هرمزگان در لیست شش استان فقیر کشور؛فقرزدایی با اولویت سوءتغذیه

برکسی پوشیده نیست که وضعیت اقتصادی کشور هر روز سخت‌تر از قبل می‌شود و متاسفانه مردم روز به روز فقیرتر می‌شوند. بر همین اساس، نرخ فقر و بررسی شاخص‌های فقر چند بعدی از جمله عواملی است که به‌طور منظم توسط مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد تا با درک درست شرایط، بتوان چاره‌ای برای آن اندیشید. شاخص فقر چند بعدی مولفه‌های گوناگونی دارد که در آن بررسی دسترسی مردم به مسکن و همچنین میزان کالری دریافتی، از جمله مهم‌ترین پارامترهای این شاخص هستند. متاسفانه استان هرمزگان از منظر سنجش شاخص‌های فقر وضعیت مطلوبی ندارد و نامش در بین شش استان فقیر کشور دیده می‌شود. در این مقاله قصد داریم که قدری درباره جزئیات و ابعاد مختلف فقر و همچنین اولویت فقرزدایی هرمزگان که بایستی مسئولین نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشند؛ صحبت کنیم.
 هرمزگان در لیست فقیرترین‌ها
شاخص فقر چند بعدی در بین استان‌های کشور نشان می‌دهد که به ترتیب بر حسب بیشترین محرومیت، استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، اردبیل و هرمزگان در صدر قرار دارند. بر اساس این شاخص در استان هرمزگان از سال 1385 تا سال 1400 بیش از 12 درصد فراگیری فقر چند بعدی افزایش پیدا کرده است. همچنین، شدت فقر چند بعدی نیز چهار درصد بیشتر شده است. این در حالی است که بر اساس گزارشی دیگر از مرکز پژوهش‌های مجلس، خط فقر در آن سال، در استان هرمزگان 14 میلیون تومان بوده 
است.

مسکن شاخص مهم سنجش فقر
در سال‌های اخیر بررسی وضعیت مسکن خانوار از پرتکرارترین زیرشاخص‌های بررسی وضعیت فقر در کشور بوده است و بر اساس آخرین گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس از وضعیت فقر مسکن منتشر کرده است؛ تعداد خانوارهایی که بیش از سی درصد درآمدشان را صرف پرداخت اجاره بها می‌کنند به شدت بالا رفته است و این موضوع سبب فقیرتر شدن جامعه شده است. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ با افزایش ۰.۴ واحد درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ به ۳۰.۱ درصد رسیده است. همچنین داده‌ها نشان می‌دهند در طی سه سال گذشته، وضعیت مسکن در یکی از حساس‌ترین و بحرانی‌ترین نقاط خود در طی دو دهه‌ اخیر قرار دارد. تورم بالا، بی‌ثباتی متغیرهای اقتصادی و افت درآمد سرانه در کنار جهش تاریخی قیمت مسکن و البته پافشاری سیاست‌گذار بر سیاست نادرست برای تامین مسکن دست به دست هم دادند تا دسترسی اقشار کم‌درآمد به مسکن مناسب، هر روز محدود و محدودتر شود و رفاه ملکی کل خانوارها آسیب ببیند. همچنین بنا بر داده‌های این گزارش، کل خانوار‌های استان تهران تقریبا دو برابر متوسط کشوری دچار نابرخورداری از مسکن در استطاعت هستند و اوضاع در سایر کلان‌شهر‌های کشور نیز نزدیک به متوسط کشوری است. بررسی این شاخص طی سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ نشان می‌دهد هزینه‌های بالای اجاره مشکل اصلی مردم در کلان‌شهر‌ها و به‌خصوص مناطق شهری است. افزایش هزینه‌های اجاره و شرایط تورمی اقتصاد کشور از دلایل اصلی این چالش است.
لازم به توضیح است که براساس آخرین اظهارات رئیس کمیسیون عمران مجلس، اکنون بیش از ۶ میلیون نفر فاقد مسکن در کشور هستند و در صورت بی‌توجهی به خانه‌دار کردن این افراد، تعداد مستاجران به بیش‌از ۸ میلیون نفر خواهد رسید.

متوسط قیمت مسکن در بندرعباس، 45 میلیون تومان
بررسی آگهی‌های فروش مسکن حاکی از آن است که برای خرید مسکن نوساز در بندرعباس حداقل باید بودجه‌ای معادل سه میلیارد تومان در نظر داشت. قیمت مسکن در بندرعباس براساس محله، سال ساخت و امکانات آن تنوع بسیار زیادی دارد. به طور مثال، قیمت هر متر مربع مسکن نوساز در بلوار ساحلی با ویوی دریا و فول امکانات نظیر سالن سینما و لابی مجلل، حداقل متری 120 میلیون تومان قیمت می‌خورد. اما در محله‌هایی نظیر خلیج فارس، میدان 9 دی، بلوار امام حسین قیمت هر متر مربع مسکن حدود 45 میلیون تومان است. این درحالی است که قیمت هر متر مربع مسکن نوساز در زیبا شهر 35 میلیون تومان بوده و چنانچه قصد خرید خانه‌ای با سال ساخت بالا را در این محله داشته باشید؛ حداقل متری 19 میلیون تومان برای خریدار، هزینه دربر دارد. به طور کلی می‌توان گفت؛ متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در بندرعباس 45 میلیون تومان برآورد می‌شود.

رفع سوء تغذیه اولویت اصلی شاخص فقر در هرمزگان
بر اساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص شاخص فقر چند بعدی منتشر کرده است؛ می‌توان اولویت مهم هر استان را برای رفع مشکل اصلی فقر مورد بررسی قرار داد. این اولویت‌ها از میان 13 زیرشاخصی که در شاخص فقر چندبعدی محاسبه شده؛ استخراج گشته است و به خوبی نشان می‌دهد که کدام یک از آن‌ها بیشترین کاهش را در میزان فراگیری محرومیت شدید هر استان (به تفکیک مناطق شهری و روستایی) رقم خواهد زد. موثرترین زیرشاخص در کاهش نرخ محرومیت شدید برای هر استان با استفاده از راهنمای نموداری که در زیر قابل مشاهده است؛ مشخص شده است. 
مقادیر قرمز رنگ نیز نشان می‌دهد که رفع محرومیت موثرترین زیرشاخص هر استان، نرخ محرومیت شدید را چند درصد کاهش می ‌هد. به عنوان مثال در مناطق شهری استان هرمزگان، رفع محرومیت فقر کالری موجب کاهش 66 درصدی نرخ محرومیت شدید در مناطق شهری این استان می‌شود. به بیان دیگر با رفع کامل محرومیت این زیرشاخص، 66 درصد خانوارهایی که در این استان در وضعیت محرومیت شدید قرار دارند از این وضعیت خارج می‌شوند. این نمودار به خوبی نشان می‌دهد که مسئولین استان هرمزگان بایستی بیش از سایر پارامترهای مرتبط با فقر بر روی مسئله سوء تغذیه در استان متمرکز شوند و برای آن برنامه‌ریزی جدی در دستور کار خود قرار دهند.
 

روزنامه صبح ساحل