انتقاد بیش از حد؛ مشکل والدین

والدین در حیطه‌ی ارتباط با فرزندان به دلایلی متنوعی به اتاق درمان مراجعه می‌کنند. اما یکی از علت‌های شایع مراجعه‌ی آن‌ها به انتقاد بیش از حدشان از فرزندان بازمی‌گردد. همه‌ی ما بارها در جوار انتقادهای مختلف در محیط‌های متفاوت قرار گرفته‌ایم، در زندگی شخصی خود به خوبی با این مفهوم آشنایی داریم و تحت تاثیر اثرات آن قرار داریم اما جای تعجب دارد که چگونه اغلب رنج مواجهه با انتقاد را در رابطه با فرزندانمان در نظر نمی‌گیریم. در بسیاری از خانواده‌ها، والدین و فرزندان در چرخه‌های مععیوب تعاملات ناسالم خانوادگی گرفتار شده‌اند. انتقاد، خشم و مجازات منجر به سرپیچی و کناره‌گیری بیشتر خواهد شد. همانطور که این چرخه‌ها تشدید می‌شود، والدین به طور فزاینده‌ای در مورد انتقاد و عدم تایید فرزندان، خود را توجیه می‌کنند و فرزندان نیز به نوبه‌ی خود احساس می‌کنند که به شکل فزاینده‌ای  مورد سرزنش قرار می‌گیرند. والدین می‌گویند:« او هرگز گوش نمی‌دهد» و فرزندان نیز در مقابل معتقدند که والدین تنها کاری می‌کنند انتقاد از آن‌ها است. بسیاری از انتقادات والدین با نیت خوب است، آن‌ها می‌خواهند فرزندشان آینده‌ای خوب در دنیای رقابتی داشته باشد، اما این نکته را از یاد می‌برند که انتقاد آن‌ها می‌تواند به منزله‌ی یک آسیب یا حتی یک اعلان جنگ باشد. اگر به رفتار خود در مواقع خاص توجه کرده باشید، متوجه می‌شوید، هنگامی که کسی سعی می‌کند به ما مشت بزند، هرچقدر که حرکت را سریع‌تر و تهاجمی‌تر انجام دهد ما واکنش بیشتری نشان می‌دهیم. از نظر روانی هم واکنش ما در برابر انتقاد به همین منوال است. اگر انتقاد به شیوه‌ی صحیح خود انجام نشود و بیشتر جنبه‌ی سرزنشی، نصیحتی و دستوری داشته باشد، فردی که مورد انتقاد قرار گرفته است، واکنش تهاجمی بیشتری نشان خواهد داد. راه‌حل مشکل انتقادهای مکرر با این واقعیت اساسی آغاز می‌شود: بچه‌ها  وقتی عصبانی و دلسرد نیستند عمکلرد خوبی دارند و می‌خواهند تحسین و تایید والدین را به دست آورند و باعث افتخار آن‌ها باشند. توصیه‌یی که روانشناسان برای بهبود وضیت انتقاد-سرکشی می‌کنند، گوش دادن صبورانه است. آن‌ها معتقدند والدین باید به طور منظم لحظاتی ایجاد کنند که برای گوش دادن صبورانه مناسب باشد. شاید ده دقیقه قبل از خواب، برای صحبت با فرزندان خوب برسد، همچنین در مکالمات کوتاه روزانه، فرزندان باید مورد تشویق قرار بگیرند. توصیه‌ی بعدی روانشناسان این است که اگر والدین در رفتار با فرزندان خود مرتکب اشتباه یا تندروی شدند، قدرت عذرخوای را در خود پرورش دهند. برخی والدین ممکن است نگران باشند که درخواهی آن‌ها به مثابه تایید سرکشی تلقی شود و از قدرت آن‌ها بکاهد. اما این نگرانی بیهوده است، چرا که عذرخواهی والدین درس مهمی در روابط بین فردی به فرزندان می‌دهد و همین امر آن‌ها را از دایره‌ی معیوب انتقاد-سرکشی نجات می‌دهد.