اداره کل
هواشناسی هرمزگان خبر «ثبت دمای 70 درجهای در فرودگاه بینالمللی قشم» را در تاریخ 17 مردادماه که از سوی رسانههای بین المللی منتشر شد، صحیح دانست؛ اما اطلاعات را مربوط به شاخصی به نام شاخص گرمایی عنوان کرد که با دمای اندازهگیری شده استاندارد هواشناسی متفاوت است. همچنین تاکید داشت که در آن روز بیشینه دما در ایستگاه قشم 39 درجه ثبتشده است.
افزایش دمای خلیجفارس به بیش از 36 درجه
جزیره قشم تابستانهای طولانی، طوفانی، طاقتفرسا و خشک اما زمستان کوتاه و مطبوعی دارد. در طول سال، دمای محدوده جزیره قشم معمولاً از 11درجه سانتی گراد تا 38 درجه متغیر است و به ندرت به زیر10 درجه سانتی گراد یا بالاتر از 39درجه می رسد.
دمای آب منطقه خلیجفارس از دهه 90 در محدوده بالای 30 درجه سانتیگراد ثبت شده است. در سواحل ایران روز سهشنبه 17 مرداد شاخص گرما به 158 درجه فارنهایت (70 درجه سانتیگراد طبق شاخص گرمایی) جهش پیدا کرد، گرمایی که میتواند زنده ماندن انسان را در خارج از خانه برای بیش از چند ساعت با چالش جدی مواجه کند.
به نقل از واشنگتنپست، شاخصهای گرما در هفتههای اخیر بهطور مرتب از 140 درجه (60 درجه سانتیگراد) در این منطقه فراتر رفته است، در شهرهای پرجمعیتی مانند ابوظبی در امارات متحده عربی و شهرهای کویت، شاخص گرما پس از تاریکی هوا تنها به 100 تا 120 درجه (37.8 تا 48.9 سانتیگراد) کاهشیافته است که این نیز یک رکورد محسوب میشود. همچنین اعلام شد که در روزهای اخیر دمای سطح دریای خلیجفارس تا 97.6 درجه (36.4 درجه سانتیگراد) افزایشیافته است که طبق دادههای ماهوارهای بالاترین میزان در 20 سال گذشته است.
دمای 70 درجه بر اساس شاخص گرمایی بوده
مرضیه سیسی پور، رئیس اداره پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا اداره کل هواشناسی هرمزگان در خصوص خبر منتشرشده ثبت دمای ۷۰ درجهای در فرودگاه بینالمللی قشم، گفت: ثبت دمای 70 درجه سلسیوس یا همان سانتی گراد در فرودگاه بینالمللی قشم در رز 17 مرداد (8 آگوست 2023 میلادی) صحیح است و این اطلاعات مربوط به شاخص گرمایی (Heat Index) است اما نکته شایانذکر این است که این شاخص دمایی با دمای اندازهگیری شده استاندارد متفاوت است.
مرضیه سیسی پور در خصوص استانداردهای اندازهگیری دما تصریح کرد: دمای واقعی هوا طبق استانداردهای جهانی در ارتفاع دومتری سطح زمین بدون تأثیر مستقیم نور خورشید و در مکانی خارج از عوامل تأثیرگذار اندازهگیری میشود و این دما دقیقاً محاسبه دمای هوا بدون تأثیر گرمای به وجود آمده از تشعشع خورشید یا زمین است؛ اما شاخص گرمایی (Heat Index) کمی متفاوت است و تأثیر عوامل محیطی ازجمله رطوبت هوا را نیز شامل میشود و دقیقاً به همین دلیل است که احساس گرمایی که از دمای 37 درجهای در جنوب کشور خواهیم داشت متفاوت از احساس دمای 37 درجهای در غرب کشور خواهد بود و این مورد تأثیرپذیری احساس دمایی را با رطوبت توأمان نشان میدهد.
رئیس اداره پیشبینی اداره کل هواشناسی هرمزگان تصریح کرد: طبق آمارهای مستند هواشناسی در درازمدت، بیشینه مطلق دمای ایستگاه فرودگاهی قشم 1/47 درجه سلسیوس ثبتشده است که مربوط به 12/3/1394 است درحالیکه شاخص Heat Index که تأثیر رطوبت را نشان میدهد عدد قابلملاحظهتری خواهد بود.
گفتنی است که دمایی که بدن احساس میکند با دمای گزارششده متفاوت است. دمایی که هواشناسی اعلام میکند با دماسنج استاندارد اندازهگیری میشود اما دمای احساسی بدن به میزان رطوبت، قرار گرفتن فرد در معرض اشعه مستقیم آفتاب، نوع پوشش، میزان سرعت باد و عوامل دیگری بستگی دارد.