وضعیت هنر در هرمزگان نا امید کننده است

 صبح ساحل ، هنری - بهروز عباسی دشتی مرتضی نیک نهاد که از این پس با اسم کوچک در این گفتگو خطاب قرار می گیرد فیلمساز و عکاس موفق ساکن بندرعباس که به دو دلیل برای اولین گفتگوی صفحه هنر روزنامه صبح ساحل انتخاب شده است.دلیل اول نمایشگاه عکس مکان عمومی ، مجموعه مشترک اش با بهنام ذاکری که اول مردادماه در گالرى طراحان آزاد تهران برپا می شود دلیل دوم موفقیت های چشمگیرش در عکاسی موبایلی که در ادامه به آن می پردازیم.آشنایی من با مرتضی بر می گردد به دوران تحصیل در مقطع راهنمایی، بی شک آن زمان فکر نمی کردم پسر لاغر و آرام مدرسه،روزی به یکی از مهمترین هنرمندان شهر بندرعباس تبدیل شود،هنرمندی که با دید متفاوت و حساسیت مخصوص خودش در هر حوزه ای فعالیت داشته نگاه خاص خودش را به آن فضا تزریق کرده؛این حوزه می تواند روزنامه نگاری باشد یا برگزاری جشنواره فیلم و عکس.مرتضی را بیشتر به عنوان فیلمساز می شناسند به واسطه ساخت فیلم های کوتاه و موفقش اما این هنرمند سابقه خوبی در فعالیت های رسانه ای دارد و همیشه در مسایل مهم استانی هم رک و صریح نظرش را عنوان کرده است.گفتگو با این هنرمند با دغدغه را با هم می خوانیم.بعد از تصويربردارى ناتمام فيلم کنسرت سگ (٨٧) براى مدتی فعالیت هايت را كاهش دادى ، چرا آن فيلم به سرانجام نرسيد ؟من در آن سال ساكن بندرعباس نبودم ، مدتى بود كه در تهران زندگى مى كردم و طبيعتاً حضور فيزيكى كمترى داشتم . كنسرت سگ نخستين فيلمى بود كه تصميم داشتم آن را بسازم ، فيلم به گُمان خودم فرمِ تجربى داشت كه لازم بود با وسواس دوچندانى آن را به سرانجام برسد .اگر به خاطر داشته باشى ما براى آن فيلم يك خانه قديمى را در اختيار گرفته بوديم و طراحى هاى لازم براى بوجود آمدن فضاى فيلم در آن انجام داده بوديم كه اين موضوع خود به خود هزينه هايمان را بالابرده بود ، متاسفانه بودجه اى كه براى توليد در نظر گرفته بودم در ميانه هاى كار به اتمام رسيد و فيلم عملاً ناتمام ماند . اين موضوع تا حدود زيادى باعث سرخوردگى ام شد آنقدر كه عملا تا مدتها دست به انجام كارى نزدم .در آن سال ها چه فعاليتى داشتى ؟سال ٨٨ به بندرعباس برگشتم و عموم فعاليت هايم در حوزه رسانه بود ، مدتى وبلاگ نويسى كردم و پس از آن روزنامه نگارى ، آن برهه سه سالى طول كشيد. پس از آن تصميم گرفتى دوباره فيلم بسازيد و در سطح کشور خودت را به عنوان یک فيلمساز خلاق در حوزه فيلم كوتاه معرفی کنيد ، آنقدر كه جوايز قابل توجهى هم برای فیلم ( گفتگوی منشرنشده ژاله) کسب کردید ، چه اتفاقی افتاد که مرتضی نیک نهاد در اوایل دهه چهارم زندگی اش ناگهان سینما را رها کرده وبه عکاسی روی آورد ؟سینما اصلى ترين رویاى من است ، وقتی در 18 سالگی وارد فضاي هنر شدم تصویری که برای خودم متصور بودم یک فیلمساز بود ، اما دانش لازم را بايد كسب مى كردم  ، یک دوره فیلمسازی ناتمام را سال 80 گذراندم ، پس از آن با یک گروه کامل شروع کردم به ساخت فیلم ، وقتى کار تمام شد ، درتنهایی به تصاویر نگاه کردم وبه خود گفتم این فیلم فاجعه است وهیچ وقت تدوین اش نکردم ، بنظر آمد نبايد تا مدت نامعلومى فيلم مى ساختم . سينما هميشه برايم مهم بوده و هست اما تصميم ندارم به هر طريق كه شده كارنامه ام را پربار كنم . مى دانيد آثاری که تا به حال توليد کرده ام بدون استفاده منابع دولتی بوده ، در اين سالها روى اين موضع ام اصرار داشته ام . نه كسى را بابت استفاده از منابع دولت سرزنش مى كنم و نه شيوه خودم را بي نقص مي دانم . معتقدم هنر بايد در چرخه عرضه و تقاضا بتواند هزينه هاى خودش را تامين كند و بودجه هاى دولتى بايد تماماً صرف ساخت سالن هاى نمايش ، گالرى ها و اساساً ايجاد سخت افزارها باشد .پس از فيلم برف ، به دو دليل تصميم گرفتم فيلمى نسازم ، اول اين كه با كم رمق شدن اقتصادمان عملاً شرايط توليد فيلم وجود نداشت و عامل اصلى تر اين كه من به يك مرخصى مطالعاتى نيازمند بودم ، به همين دليل يك مرخصى نيمه بلند براى خودم تجويز كردم . آن دورى سه ساله من را به مسير ديگرى برد .ببينيد من در عكاسى به شكل ديگرى همان ديدگاهى كه در سينما داشتم را دنبال مى كنم ، اما در مقياس كوچك تر ، منظور از مقياس فرآيندهاى سخت و طاقت فرساى توليد فيلم است كه تقريباً با پافشارى ام بر روي هنر مستقل عملياتى غيرممكن بود . در این سال های دوری از سینما شما به هنرعکاسی روی آوردید و خيلى هم موفق بودید از نمایشگاه متفاوت «قبل بعد» تا مجموعه های متفاوت موبایلی که طى يك سال اخير در گالرى اینستاگرامتان منتشر كرده ايد ، کمی در خصوص جهان عکاسی تان بگویید ؟موضوعى كه براي خودم يك امر قطعى ست اين است كه تمايل به تجربه كردن دارم ، حتی اگر يك پروژه نتيجه ى موفقى نداشته باشد .  نمایشگاه قبل بعد محصول يك تفكر دوجانبه بود ، مُدلى از شكل دادن يك نمایشگاه عكس که در اروپا وآمریکا و حتى تهران سال ها تجربه شده است ، توليد اثر بر محوريت يك ديدگاه از پيش تعيين شده و با دعوت از چند هنرمندِ عكاس ، كه نتيجتاً شد نمايشگاه قبل بعد كه بنظرم خوب ديده شده و تجربه خوبى از آب در آمد . واهمه نداشتید که این  تجربه متفاوت بازخورد منفی  از طرف هنرمندان عکاسی در استان داشته باشد ؟به هر حال عكاسي هرمزگان از زمـان شكل گيري   تا كنون به يـك گونه ى خاص در عكاسي گرايش داشته است ، به همين دليل تجربه هاى تازه تر سخت ممكن است جايي براي خودش پيدا كند مگر با استمرار. در طول سال های اخیر تجربه های اندك اما تازه از سوی بخش عمده اى از جامعه عکاسان پذیرفته نشده یا به سردى از آن استقبال شده، در سال های ميانى دهه ى هشتاد حسن راستین نمایشگاه عکسی برپا كرد كه بسیار بحث برانگیز شدخیلی ها می گفتند این ها اصلاً عکس نیست ، فتوشاپ است. اما چند بار از این دست اتفاق ها افتاد؟ چقدر از تجربه های نو استقبال شد؟ در گفتگوهایی که داشتیم متوجه شدم که از منتقدان شیوه مدیریت انجمن عکاسان هرمزگان هستید اگر چه در عین حال حسن بردال یکی از نزدیکی ترین دوستانت هم به حساب می آید.ترديد ندارم حسن بردال در شكل گيري برخي اتفاقات و تغييرات در عكاسي هرمزگان نقش مثبت و تاثيرگذاري داشته است . انجمن عكاسان داري ساز و كار منسجم ترى ست و كمابيش موفقيت هايي هم داشته است .اما خب اين ساختار خالي از نقص نيست . بیشترین آسیب را انجمن از سیستم آموزش اش می بیند ، تعدادی از عکاسان ما بی شک محصول انجمن عکاسان هرمزگان هستند اما مشکل اینجاست که چرا قد عکاسان ما از حدی دیگر بلندتر نشده ، اين كاستي بي شك به خاطر شرايط زودبازده آموزشي ست كه نتيجتاً باعث كم تر شدن دوره كاري يك عكاس مي شود . مسئله ديگر اينكه انجمن هنرمندان مطرح و تاثیرگذارش را بايد ويژه تر ببيند و از آنها دعوت به كار كند ، همه مي دانيم در هنرمند ماندن هيچ شخصي نه انجمن نقشي دارد و هيچ نهاد ديگري ، اما انجمن امكان جهت دهي و محتوا سازي دارد . بردال را در انجمن تنها مي بينم و اين وضعيت نمي تواند تحول چشمگيري ايجاد كند . ما نيازمند تجديدنظر اساسي بر روي برخي مسائليم ، در حد و اندازه كوبيدن و از ابتدا ساختن .شما از معدود هنرمنداني هستید که صفحه ى اینستاگرامتان را بصورت کاملا جدی به یک گالری تبديل كرديد و تا به امروز بيش از بیست و دو هزار نفر دنبال کننده دارید . چقدر می شود مخاطب مجازی را جدی گرفت؟ترديدي بر جهاني بودن و مبادله ى سريع در شبكه مجازي نيست ، حالا اين به اشتراك گذاري ميتواتد از طريق هر مديايي باشد چه اينستاگرام و چه فيسبوك . به هر حال با شكل گيري ارتباطات تازه منتظر ماندن براي گرفتن يك گالري ، با مناسبات خاصي كه وجود دارد ، يا قرار گرفتن در سيكلِ پيچيده نشر ، ترجيح دادم از صفحه اينستاگرامم بهره ببرم . معتقدم ، اگر بنا را بر بهانه تراشي نگذاريم  و پاي مافيا ، پول و گالري و مميزي رو پيش نكشيم ، ميشود با استفاده از راه هاي تازه اثر را معرفي كرد . اين كه آيا بايد مخاطب عام را در نظر گرفت يا خير ، بي ترديد پاسخم جدي گرفتن مخاطب است اما منظورم تقليل اثر براي اقناي مخاطب نيست و هركدام سهمي در رشد مخاطب داريم . مخاطب در فضاي مجازي براي دنبال كردن تو دست به انتخاب مي زند ، اين كه مخاطب دقيقاً چه را انتخاب مي كند خودش بحث مفصلي ست. وضعیت کلی هنر در هرمزگان را چگونه ارزیابی می کنید ؟نا اُميد كننده است ، بيايم يك تعريف ارائه كنيم ، هنر استانی یعنی چه ؟ محصول چه فرآیندی است ؟  هنر استانی یک مصرف استانی دارد وتوان ورمق خارج شدن از مرزهاي استان را ندارد ، ممكن است عده اى برنتابند ، اما بايد گفت هنر هرمزگان وقتي كوچك تر از قبل شد كه توليد اثر از اولويت خارج شد و جايش را به چيز ديگري داد . ما روزي كم رمق تر از قبل شديم كه درگير مناسبات پشت پرده شديم ، روزي از جريان هاي روز عقب افتاديم كه هم خواستيم براي خودمان سكوي پرتاب بسازيم و هم سكوي پرتاب صاحبان قدرت باشيم . سال گذشته سلسه مباحثى درخصوص هنر در هرمزگان با چهره های مختلف داشتیم که خود شما هم در گفتگوها حضور داشتید ، يكي از نتايج اين بود که تولید آثار هنری مان پایین است ، چطور يك انجمن مي تواند دوهزار عضو داشته باشد  و ما يك نمايشگاه از اين دوهزارنفر نبينيم ، چطور يك انجمن سيصد عضو دارد اما نمي توانند جمع شوند چهار نمايشگاه گروهي بگذارند . چهار ماه از سال گذشته است شما چه تعداد نمایشگاه عکسی ونقاشی در گالری دیده اید ؟ مگر غير از اين است كه مهمترين رويداد گالري در طول سال امتحانات دانشگاه ! است، آمار بسیار وحشتناک است . چرا آثارمان جريان نمي سازند ، بحث برانگيز نمي شوند ، مردم درباره شان حرف نمي زنند ،  اين ميزان خنثي بودن اگر خطرناك نيست پس چيست ؟در این سال های اخیر کدام اثر هنری در استان شما رو مجذوب خودش کرده ؟ما بواسطه برخي هنرمندانمان ، بويژه در تئاتر و تجسمي ، پیشرفت های بسیار خوبی داشتیم وتجربه های جسورانه در آن اتفاق افتاده ، حتي اگر به برخي از عملكردها نقد داشته باشم اما به هر حال وجود اين چهره ها نبض هنر هرمزگان همچنان مي زند ، اما اينها كم اند و ميزان تاثيرگذاري كلي ناچيز است . شما در حال آماده شدن جهت سفر به تهران هستید برای ارایه مجموعه عکس مکان عمومی کار مشترک شما با بهنام ذاکری در خصوص این مجموعه بگویید ؟سال 92 با بهنام ذاکرى تصميم به شكل دادن يك مجموعه شديم با عنوان مكان عمومي ، كه مجموعه پرزحمتي بود . در مورد مجموعه طبيعتاً الان حرفي نمي شود زد . اما در هر حالاین اتفاق خوبی هم برای ما و هم استان است .كما اينكه با محدوديت هاي مالي بسياري مواجه هستيم ، تنگناهاي اقتصادي و توان كم بازار باعث شده هنوز حامي مالي نداشته باشيم ، اميدوارم اين مشكل حل شود .