جای خالی روحانیت در فضای مجازی

صبح ساحل ، اجتماعی - در هفته های اخیر فیلترینگ شبکه های مجازی بحث داغ همه اقشار جامعه از محافل روشنفکری تا مادران نگران و جوانان جویای کار و نام بود. کسانی که به شدت موافق و یا مخالف رشد و توسعه استفاده از فضای مجازی در جامعه هستند هر یک در پس دلایل و مستنداتی حق گسترش و یا محدودیت در زمینه فضای مجازی را امری لازم و حتمی میدانند. اگر چه در دنیای درهم تنیده امروز نمی توان کسی را از ارتباط با دنیای بیرون و هجوم اطلاعات جهانی محروم کرد و این مساله تجربه چندان موفقی نیز در کشور نداشته است اما شاید فیلترینگ چند هفته ای تلگرام و اینستاگرام مجالی بود تا ظرفیت های نهفته در جهان مجازی برای مسولان کشور مشخص تر شود. اگر چه متاسفانه برخی از مسوولین و روحانیون همچنان بر نظر فیلتر ماندن شبکه های اجتماعی اصرار می کنند اما بستن این راههای ارتباطی فقط رواج ترفندهای دور زدن این نوع محدودیت ها را در جامعه گسترش داد و مسلما در آینده این روش نمی تواند موثر واقع شود. هدف از طرح این مقدمه آن است که در فضای کنونی جامعه که اختصاص بودجه های هنگفت به مراکز فرهنگی و دینی بازتاب های چندان مثبتی نداشته و در اغلب موارد فعالیت های این نهادها اثرات قابل لمسی نیز در میان مردم عادی ندارد بهتر است این نهادها بخشی از بودجه خود را به فعال سازی افرادی با تفکرات دینی در حوزه های اجتماعی و مجازی اختصاص دهند. نکته قابل تامل در این بحث اینکه با گسترش و شکل گیری ارتباطات جدید، هر چند ضرورت تبلیغ چهره به چهره و بهره گیری از ظرفیت منبر و تاثیر آن همچنان به جای خود باقی است،

 اما شکل برقراری ارتباطات در دنیای جدید متفاوت شده و بیشترین ارتباط در فضای مجازی صورت می گیرد در نتیجه دور ماندن روحانیون به عنوان شاخص ترین چهره های دینی از فضای مجازی و حضور کمرنگ آنها در سالهای گذشته موجب شده تا ظرفیت های خوب آن و اثراتی که می تواند در حوزه های دینی داشته باشد کمرنگ بماند و همچنان دیدگاههای بدبینانه نسبت به این فضا به خصوص در میان قشر مذهبی رواج پیدا نماید اما علی رغم این مساله حضور روحانیون به عنوان مبلغان دینی در فضای پر هرج و مرج مجازی می تواند زمینه شناخت درست قشر جوان و بسترهای آگاه سازی برای آنها را فراهم نمایدنیز این حضور اگر درست و آگاهانه انجام گیرد می تواند مصداق بارز مقابله با جنگ نرم باشد علی رغم اینکه بسیاری از نهادهای مذهبی و برخی از مراجع دارای سایت های اینترنتی و پایگاههای مجازی هستند اما در شبکه های اجتماعی پر طرفدار و جوان پسندی مانند اینستاگرام کمتر می توان ردی از روحانیون فعال و امروزی پیدا کرد.

یکی از نکات لازم و ضروری در زمینه حضور طلاب و آگاهان دینی در فضای مجازی به رفع شبهات و ساده سازی دین مربوط می شود اینکه کسانی با علم و تسلط کافی به امور دینی بتوانند بدون فلسفه بافی و کلی گویی مسایل دینی را به راحتی و درست در اختیار مخاطبان جوانشان قرار دهند امری است که می تواند در برابر این حجم عظیم تفکرات التقاطی و منحرف نسل جوان را حفظ نماید. اگر چه مسوولان سازمان تبلیغات اسلامی و سایر نهادهای مرتبط با حوزه ها بارها بر لزوم فعالیت روحانیون در فضای مجازی تاکید کرده اند اما هنوز در زمینه هایی مانند تربیت مبلغ مجازی، شناخت درست از زبان فضای مجازی و مخاطب آن، تولید محتوای مناسب به منظور یک اقدام عملی برای تبلیغ خوب دینی کاستی های زیادی وجود دارد که با توجه به نیاز قشر جوان ضرورت توجه بیشتر در این حوزه ضروری به نظر می رسد.