پکیج تخلفات منطقه آزاد قشم

گزارش نهایی تحقیق و تفحص مجلس از سازمان منطقه آزاد قشم بالاخره به صحن علنی آمد. در این گزارش بخشی از تخلفات، سوءمدیریت‌ها و ترک فعل‌ها در مدیریت منطقه آزاد قشم طی ۶ سال آمده است که به مواردی چون اختلاس ۱۰ میلیاردی، خرید و اهدای بیش از ۳۰۰ قطعه انواع سکه، سفرهای خارجی، حق ماموریت‌ها و پاداش‌های نامعقول، واگذاری زمین به افراد و نزدیکان مدیران سازمان، خرید هدایای نامتعارف از سرویس آشپزخانه تا لوازم آرایشی برای مهمانان مدیرعامل و کارکنان، قاچاق گاز مایع و... اشاره کرد. پس از قرائت این گزارش در صحن مجلس، نمایندگان با ۱۵۸ رأی موافق با ارسال این گزارش به قوه قضائیه برای بررسی تخلفات موافقت کردند. در ادامه بخش‌هایی از گزارش نهایی کمیسیون اقتصادی مجلس در این خصوص آمده است.

فرآیند رسيدگي

عملیات تحقیق و تفحص از عملکرد منطقه آزاد قشم در دولت یازدهم و دوازدهم، از دی‌ماه ۱۳۹۹ آغاز شد. تیم تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی در پنج محور عملکرد منطقه آزاد قشم را از ابتدای ۱۳۹۴ تا پایان ۱۳۹۹ موردبررسی قراردادند که عملکرد سازمان منطقه آزاد در حوزه‌های مالی، حوزه اشتغال و بیکاری، حوزه مبارزه با فساد اداری و اقتصادی، حوزه حمایت از سرمایه‌گذاری- تجارت و واگذاری اراضی ملی و حریم دریا، محورهای این تفحص بوده است. در گزارش ۱۵ صفحه‌ای کمیسیون اقتصادی مجلس ذکرشده است که موارد طرح‌شده صرفاً بخشی از تخلفات، سوء مدیریت‌ها، ترک فعل‌ها و عدم رعایت قانون و شئون در مدیریت منطقه آزاد قشم است. همچنین مقرر شد گزارش تفصیلی به همراه سایر مدارک و اسناد تحقیق و تفحص به کمیسیون اصل نودم قانون اساسی تحویل داده شود.

موانع تحقیق چه بود؟

در گزارش منتشرشده آمده است که شیوع بیماری کرونا، همکاری ضعیف دستگاه‌های نظارتی و سیستم بانکی کشور، موانع ایجادشده در بخش‌های مختلف اداری منطقه آزاد به دلیل تأخیر در ارائه اسناد و مدارک، تعدد شرکت‌های تابعه سازمان منطقه آزاد، عدم شفافیت در دسترسی فوری و برخط حساب‌های بانکی مشکوک و همچنین اخلال در نظم و امنیت جزیره، تعطیلات نوروزی و ایام انتخابات ریاست جمهوری که تشکیلات اداری سازمان منطقه آزاد را تحت تأثیر قرارداد از محدودیت‌های رسیدگی هیئت تحقیق و تفحص بوده است.

برگزاری جلسه معارفه بدون حکم انتصاب

بنا بر گزارش هیئت تحقیق و تفحص مشخص شد که مدیرعامل وقت منطقه آزاد قشم در تاریخ ۲۳/۱۲/۱۳۹۳ در حالی به‌عنوان رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم منصوب‌شده که در جلسه معارفه وی با دبیر وقت شورای عالی مناطق آزاد، بدون اعطای حکم، جلسه معارفه انجام‌شده است. مهم‌تر آنکه در همین زمان پرونده اتهامی شخص مذکور مبنی بر خیانت‌درامانت، تحصیل مال از طریق نامشروع به مبلغ 26 میلیارد و 400 میلیون تومان { ۲۶۴ میلیارد ریال} در شعبه ۴ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب شیراز در حال رسیدگی بود. در ادامه ذکرشده است که علت اصرار مدیران دولت گذشته در انتصاب مدیرعامل وقت با توجه به پیشینه پر از ابهام وی هنوز مشخص نشده است.

ریخت‌وپاش بیت‌المال

عمده تخلفات انجام‌شده، در حوزه مبارزه با مفاسد اداری و اقتصادی سازمان بوده است که شامل اختلاس، پرداخت هدیه‌های نامتعارف، سفرهای خارجی، حق مأموریت‌های بدون توجیه و پاداش‌های بی‌قیدوشرط می‌شود. در ادامه گزیده‌ای از گزارش کمیسیون اقتصادی در این خصوص آمده است:

۱. اقدامات متقلبانه، سوءاستفاده و جعل اسناد منجر به اختلاس به مبلغ 10 میلیارد و 100 میلیون تومان {101 میلیارد ریال} توسط خزانه‌دار سازمان که مطابق اظهارات وی طی صورت‌جلسه‌ای با حضور اعضای هیئت، مبلغ 650 میلیون تومان {۶٫۵ میلیارد ریال} آن به‌صورت نقدی یا کارت‌های هدیه به دفتر مدیرعامل وقت تحویل داده‌شده است.

۲. پرداخت مبلغ 2 میلیارد و 700 میلیون تومان { 27 میلیارد ریال} در وجه حسابِ شخصیِ احدی از کارکنان سازمان بدون رعایت آیین‌نامه مالی و معاملاتی که بخشی از این مبلغ توسط شخص مذکور به‌حساب مدیرعامل و تعدادی از مدیران و کارکنان سازمان به‌صورت نقدی واریز و بخشی دیگر نیز به‌صورت نقد و کارت هدیه دریافت و در اختیار دفتر مدیرعامل سازمان قرارگرفته است که نحوه هزینه کرد آن نیز نامشخص است.

۳. بدهی مالیاتی جمعاً به مبلغ 266 میلیارد و 496 میلیون تومان که مبین عدم رعایت مواد قانون مالیات‌های مستقیم و ماده‌قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر ارتقاء نظام مالی کشور و مفاد اجزاء قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد است.

۴. خرید و اهداء تعداد ۳۹۴ قطعه انواع سکه بهار آزادی شامل ۱۹۷ قطعه سکه تمام، تعداد ۱۶۵ قطعه نیم‌سکه و تعداد ۳۲ قطعه ربع‌سکه به اشخاص حقیقی و حقوقی بدون رعایت ضوابط مربوط.

۵. خرید و توزیع هدایای غیرمتعارف و خارج از شئون اداری به مبلغ 21 میلیارد ریال ازجمله کارت هدیه، لوازم‌خانگی، کیف و کفش، پتو، لباس و پوشاک، لوازم بهداشتی و آرایشی، لب تاپ، آی پد، گوشی تلفن همراه، سرویس آشپزخانه و ... به میهمانان مدیرعامل و کارکنان دبیرخانه مناطق آزاد و دیگر کارکنان کشور. در ادامه گزارش این بخش به مواردی چون پرداخت هزینه تعمیرات خودرو‌های سازمان به مبلغ 700 میلیون تومان به گروه تعمیراتی فرزند مدیرعامل، قاچاق ۲۲۱۲ تن گاز مایع به مبلغ 2 میلیارد و چهارصد میلیون تومان توسط شرکت مشعل گاز{از شرکت‌های تابعه}، انجام معاملات صوری ازجمله خرید تجهیزات و لوازم، تعمیرات و استفاده از فاکتورهای جعلی توسط این شرکت به‌منظور بیشتر نشان دادن هزینه‌ها، استفاده از مدیرعامل پروازی علی‌رغم اجاره ملک در جزیره قشم به هزینه گزاف و پرداخت هزینه‌های سنگین برای ایاب و ذهاب اشاره‌شده است.

از پرداخت پول ماساژ تا مسافرت به ۸ کشور خارجی

در بخش دیگری از این گزارش به حیف‌ومیل بیت‌المال با خلق‌وخوی تجمل‌گرایی، اشرافی گری و مصرف‌گرایی و اولویت یافتن رفاه مدیران بر رفاه اجتماعی ازجمله پرداخت هزینه خدمات ماساژ، هزینه‌های بلیت هواپیما برای اعضای خانواده و بستگان مدیرعامل، هزینه چارتر شناور مدیرعامل و همراهان وی از قشم به مقصد بندرعباس و بالعکس اشاره‌شده است. پرداخت هزینه سنگین مسافرت‌های خارجی مدیرعامل، اعضای هیئت‌مدیره و تعدادی از مدیران و کارشناسان سازمان منطقه آزاد و شرکت‌های تابعه به کشورهای ایتالیا، اسپانیا، روسیه، ژاپن، چین، هلند، امارات و آلمان نیز در این گزارش آمده است. انتصاب مشاوران و استخدام کارکنان بدون ضابطه و صرفاً از بین دوستان و هم‌حزبی‌ها در سازمان از دیگر موارد مطرح‌شده است.

بررسي عملکرد سازمان در واگذاری اراضي ملي و حریم دریا

طبق تحقیق و تفحص انجام‌شده طی شش سال بخشی از اراضی شهرستان قشم در پوشش قراردادهای واگذاری به اشخاص به‌طور خاص کارکنان و مدیران سازمان منطقه آزاد و دستگاه‌های دولتی نه برای ایجاد واحد مسکونی موردنیاز بلکه باهدف فروش و کسب درآمد انجام‌شده است. همچنین به عملکرد متخلفانِ مدیران و کارکنان سازمان منطقه آزاد قشم در خصوص دریافت زمین بنام خود و سایر بستگان نسبی و سببی نیز اشاره‌شده است.

در بخش عملکرد سازمان در حوزه مالي مواردی چون احداث تعداد ۵ واحد کاخ ویلای لوکس در ساحل جنوبی قشم برای مهمانان دولتی با قرارداد اولیه 20 میلیارد ریال و هزینه ده برابری انجام‌شده و درنهایت استفاده از مصالح نامرغوب و تجهیزات ناکافی؛ انعقاد قرارداد طرح تحقیقاتی با عنوان طرح جامع مطالعاتی – تحقیقات و ترویجی فضای سبز کم آب طلب و بیابان‌زدایی جزیره قشم به مبلغ ۳ میلیارد ریال و رها شدن طرح بدون دستیابی به اهداف و دریافت سود سپرده بانکی از حساب‌های شرکت اصلی به مبلغ 15 میلیارد ریال آمده است.

این گزارش در دو بخش عملکرد سازمان منطقه آزاد در حوزه اشتغال و بیکاری و حوزه حمایت از سرمایه‌گذاری و تجارت به مواردی چون عدم واریز یک درصد از درآمد حاصل از عوارض ورود کالا و خدمات به خزانه کل کشور و عدم اقدام برای پیگیری پروژه‌هایی چون پل خلیج‌فارس و عدم ارسال گزارش ماهانه به سازمان‌های بالادستی اشاره‌شده است. در پایان گزارش نیز ذکرشده است که تخلفات و ترک فعل‌های مندرج در گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد منطقه آزاد قشم به‌صورت ویژه در مراجع ذی‌ربط اداری و قضایی مورد رسیدگی قرار گیرد.