش از یک ربع ساعت وقت نگیرد.
شمس با اشاره به اینکه با بررسی پراکنش فضای سبز شهر بندرعباس، شاهد ضرورت یکپارچه سازی و توسعه سرانه فضای سبز و در نهایت برداشتن گام هایی در جهت توزیع بهینه فضای سبز در محلات خواهیم بود که در نهایت دستیابی به منظر شهری مطلوب را منجر می شود، خاطرنشان کرد: از نخستین و اولین اصول مهم طراحی فضای سبز می توان به اصل وحدت اشاره کرد. چشم انداز و جلوه فضای سبز باید نمایانگر یک سبک و معماری یکپارچه و وحدت بصری باشد. که این مهم با توزیع یکنواخت و پراکنش عادلانه فضای سبز محقق می شود. وحدت در فضای سبز نشانگری از تکرار و ثبات یک طرح است. تکرار عناصری مانند گیاهان و وسایل تزئینی. از طرفی هم قرار دادن عناصر مختلف در یک فضای سبز کنار یکدیگر برای ایجاد یک واحد یا مضمون مشترک به شکل گیری وحدت خواهد انجامید.
وی بیان کرد: باید به دنبال فراهم آوردن بستری مناسب جهت بروز فعالیت های اجتماعی و اقتصادی، بهره گیری از فرصت ارزشمند چشم انداز دریا در احداث برخی از سایت ها، طراحی فضای سبز جهت ساخت خاطره های ذهنی برای گردشگران و افزایش حس تعلق خاطر برای ساکنان شهر بندرعباس، طراحی فضای سبز جهت ساخت خاطره های ذهنی برای گردشگران و افزایش حس تعلق خاطر برای ساکنان شهر بندرعباس، طراحی جهت افزایش مهاجرپذیری و ارتقای صنعت گردشگری، خلق فضایی در جهت جذب جمعیت و ... باشیم.
شمس با بیان اینکه در آمیخته شدن زندگی شهری با سرعت، تکنولوژی، آلودگی‌های محیطی، صنایع و آب و هوا، ضرورت وجود بوستان و باغهای شهری را افزایش داده است، اظهار کرد: با توجه به ویژگی‌های طبیعی، تاریخی، کشاورزی و فرهنگی بزرگ‌ترین شهر بندری ایران، همچنین رشد صنایع آلاینده در غرب استان، طی سال‌های گذشته و افزایش آلودگی، کمبود بوستان و باغ‌شهر بیش از دیگر کلان‌شهرها در بندرعباس مشاهده می‌شود.
وی ادامه داد: چه بسا فضای طراحی شده و محوطه سازی شده جزیی در سطح شهر به چشم نمی خورد و طراحی منظر و بهره گیری از زمین های باز و موقعیت های مناسب جهت ایجاد فضایی چشم نواز، در نقاط مختلف شهر بسیار کمرنگ و ناچیز است و نمی‌تواند پاسخگوی فقر فضای سبز استان هرمزگان باشد. فضای سبز و پارک های موجود در سطح شهر چندان پاسخگوی جمعیت ۸۰۰ هزار نفری شهر نیست و به تعبیری چنان در حاشیه است که جامعه شهری را به گشت و گذار در آن راغب نمی‌کند چرا که منظر شهری عضوی از جامعه شهری است که همراه با اهالی آن در همه تجربیات و حوادث خاطره ساز که تاریخ و ذهنیت افراد جامعه را نقش می دهد، حاضر بوده است.
این کارشناس معماری در پایان تصریح کرد: نتیجه طراحی یکنواخت و پراکنش عادلانه فضای سبز و افزایش سرانه فضای سبز شهر پژوهشی است که تاکنون در بندرعباس انجام نگرفته است؛ تنها در چند سال اخیر اقداماتی جهت طراحی منظر ساحل شهر صورت گرفته و نوار ساحلی شهر بندرعباس دستخوش تغییراتی اندک شده است.
