هیچ‌کس مسئولیت عطاری‌های متخلف را بر عهده نمی‌گیرد

صبح ساحل ، اجتماعی - وضعیت ایران در مساله مواد مخدر شبیه هیچ کشوری در دنیا نیست نه ملتی تا به این حد در هجمه حمله فرهنگی و سیاسی است و نه هیچ کشوری تا به این اندازه نزدیک به مرکز تولید و توزیع مواد مخدر در جهان این مسایل به گفته دکتر حسین پور رییس شورای هماهنگی مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر موجب شده تا نتوان متر و معیاری برای موفقیت و یا عدم آن در مبارزه با مواد مخدر پیدا کرد. نقش مهم تفکرات مدیران جامعه در سیستم و نوع نگاه به مبارزه با این تهدید اجتماعی موجب شد تا گفتگوی زیر حول محور نوع سیاست ها و نگاه مدیران اجرایی و هماهنگی استان هرمزگان در زمینه مواد مخدر انجام پذیرد.آقای دکتر چرا مصرف مواد شبه مخدر مانند ناس و تنباک در جامعه امروز افزایش یافته است؟ببینید ما اصلا موادی به اسم شبه مخدر نداریم هفتصد دسته مواد جدید در دنیا تولید شده که خوشبختانه ایران از ورود بسیاری از آنها مصون بوده اما موادی که در ایران هست به 11 دسته تقسیم میشود به طور کلی مواد یا محرک هستند مثل کوکایین، روانگردان مثل حشیش و یا رخوت زا مانند تریاک و مواد مخدر و ... و ناس و تنباک که جزو مواد نیکوتینی هستند اما شبه مخدرها شامل ترامادول و متادون هستند و عوارض وابسته کننده دارند پس ناس از نظر ما یک ماده مخدر نیست بلکه جزو دسته مواد نیکوتینی قرار می گیرد. تنباک سالها توسط افراد سالخورده در هرمزگان استفاده می شده اما امروز شکل و بسته بندی آن تغییر کرده به نظر من مصرف تنباک بیشتر نشده بلکه گروه استفاده کننده عوض شده و نوجوانان تمایل به مصرف این ماده پیدا کرده اند و این خطر ناک است همچنین شکل زیبای این مواد به علت مخلوط شدن با مواد شیمیایی دارای ضررهای بیشتری شده که البته برای جوانان جذاب تر است  .یکی از بزرگ ترین معضلات شهری در حوزه عرضه مواد مخدر تخلفاتی است که این روزها توسط عطاری های سطح شهر صورت میگیرد شورای مبارزه با مواد مخدر برنامه ای برای برخورد با فروش مواد مخدر و قرص های ممنوع در عطاری ها دارد؟یکی از معضلات در عرضه مواد مخدر بحث عطاری هاست چرا که هیچ کس مسوولیت آن را بر عهده نمی گیرد. مجمع امور صنفی که می گوید من طبق قانون برای این افراد مجوز صادر می کنم دانشگاه علوم پزشکی هم مدعی است که بر این نهادها نظارت می کند و چیزی پیدا نمی کند چرا که معمولا عطاری ها به صورت علنی ترامادول و متادون یا تنباکوی آدامسی نمی فروشند از آن طرف خود ما هم به دلیل سوق دادن مردم به سمت درمان های سنتی معضلات عطاری ها را دامن زده ایم و مراجعه مردم به عطاری ها بیشتر شده است از طرف دیگر دید مردم به عطاری در تجویز داروهای گیاهی هم مثبت تر است به همین دلیل برخورد قاطع مشکل شده حتی پلمپ عطاری های متخلف هم راه چاره نیست چرا که این افراد به راحتی مغازه دیگری باز می کنند و در ظاهر آن  کار به فروش مواد می پردازند چرا که این مواد سود اقتصادی خوبی برای آنها دارد البته شورا برنامه هایی در جهت تشدید نظارت بر این اماکن با همانگی سایر دستگاه ها تدوین کرده است ضمن اینکه بهتر از مقابله مدیریت مصرف مردم است اینکه با آموزش تقاضا کم شود به نظر من  کلید گم شده مبارزه با مواد مخدر کنترل مصرف است نه کنترل عرضه.شما به عنوان دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر چه کرده اید؟ اصولا شورای مبارزه با مواد مخدر و اعتیاد یک سازمان اجرایی و تدارکاتی نیست بلکه تنها وظیفه هماهنگی بین دستگاهها و نظارت بر اجرای قوانین درمان و پیش گیری از اعتیاد را بر عهده دارد این نهاد وظیفه ندارد که به صورت عملیاتی در حوزه های پیشگیری و درمان حضور داشته باشد. وظیفه ما فقط نظارت و پیشنهاد دادن در حوزه های مواد مخدر است.در بحث مبارزه با مواد مخدر چقدر موفق بوده ایم؟در بحث موفقیت مبارزه با مواد مخدر نمی توانیم بگوییم موفق بوده ایم یا نبوده ایم چون که متر و معیاری برای آن نیست و دوما کشوری در دنیا با شرایط ایران وجود ندارد که با ما مقایسه شود سوم اینکه در طول زمان هم شکل مشابهی مانند ایران وجود نداشته اکنون 270 هزار هکتار کشت خشخاش در دنیا وجود دارد که از این تعداد 209 هزار هکتار توسط افغانها کشت می شود پس از نظر زمانی هیچگاه ایران تا به این حد در مرکز تولید تریاک و خشخاش نبوده همچنین افغانستان مسیر عبوری به جز ایران و پاکستان ندارد و اصلی ترین مسیر عبور به اروپا است. پس نمی توانیم بگوییم در مبارزه با مواد مخدر الان تا چه حد موفق بوده ایم علی رغم اینکه عرضه و فروش در ایران زیاد است کارهای مقابله ای زیاد هم صورت گرفته ما در این راه هم کشته داده ایم و هم مرزها را بسته ایم ما حتی در بحث پیشگیری هم جدید ترین سیاست های دنیا برای پیشگیری و درمان را در کشور اجرا کرده ایم مراکز دی آی سی و شلتر در کشور ما اجرا می شود که تقریبا در هیچ کشور خاورمیانه ای به این شکل وجود نداشته است و این نشان از پیشرو بودن درمان در ایران دارد شیوه درمان با کشورهای استرالیا و اسکاندیناوی یکی است و جدید ترین متدها برای درمان و پیشگیری استفاده می شود اما هنوز موفق نبوده ایم و اقدامات بیشتری نیاز است.به نظر شما اصلی ترین مشکل در زمینه مبارزه با مواد مخدر چیست؟مشکل اصلی ما در جایگاه فرهنگی مان است بیشترین جایی که ضربه خورده ایم این بود که بحث مبارزه با مواد مخدر را تبدیل به یک بحث حاکمیتی کرده ایم و مردم را در این قسمت شریک نکرده ایم در نتیجه مردم با نیروی انتظامی در زمینه مبارزه با مواد کمتر همکاری می کنند به عنوان مثال زمانیکه نیروی انتظامی برای دستگیری فروشندگان مواد به یکی از محلات بندر عباس می روند مردم راه ماموران را می بندند نه راه مواد فروشان را حتی در برخی از محلات اجازه احداث مراکز دی آی سی را هم به ما نمی دهند. پس مشکل این است که مردم نقش اجتماعی خود را درست انجام نمی دهند تنها منتظر یک فرشته نجات هستند. عرضه مواد مخدر در محلات و سطح شهر زیاد است اما سوال این است که این عرضه توسط چه کسی انجام می شود به وسیله برخی از مردمی که جزء همین محلات هستند پس باید برای درست کردن محلات مردم از خودشان شروع کنند.چرا در حیطه آموزش مبارزه با مواد مخدر تا این حد ضعیف هستیم و چرا  آگاهی در مورد مواد مخدر به بطن جامعه گسترش پیدا نکرده است؟چون اهمیت آن را درک نکرده ایم ضمن اینکه آموزش یک کار زمان بر است و نیاز به خلاقیت در همه رده های تصمیم گیری ملی دارد حتی در بسیاری از موارد در اختیار استان ها هم  نیست ما در زمینه مقابله با مواد مخدر و اعتیاد یک برنامه جامع و همه جانبه می خواهیم برنامه ای که مبتنی بر تغییر رفتار عموم مردم در حوزه مصرف و بهبود آموزش های عمومی برای همه جامعه، کیفی تر شدن آموزش های اختصاصی برای جمعیت هدف و تغییر در محتوای تصمیم گیری باشد.به نظر میرسد آگاهی دهی و آموزش در میان نوجوانان و جوانان به عنوان گروه اصلی در معرض خطر بسیار پایین است چه برنامه هایی برای جلوگیری از گسترش اعتیاد به خصوص در میان دانش آموزان اجرا کرده اید ؟در بحث آموزش لزومی نیست که بچه ها در زمینه مواد مخدر آگاهی کامل داشته باشند چرا که فقط موجب برانگیختن کنجکاوی آنها و به نوعی تبلیغ و تحریک به مصرف است باید به دانش آموزان به جای این نوع آموزش ها مهارت های زندگی یاد داده شود و توانمندی نه گفتن و مشارکت پذیری را در آنها بالا ببرند تا در مواقع خطر بتواند نه بگویند. ضمن اینکه  والدین هم  باید بچه های مسوولی بار بیاورند .برنامه جامع آموزش و پرورش و بهزیستی تدوین شده اما نباید از این آموزش ها توقع معجزه داشت چون اصولا کار زمانبری است اگر آموزش ها در سنین کودکی درست و اصولی باشد و تربیت خانواده ها هم درست و مسوولانه انجام شود در آینده خطر پذیری افراد کاهش می یابد تا آن زمان چاره این نیست که در حوزه مقابله فعال تر باشیم میزان کشفیاتی که سال به سال در حال افزایش است نشان می دهد که ما هم در عرصه مقابله فعال بوده ایم و هم قاچاقچیان در عرصه توزیع و مصرتر هستند.