وحدت اسلامی زاییده‌ی پذیرش تنوع استنباطی درون دینی است.وجود اختلافات استنباطی درون دینی امری طبیعی در گذر تاریخ بوده است، تمسک مسلمانان به این مقوله ، همیشه زاینده ی تجلی روح اسلام در جامعه بوده و اگر زمانی این امر مورد پذیرش گروهی قرار نمی گرفت حاصلی جز تخریب ، تبدیع ، تکفیر و عقب ماندگی نداشته است .

سفیر رحمت از جانب حضرت حق در کمتر از یک قرن با رفتار و گفتارش جوی را حاکم ساخت که جهان را شیفته ی سلامتی اسلام و امنیت ایمان گرداند . اگر قرار بود چارچوب اسلام تنها گنجایش یک نوع تفکر و برداشت را داشته باشد الان بیش از یک و نیم میلیارد مسلمان نداشتیم ، اگر این سخن که : « تنها برداشت من از نصوص عین اسلام است و غیر آن نا اسلام » ، مورد تایید شرع قرار می گرفت دیگر مذاهب اسلامی رخ نمی نمود.

اسلام جهانی بوده و لازمه ی جهانی بودنش وجود تنوع درون دینی آن است که این تنوع استنباطی یُسر بودنش را رقم می‌زند و اگر کسی بر خلاف این خصوصیت مسلّم دین که با نصوص محکم و قاطع شرعی اثبات شده گام بردارد چه بخواهد چه نخواهد ، با هر عنوانی که باشد ، تخریب دین را در اذهان رقم خواهد زد و خطرش برای جامعه ی اسلامی از دشمنان صف کشیده هم بیشتر خواهد بود . قطع مسلّم آن است که اگر دین در اذهان تخریب شود ، حاصلی جز تخریب محیط و سلب امنیت و هلاکت حَرث و نَسل را در پی نخواهد داشت، دیگر تفرقه جای وحدت را خواهد گرفت ، دیگر خرابی جای آبادی را اشغال خواهد کرد ، دیگر دوستی به تاریخ پیوسته و دشمنی چادرش را بر تارک گیتی بر خواهد افراشت، دیگر حفظ حرمت ها جای خود را به منیّت های پوشالی و توخالی خواهد داد ، دیگر نحن الرجال و هم الرجال گفتن ها حتی از جانب نااهلان علمی تنها دلیل اجتهاد و پشت پا زدن به مذاهب مدون شرعی خواهد شد و دیگر کار بجایی می رسد که امثال داعش تحت لوای پرچم لا اله الا الله ائمه ی مساجد ، علماء و بی گناهان را مهدور الدم دانسته ، زنانشان را اسیر جنگی و اموالشان را برای خود غنیمت به حساب می آورند و.. و..و.. همه ی اینها حاصل به رسمیت نشناختن تنوع درون دینی بوده که به افراط گرایان زمانه اجازه ی تبدیع و تکفیر مسلمانان را داده و جنایت ها را رقم زده اند .

گفتارم را واضح تر کنم با مثالی که خود از نزدیک در سفر به سوریه تجربه کردم.شیخ محمد عدنان الافیونی مفتی شوافع دمشق و حومه شهید راه گفتگو شد. شخصیتی بود که گفتگو را منش و شیوه ی خود قرار داده و سالها با فریفته شدگان  فرقه های انحرافی به مناظره ی علمی مشغول بود ، افراد زیادی را به قناعت علمی رسانده و با سماحت اسلام آشنا ساخت. برای این طرز تفکر تعاملیش مرکزی بین المللی را در دمشق دائر تا از آن طریق باب تعامل حسنه را باز کرده و از انحراف فکری جوانان جلوگیری نماید . وقتی از رسول خدا صلی الله علیه و سلم سخن می گفت اشک در چشمانش حلقه زده و شیفته‌ی اخلاق نبوی می گشت.

علمای طراز اول شام را یکجا گرد آورده و جبهه ی علمی فوق العاده ای را تدارک دیده بود، خطبای جمعه و اساتید مرکزش بعضا خود امورات جاری را تقبل کرده بودند ، نوای صلوات و طنین محبت نبوی را می شد از جای جای این مرکز مبارک حس کرد، شیخ الافیونی مردم بیرون از مرکز را هم فراموش نکرده بود، خطابت جمعه و کلاس های درسش در مساجد مختلف دمشق و حومه زبانزد بود ، زید و عمرو برایش فرقی نمی کرد مهم نشاندن همگان سر سفره ی معنوی برادری و وفاق ملی و تفکر اعتدالی اسلام بود.اما آنها که حق را تنها در برداشت های خود منحصر کرده و دیگران را ناحق می پنداشتند تاب نیاورده و در شامگاه یکی از روزها شربت شهادت را به این عالم مجاهد نوشانده و ترور را بر گفتگو و تعامل ترجیح دادند.اما مطمئن باشیم شامی که دعای برکت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و سلم را با خود دارد ،  قطعا و مجددا پیش آهنگ نشر اسلام معتدل خواهد شد چرا که برکت بدون تفکر وسطیت تحقق نخواهد یافت . به امید روزی که  منیت ها و خودپسندی ها که حاصل کژ اندیشی است از بین رفته و مسلمانان یکدیگر را برادروار بپذیرند . 

یادداشت مهمان: "شیخ عبدالله دریایی"، مدرس مدرسه ی دینی سلطان العلماء قشم - طولا