سیاسی
در جهانی که شهرهایی همچون دوبی، سنگاپور و استانبول با استراتژی‌های هوشمندانه و برنامه‌ریزی دقیق به قطب‌های اقتصادی و گردشگری تبدیل شده‌اند، هرمزگان با موقعیت منحصربه‌فرد خود در خلیج فارس، همچنان زیر سایه ظرفیت‌های استفاده‌نشده باقی مانده است. این استان می‌تواند با تعریف هویتی روشن و ایجاد یک برند شهری قوی، در مسیر رقابت منطقه‌ای و جهانی قرار گیرد.
اما چرا تاکنون هرمزگان از این فرصت بی‌نظیر بهره نبرده است؟ آیا نبود یک برنامه جامع و استراتژیک، مانع بزرگ توسعه آن بوده است؟ آیا مدیران محلی و ملی جسارت لازم برای ورود به بازی بزرگ رقابت‌های جهانی را دارند؟ در این گزارش، به بررسی علمی مفهوم برند شهری، نقش آن در توسعه اقتصادی و فرصت‌های از دست‌رفته شهرهای هرمزگان خواهیم پرداخت. اگر آینده هرمزگان برای شما اهمیت دارد، این مطلب را از دست ندهید؛ چرا که شاید پاسخ به این پرسش‌ها، سرآغازی برای تحولی تاریخی در جنوب ایران باشد.
برند شهری، مفهومی استراتژیک و چندبعدی است که بر پایه نظریات مدیریت شهری و علم برندینگ شکل می‌گیرد. سایمون انهولت، بنیان‌گذار نظریه برند ملی، در این باره می‌گوید: “برند شهری چیزی نیست که ساخته شود، بلکه چیزی است که باید کشف شود؛ آنچه شهر را از دیگران متمایز می‌کند و در ذات آن نهفته است.”
برند شهری شامل مجموعه‌ای از عناصر هویتی است که شامل فرهنگ، اقتصاد، زیرساخت‌ها، سبک زندگی و حتی سیاست‌های حکمرانی است. از منظر علمی، برند شهری یک سیستم پیچیده است که بر سه عامل کلیدی تکیه دارد:
1. تصویر ادراک‌شده: برداشت ذهنی مردم از شهر.
2. هویت شهری: ارزش‌ها، فرهنگ و ویژگی‌های منحصربه‌فرد شهر.
3. عملکرد برند: تأثیر اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی برند بر توسعه شهر.
برند شهری نه تنها یک عامل بازاریابی است، بلکه می‌تواند نقش کلیدی در هدایت توسعه پایدار و رشد اقتصادی شهرها ایفا کند. مطالعات نشان می‌دهد که شهرهایی با برند قوی، تا ۲۵ درصد رشد اقتصادی بیشتری در مقایسه با شهرهای فاقد برند دارند.
تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد شهرهایی با برند قوی می‌توانند ۴۰ درصد سرمایه‌گذاری خارجی بیشتری جذب کنند.
همچنین بر اساس نظریه اقتصاد شهری، برند قوی موجب افزایش حس تعلق شهروندان و کاهش مهاجرت نخبگان می‌شود.
از سویی دیگر براساس داده‌های UNWTO، شهرهایی که برند گردشگری مشخصی دارند، می‌توانند ۲۰ تا ۵۰ درصد بیشتر گردشگر جذب کنند.
مایکل پورتر، اقتصاددان برجسته، معتقد است:
“مزیت رقابتی یک شهر در اقتصاد جهانی امروز، تنها در منابع طبیعی یا جغرافیا نیست؛ بلکه در توانایی آن برای خلق یک تصویر قوی در ذهن جهان است.”
تجارب شهرهای موفق نشان می‌دهد که علم برندینگ، از مفاهیم پیچیده‌ای مانند ماتریس هویت برند شهری، نظریه جایگاه‌سازی (Positioning) و اقتصاد خلاق بهره می‌برد.
• دوبی (امارات): برند دوبی بر اساس سه عنصر کلیدی شکل گرفته است:
1. نوآوری و معماری مدرن که در این شهر برج خلیفه به‌عنوان نماد جهانی مطرح است.
2. لوکس‌سازی در دوبی با توسعه هتل‌ها و مراکز خرید لوکس ایجاد گردیده است.
3.سیاست‌های آزاد تجاری با توسعه مناطق آزاد اقتصادی شکل گرفته است.
این استراتژی‌ها، با استفاده از نظریه جایگاه‌سازی، دوبی را به یک برند جهانی تبدیل کرده‌اند که سالانه میلیاردها دلار درآمد گردشگری و سرمایه‌گذاری دارد.
• بارسلونا (اسپانیا): این شهر از مدل ماتریس برندسازی فرهنگی استفاده کرد و بر هویت هنری و تاریخی خود تمرکز کرد. نتیجه آن، رشد اقتصادی ۱۵ درصدی در یک دهه بود.
• کیوتو (ژاپن): برند “شهر سنتی ژاپن” با تمرکز بر اقتصاد خلاق و ترویج صنایع فرهنگی، سالانه بیش از ۲ میلیارد دلار درآمد گردشگری ایجاد می‌کند.
استان هرمزگان، با دارا بودن منابع طبیعی، موقعیت استراتژیک و تنوع فرهنگی، به‌طور بالقوه می‌تواند یکی از نمونه‌های موفق برند شهری در خاورمیانه باشد. با این حال، به‌دلیل نبود استراتژی علمی و جامع، ظرفیت‌های آن به‌شکل موثری مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.
• بندرعباس:
این شهر می‌تواند از مدل برندینگ زیرساختی استفاده کند و خود را به‌عنوان “هاب تجاری خلیج فارس” معرفی کند. اما فقدان زیرساخت‌های حمل‌ونقل مدرن و تصویر پراکنده‌ای که از این شهر وجود دارد، مانعی بزرگ محسوب می‌شود.
شاخص: بندر جبل‌علی دوبی سالانه بیش از ۴۰ میلیون کانتینر بار جابه‌جا می‌کند، در حالی که ظرفیت بنادر بندرعباس بسیار کمتر است.
• قشم:
قشم می‌تواند از مدل برندینگ طبیعت‌محور بهره ببرد و با توسعه گردشگری پایدار، جایگاه خود را به‌عنوان “جزیره طبیعت و اکوتوریسم” تثبیت کند.
به‌عنوان شاخص می‌توان از جزایر گالاپاگوس نام برد که با ظرفیت گردشگری مشابه، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون دلار درآمدزایی دارند، در حالی که قشم هنوز در جذب گردشگر بین‌المللی ناتوان است.
• کیش:
کیش تا حدی برند “جزیره گردشگری و تجارت” را در سطح داخلی شکل داده است، اما در سطح جهانی رقابت‌پذیری ندارد. عدم سرمایه‌گذاری در تجربه‌های لوکس و حضور در بازارهای بین‌المللی، برند کیش را محدود کرده است.
عوامل متعددی در شکست شهرهای هرمزگان در توسعه برند شهری نقش داشته‌اند:
نبود استراتژی علمی
مدیران شهری اغلب به جای استفاده از مدل‌های علمی، به رویکردهای کوتاه‌مدت و غیرسیستماتیک متکی بوده‌اند.
همان‌طور که فیلیپ کاتلر، پدر علم بازاریابی مدرن، می‌گوید:“بدون تحقیق و برنامه‌ریزی، برند شهری تنها یک رویا باقی می‌ماند.”
ضعف در مدیریت ادراک
تصویر عمومی شهرهای هرمزگان در رسانه‌ها و تبلیغات بین‌المللی بسیار ضعیف است.
تحقیقات نشان می‌دهد که ادراک منفی یک شهر می‌تواند تا ۶۰ درصد از ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری آن را کاهش دهد.
فقدان منابع مالی
در حالی که شهرهایی مانند دوبی سالانه صدها میلیون دلار در تبلیغات سرمایه‌گذاری می‌کنند، شهرهای هرمزگان حتی بودجه‌ای پایه برای این منظور ندارند.
تمرکز بر مسائل کوتاه‌مدت
بسیاری از مدیران محلی به جای ایجاد زیرساخت‌های پایدار، صرفاً بر پروژه‌های کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند که تأثیر محدودی دارند.
برای حرکت به‌سوی ایجاد برند شهری قوی، استفاده از مفاهیم علمی و مدل‌های پیشرفته ضروری است.
ایجاد ماتریس هویت برند شهری
با استفاده از نظریه‌های جایگاه‌سازی و تحلیل SWOT، نقاط قوت و ضعف هر شهر شناسایی شود. به‌عنوان مثال بندرعباس می‌تواند بر نقاط قوت خود در حوزه تجارت و حمل‌ونقل تمرکز کند.
توسعه اقتصاد خلاق
تمرکز بر توسعه صنایع فرهنگی و گردشگری برای ایجاد ارزش اقتصادی که مثال آن قشم است که می‌تواند از مدل گالاپاگوس برای توسعه گردشگری پایدار استفاده کند.
برندینگ مشارکتی
مشارکت شهروندان و کسب‌وکارهای محلی در فرآیند توسعه برند.
سرمایه‌گذاری در تبلیغات
استفاده از رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های بین‌المللی برای معرفی شهرهای هرمزگان.
استان هرمزگان، با موقعیت استراتژیک بی‌نظیر، منابع طبیعی غنی و فرهنگی پویا، بر لبه تیغ یک انتخاب تاریخی قرار گرفته است. این استان می‌تواند با تکیه بر علم، استراتژی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه، به یک برند جهانی تبدیل شود که نه‌تنها در خاورمیانه، بلکه در اقتصاد و گردشگری جهانی می‌درخشد. اما سوال اصلی اینجاست: آیا مدیران و تصمیم‌گیران این استان، شجاعت و دیدگاه لازم برای برداشتن این گام بزرگ را دارند؟
دنیا منتظر نمی‌ماند. در جهانی که شهرهایی مثل دوبی، سنگاپور، و بارسلونا هر روز در حال تقویت جایگاه خود هستند، فرصت‌ها برای هرمزگان محدود و در حال گذر است. اکنون زمان آن است که مدیران، با الهام از تجارب جهانی و تکیه بر همت محلی، این استان را به “دروازه طلایی خلیج فارس” تبدیل کنند.
همان‌طور که نلسون ماندلا می‌گوید: “به نظر همیشه غیرممکن می‌آید، تا زمانی که انجام شود.”
آیا زمان آن نرسیده است که هرمزگان، از یک استان ناشناخته به یک برند جهانی تبدیل شود؟ تصمیم امروز مدیران، آینده‌ای را رقم خواهد زد که نسل‌های بعد، یا با افتخار به آن می‌نگرند یا با حسرت به آن بازمی‌گردند.
روزنامه صبح ساحل
تگ ها:
نظرسنجی
اخبار مرتبط
مدیران هرمزگان برای جذب بودجه‌های ملی تلاش کنند
مدیران استان با کارنامه پر از تهی
«شفافیت» در آستانه مرگ؟
حدود یك هزار شعبه اخذ رای برای انتخابات مجلس پیش بینی شده است
موضع آشوری درباره حقوق مادام العمر
پربازدیدترین ها
مجموعه سازه گستر گامبرون
شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.
مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.
جدیدترین اخبار
احتمال توقف قطعی‌های برق تا دو هفته آینده
تیراندازی و جان باختن دو ایرانی در فرانسه
مدرسه آفتاب؛ جلوه‌ای از معماری نوین در خدمت آموزش
رییس بهزیستی : سالانه ۶ هزار کودک وارد بهزیستی می‌شوند
آیت‌الله عبادی‌زاده: لزوم استفاده از سرمایه بخش خصوصی برای حل مشکلات حمل و نقل و راه‌های هرمزگان
حواشی هفته آخر آذرماه
