کوچ سرمایه‌ها از بورس به مسکن؟

براساس یکی از جدیدترین نظرسنجی‌ها که متعلق به یکی از مراجع معتبر  افکارسنجیست، اکثر پاسخگویان به این سوال که اگر مبلغی پول داشته باشید تمایل دارید در کجا سرمایه‌گذاری کنید؟ پاسخ داده‌اند که این پول را در بازار زمین و مسکن سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
برای روشنتر شدن هرچه بیشتر این موضوع بد نیست نگاهی اجمالی به حال و هوای این روزهای بازار بورس کشور بیندازیم؛ بازاری خود متشکل که از تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است و می‌تواند به عنوان یکی از اهرم‌های توسعه همچنین مقابله با پدیده‌های مخرب اقتصادی چون تورم باشد، حال ناخوشی دارد. در حالی که تعداد روزهای رکودی بورس به عدد500 رسیده است و به طور متوسط نزدیک به 40 درصد ارزش خود را از دست داده است( هرچند این رقم میانگین افت بورس هست و چه بسا افرادی بیش از این مبلغ از سرمایه ی خودرا در این بازار از دست داده اند)،آنچه کارشناسان از دلایل اصلی این شاخص‌های ناامیدکننده برمی‌شمارند برخی سیاست‌گذاری‌های غلط چون سیاست‌های دستوری در ساز‌وکار معاملات سهام و دامنه نوسان است که فرصت ارزشمند اعتماد عمومی به بازار سرمایه را به هدر داده است و چه بسا اگر برایش تدبیری اندیشیده نشود سرمایه‌های خارج شده از بورس سر از بازارهای رقیب درآورد که بالقوه می تواند تورم‌زا باشد. بویژه آنکه بدانیم رقم خروج این سرمایه در 16 ماه گذشته عدد شگفت‌انگیز 95 هزار میلیارد تومان است که اگر به سمت سوداگری در هر زمینه‌ای سوق پیدا کند قطعا آسیب‌زا خواهد بود.
اما اینکه دقیقا مقصد پول‌های خروجی از بورس را تشخیص دهیم غیرممکن است، اما با کمک گرفتن از برخی قرینه‌ها تا حدود زیادی می‌توان به مسیر بعدی این سرمایه‌ها پی‌برد، مثلا علاوه بر نظرسنجی اشاره شده ایسپا(مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران)، گزارش اخیر بانک مرکزی از وضعیت قیمت و نبض معاملات مسکن نشان داده طی آبان‌‌‌ماه حدود ۷‌‌‌هزار و ۳۰۰ فقره معامله آپارتمان مسکونی در تهران ثبت شده که نسبت به حجم معاملات مهرماه ۳۲درصد رشد را نشان می‌دهد، که حکایت از ورود سرمایه‌ها به بازار ملک در پاییز امسال دارد. این شرایط نشان می‌دهد چون سایر بازارهای موازی بورس چون طلا و ارز از نااطمینانی بالاتری به علت شرایط سیاسی حاکم بویژه مذاکرات پیش روی هسته ای برخوردارند، و در غیاب سازوکار موثر مالیاتی مناسب کماکان بازار ملک به عنوان جذابترین مقصد سرمایه‌های سرگردان قلمداد می‌شود. سازوکارهای مالیاتی اشتباهی که بنظر می‌رسد در بودجه 1401 هم از سوی دولت جدید تکرار شده و جذابیت ها را برای حبس کردن سرمایه‌ها در بازار ملک زنده نگه داشته است، چه آنکه دولت می‌توانست با عبرت از اشتباهات دولت‌های قبل  چون مالیات‌ستانی از خانه‌های خالی و یا لوکس که مسیر را از سیاستگذاری درست منحرف کرده است، با کمک از تجربه های موفق کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه پیشتاز مالیات را از کل املاک اما در سطحی معقول و بدون هیچگونه معافیتی دریافت کند. البته بیان این گفته ها ارزش سرمایه‌گذاری مولد در بخش مسکن را رد نمی‌کند بلکه مقصود جلوگیری از سوداگری و احتکار مسکن است که علاوه بر غیرمولد و غیراشتغالزا بودن محرک قدرتمندی برای بالا رفتن تورم ملکیست. امید است سیاست‌های اتخاذی دولت به سمتی برود که ضمن حمایت از تولید و رونق بخش مسکن و افزایش سرمایه‌گذاری‌های مولد و کسب سود متناسب برای سرمایه‌گذاران در بخش ساختمان از حجوم مخرب سرمایه‌ها به سمت سوداگری جلوگیری کند تاهم تولید و اشتغال بهبود یابد و هم شاهد تورم لجام گسیخته دیگری در بخش مسکن به عنوان یکی از مهمترین مایحتاج مردم که بخش اعظم سبد هزینه‌ای خانوار هم به خود اختصاص داده، نباشیم.