فتح قله‌های گرانی/ به کجا چنین شتابان؟!

افزایش قیمت کالاهای اساسی و ضروریات سفره‌های مردم طی سال‌های گذشته، یکی از معضلات جدی برای عموم مردم و اقتصاد ایران بوده است.

دولت‌ها در ایران نیز تلاش کردند که با اقداماتی ترمز گرانی را بکشند؛ به گونه‌ای که سعی کردند همواره با سرکوب نرخ ارز واردات، کالاهای اساسی را ارزان کنند یا دست کم شدت گرانی‌ها را برای دهک‌های ضعیف‌تر کاهش دهند. باتوجه به اینکه این سیاست ارزی معمولا برای یک دوره کوتاه‌مدت جواب داده‌است، شاهد بودیم که در دوره‌های بعد با رهاشدن فنر ارز، قیمت کالاهای وارداتی، کالاهای واسطه‌ای و حتی کالاهای داخلی افزایش قابل توجهی داشته‌است. این وضعیت در دهه 90 هم تکرار شده و شاهد حداقل 2 شوک ارزی بوده‌ایم. بار اول، شوک ارزی سال 90 و 91 و بار دوم، شوک ارزی سال 97. در سال 1401 بار دیگر شوک‌های ارزی را تجربه کردیم و قیمت دلار چندین بار سقف تاریخی خود را در این سال شکست. به گونه‌ای که در ابتدای اسفندماه 1401 قیمت دلار در بازار آزاد به 60هزار تومان رسید.  این رکوردشکنی‌ها درحالی بود که دلار در تابستان1400 و پیش از روی کار آمدن دولت جدید در کانال 25هزار تومانی قرار داشت. باتوجه به افزایش چمشگیری که قیمت دلار در سال 1401 داشت، گمانه‌زنی‌های کارشناسان درمورد آینده دلار در سال 1402 قوت گرفت. برخی مهم‌ترین فاکتور را عوامل بیرونی مثل مذاکرات برجامی می‌دانند و معتقدند که اگر مذاکرات از سرگرفته نشود در سال 1402 هم انتظارات برای قیمت ارز صعودی خواهد بود. بنابراین براساس این دیدگاه عوامل غیراقتصادی مهم‌ترین تاثیر را بر بازار ارز خواهند داشت. قیمت دلار نه فقط در بازار ارز، بلکه در اکثر بازارهای پولی و مالی رایج در کشور همواره تاثیرگذار بوده‌است. پیش‌بینی درباره رفتار آینده قیمت دلاربرای تمام سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است و نمی‌توان از اثرگذاری آن بر وضعیت معیشتی مردم نیز چشم پوشی کرد. بنابراین آنچه عموم مردم انتظار دارند افزایش دوباره قیمت کالاها و خدمات است که امروز هم نشانه‌های آن در کالاهایی مثل برنج، گوشت قرمز، روغن و ... مشاهده می‌شود.

متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در 11 ماه سال 1401 (قیمت اقلام در اسفندماه 1401، سال آینده اعلام می‌شود). قیمت‌ها به ریال است.

میانگین قیمت فروش دلار در صرافی‌های رسمی طی 11 ماه سال 1401  (به‌دلیل نگارش این مطلب در نیمه اسفندماه 1401، میانگین قیمت دلار در اسفندماه محاسبه نشده‌است). قیمت‌ها توسط کانون صرافان اعلام شده و به تومان می‌باشد.

منابع: مرکز آمار ایران، اقتصادآنلاین، اقتصادنیوز، همشهری‌آنلاین، روزنامه تجارت