شمشیر دولبه آبان برای بورس تهران

آبان گویی فصل چرخش بازار سرمایه است. از یک طرف فروش‌های گسترده حقیقی‌ها و خروج پول عجیب و غریب در روزهای ابتدایی این ماه از بازار و از سوی دیگر افزایش چشمگیر رکورد ارزش معاملات، فصل جدیدی را به روی بازار سرمایه گشوده است.

 کدام عوامل نوید رشد کوتاه مدت را به سهام‌داران می‌دهند؟

• تحلیل تکنیکال شاخص کل

شاخص RSIطبق داده‌های هفتگی شاخص کل بورس تهران زمانی که به حمایت بسیار مهم خود رسید؛ به آن واکنش نشان داد و رو به صعود گذاشت. شاید بتوان گفت در شرایط فعلی بازار شاخص در نقطه مقابل مردادماه سال 99 قرار گرفته است. همچنین پیش بینی می‌شود شاخص تا کانال 1600 واحدی امکان رشد داشته باشد.

• ارزش کل معاملات بازار

ارزش کل معاملات بازار چند روزی است که از 2.4 همت به 6.5 همت افزایش پیدا کرده است و در شرایط فعلی، این افزایش برای بازار سرمایه بسیار مثبت است.

ارزش کل بورس تهران در یک هفته اخیر تغییرات قابل توجهی داشته است. به نظر می‌رسد با حمایت‌های جدید دولتی این روند فعلا صعودی باشد.

البته ناگفته نماند که ارزش معاملات نسبت به سال گذشته هنوز 6.7 درصد منفی است. ولی در مقایسه با ماه قبل بیش از 61 درصد رشد داشته است.

• افزایش نرخ ارز به کانال 36 هزار تومان

همزمان با آغازشدن روند افزایشی دلار از تاریخ ۷آبان۱۴۰۱ بازار سهام نیز طی روزهای گذشته سیر صعودی خود را آغاز کرد و تقاضا برای بازار افزایش نسبی پیدا کرد.  بر این اساس، در چنین شرایطی که شاخص‌کل نیز مجددا در کانال ۳/ ۱‌میلیون واحد قرار گرفته و حجم معاملات نیز افزایش پیدا کرده، انتظار می‌رود پول‌های راکدی که نقش تماشاچی در بازار را ایفا می‌کردند آرام‌آرام وارد بازار شوند. البته بسیاری از تحلیلگران معتقدند هنوز اثرات واقعی نرخ دلار باقی‌مانده اما در واقع دلار و رشد آن همواره یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های بازار سهام بوده که به‌دنبال خود، جریان پول را به سمت بازار سوق می‌دهد. رشد نرخ ارز تلنگری است برای بازار سرمایه که به‌طور مجدد فعالان آن با ارزیابی وضعیت سهام شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌ها، موقعیت صنایع به لحاظ بنیادی، بررسی موقعیت سهام به لحاظ ارزندگی و سایر موضوعات پیرامون سرمایه‌گذاری در بخش مولد اقتصاد کشور به‌طور مجدد محاسبات دقیقی را انجام دهند. با توجه به میزان ارزندگی که در صنایع و شرکت‌های فعال بازار سهام وجود داشت، در برخی موارد حمایت‌هایی از بازار سهام صورت گرفت. مجموع عوامل ذکرشده باعث شد چند روزی بازار سرمایه با رونق همراه شود. بر این اساس انتظار می‌رود این روند و فرآیند در بازار سهام تداوم پیدا کند.

• بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه

از تاریخ ۷آبان۱۴۰۱ یک بسته ده بندی حمایت از بازار سهام ابلاغ شد و دقیقا از همان روز بازار شروع به رشد کرد. بر اساس مفاد بسته ۱۰ بندی حمایت از بورس؛ اصل سهام تا سقف ۱۰۰میلیون تومان برای هر نفر و سود ۲۰درصدی ۹۶درصد از حقیقی‌ها بیمه شد. انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌نماید. همچنین تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به‌مرور افزایش مبلغ مذکور و واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت به مبلغ حدود ۵۰هزار میلیارد ریال از جمله بندهای این بسته حمایتی بودند که به نظر می‌رسد تا کنون موثر واقع شده‌اند.

• تزریق منابع صندوق توسعه ملی

ماجرای تزریق منابع صندوق توسعه ملی به بورس به 2سال پیش بازمی‌گردد که شاخص بورس از 20مرداد ماه شروع به نزول کرد. در آن زمان مقرر شد یک درصد از منابع این صندوق به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود و این صندوق از طریق این منابع از بورس حمایت کند. بر این اساس مقرر شد معادل ریالی   510میلیون دلار به‌صورت تدریجی در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری شود که این مبلغ به نرخ سامانه معاملات الکترونیک حدود 12هزار میلیارد تومان بود. طبق اعلام صندوق توسعه ملی، این صندوق تاکنون در 5مرحله مبالغ مختلفی را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کرده است. نخستین واریزی در پنجم آذرماه سال1399 و به میزان 1000میلیارد تومان بود. اردیبهشت سال قبل نیز 1034میلیارد تومان به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد. 30دی ماه سال گذشته نیز در سومین مرحله 650میلیارد تومان به صندوق تثبیت بازار سرمایه اختصاص یافت. در سال‌جاری نیز طی دو مرحله ابتدا در اردیبهشت و سپس تیر ماه به‌ترتیب 1300 و 1000میلیارد تومان به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد. بنابراین و طبق توافق اولیه از 12هزار میلیارد تومانی که صندوق توسعه ملی باید پرداخت می‌کرد، 5هزار میلیارد واریز و 7هزار میلیارد تومان باقی مانده است. از 7هزار میلیارد تومان باقی مانده 3هزار میلیارد تومان بایداز محل مطالبات صندوق توسعه ملی از سازمان امور مالیاتی و مابقی نیز از منابع در اختیار صندوق پرداخت شود. این به‌معنای آن است که درصورت وصول یا دریافت مطالبات این صندوق از سایر نهاد‌ها دست این صندوق برای تزریق منابع مالی به بازار سهام باز می‌شود لذا نهاد‌هایی که به این صندوق بدهکار هستند باید بدهی‌شان را پرداخت کنند تا این صندوق بتواند به تعهدات خود در قبال بورس عمل کند.

• اعطای کد معاملاتی به صندوق توسعه ملی

با ورود صندوق توسعه ملی که هفته گذشته اولین خرید خود را با کد معاملاتی خود انجام داده است، بخش معاملات بازار سرمایه تقویت و در نهایت منجر به اعتماد سازی در بازار شد.  چراکه وقتی یک نهاد مهم مانند صندوق سهم می‌خرد، سیگنال مثبتی می‌دهد که قیمت‌ها ارزنده هستند. فارغ از اینکه عدد آن چقدر است این سیگنال را به فعالان بازار می‌دهد که از دیدگاه این صندوق قیمت‌های بازار سهام حبابی نیستند و ارزنده هستند.

و ضعیت تسهیلات ارزی اعطایی از منابع صندوق توسعه ملی از سال ۱۳۹۰ تا پایان بهار ۱۴۰۰ نشان می دهد در بازه ۱۰ ساله، از ۲۸.۲ میلیارد دلار طرح تنها حدود ۴.۶ (چهار و شش دهم) درصد طرح های این صندوق به سرانجام رسیده و حدود ۱۲ درصد طرح ها سررسید شده است، از این رو ورود این پول ها به معاملات بازار می تواند منافع دو جانبه ای را برای بورس و خود صندوق توسعه ملی به همراه داشته باشد.

از آنجا که صندوق توسعه ملی، محلی برای سرمایه‌گذاری و افزایش درآمدها است تا بتواند ‌موجب توسعه و ‌نرخ رشد در کشور شود؛ در صورت حمایت صندوق توسعه ملی از شرکت‌های بورسی، منافع آن در کوتاه‌مدت برای سهامداران و در بلندمدت به نفع کشور بوده و می‌تواند به زنجیره ارزش افزوده کشور کمک بزرگی کند.