به هر قیمتی نباید در جشنواره حضور داشت

صبح ساحل ، فرهنگی _  امسال گروه تئاتر تارس بندرعباس برای اولین بار با نمایش "کشف برای زنده ماندن در حصار به حس مرده" به نویسندگی یاسین بهرامی و کارگردانی رضا غریب زاده دریایی موفق شدند در جشنواره تئاتر فجر حضور داشته باشند. نمایش مورد نظر در بخش ویژه این جشنواره و در سالن سنگلج در دو سانس اجرا شد که با استقبال خوبی هم همراه بود. غریب زاده دریایی بیش از 10 نمایش را کارگردانی و در بیشتر از 50 نمایش به عنوان بازیگر حضور داشته است. بازیگرانی چون: سمیه عشایری-محمود سلیمی-علی قاسمی-طیبه زندش در این نمایش بازی می کنند و هادی علیشاپوری به عنوان طراح نور – سمیه دهقانی نظام آبادی به عنوان طراح لباس- طراحی پوستر و بروشور: بهزاد حبیب زاده بندری- طراحی صحنه: الهه عبدالله زاده- و عکاس این نمایش مجید جمشیدی است.

فکر می کنید تئاتر شما دارای چه مولفه های بود که به مهمترین فستیوال تئاتر در کشور راه یافت؟ در واقع من هر نمایشی را شروع می کنم به دنبال دست یابی به سه مولفه مهم در تئاتر هستم. یک لذت بخش بودن-اجرای ساده و فاقد پیچیدگی- خلاقیت

من در پی هنری هستم که در وحله اول مخاطب از آن لذت ببرد، فکر می کنم با این کار می توان مخاطب را تا آخر نمایش با خود همراه کرد. سادگی و در عین حال دقیق بودن دومین مولفه ای است که من و گروهم همیشه در پی آن هستیم. و فکر میکنم  این ویژگی کمک می کند تا همزاد پنداری عمیقی بین تئاتر و مخاطب ایجاد شود. سادگی در کارگردانی- بازی ها- طراحی صحنه و همه ی عوامل اجرا باعث شده تا این نمایش قابل هضم نه برای یک منطقه ی خاص، بلکه برای همه ی کشور شود. خلاقیت هم که جز لاینفک هنر است و در هنر نمایش که مادر همه ی هنرهاست این امکان بیشتر وجود دارد. ما در این نمایش در پی نوآوری بودیم. نو آوری در امر کارگردانی - بازیگری- طراحی نور-موسیقی- طراحی صحنه و هر چیزی که مربوط به نمایش است.

من سه اجرا از این نمایش را دیده ام و هر بار یک یا دو بازیگر این کار عوض شده است، دلیل خاصی دارد؟ انتخاب بازیگرها را من خودم انجام دادم و در اجرای اول نمایش (جشنواره استانی تئاتر) فقط برای یکی از شخصیت ها (گابریک) کسی رو پیدا نکردیم و مجبور شدم از بازیگر میهمان استفاده کنیم. از آنجایی که زمان کار به روی متن و طراحی اتود طولانی شد برخی از بازیگران شدند. یکی از بازیگران پس از اجرای جشنواره استانی که اجرای اول بود خودش را کنار کشید و بازیگر دیگری جایگزین او شد که اتفاق خوبی برای نمایش بود. و دیگر بازیگران به دلیل مشغله کاری یا تحصیلی که برایشان پیش آمد نتوانستند تا برای اجرای فجر در کنار گروه بمانند.

چطور موفق شدید در این فرصت کم بازیگران جدید را وارد کار کنید؟اولین مسئله ای که وجود داشت در این فرصت کم بازیگر نمی توانست به تحلیل درستی از نمایش برسد و من تصمیم گرفتم تحلیل نمایش را در اختیار بازیگر جدید قرار دهم تا در وحله ی اول بتواند با نمایشنامه ارتباط برقرار کند. و پس از آن برای ذهنیت دادن به بازیگر جدید، فیلم اجراهای گذشته را در اختیارش گذاشتم تا تصویر سازی کند. که خوشبختانه بازیگر جدید خیلی زود توانست کار را تقلید کند. اگر چه هنوز به پختگی لازم نرسیده اما توانسته نقش را از آن خودش کند.فکر می کنم در این تئاتری که امروز می بینم لذت بخشی که از آن صحبت کردید خیلی کم رنگ شده. چیزی که در اجراهای پیشین بسیار پر رنگ بود.

خودتان تصمیم گرفتید نمایش را اینگونه تغییر دهید یا عوامل دیگری موثر بود؟ شاید گفتن این مسئله در حال حاضر درست نباشد اما می خوام برای کسایی که مثل شما این نمایش رو قبلا دیدم بگم که 20 دقیقه از این نمایش توسط شورای بازبین جشنواره فجر حذف شده. برخی از صحنه ها که اتفاقا خیلی روی آنها کار شده بود رو مجبور شدیم تغییر بدیم یا آنها را اجرا نکنیم. 20 دقیقه ای که صحنه های اصلی نمایش در آن اتفاق می افتد. اتفاق دراماتیک هم زیر تیغ این اصلاحیه حذف شد. چیزی که با ماهها تمرین به دست آمده را نمی توان در یک روز به دست آورد. این در واقع چیزی که گروه را خیلی تحت فشار قرار داد.

فکر می کنید جشنواره بین المللی تئاتر فجر چه کمکی می تواند به تئاتر شهرستان ها بکند؟به لحاظ کیفی هیچ کمکی به تئاتر شهرستان نمی کند من فکر می کنم اجرهایی عمومی است که باعث کیفیت در تئاتر شهرستان می شود. فکر می کنم مسئله کلی که در ذات جشنواره های تئاتر نهفته است اینه که شما رو با  سایر هنرمندایی که در کشور فعالیت می کنند آشنا می کنه، فقط همین!

شما برای راهیابی به جشنواره فجر تلاش زیادی کرده اید، حتی حاضر شده اید بخش های مهمی از نمایش را حذف کنید. اگر صرفا برای آشنایی با هنرمندان فعال کشور است که زیاد عاقلانه نیست. چون راه های ساده تری نیز وجود دارد و دوم اینکه این نمایش شماست که قرار است این روابط را با فعالان تئاتر کشور بوجود آورد. پس به هر قیمتی نباید در جشنواره حضور داشت، درست است؟ باید قبول کرد که هر جشنواره سیاست های خودش را دارد و در راستای هدفی که دنبال می کند یک سری محدودیتهای را برای شرکت کننده ها قائل می شود.  و اینکه جشنواره تئاتر فجر بزرگترین رویداد تئاتر کشور است و آرزوی هر تئاتری کشور است که در این جشنواره اجرایی داشته باشد. و چیزهای که حذف شد ضربه ای به تفکرات من نمی زد و صرفا زیبایی نمایش را کم می کند. و دوم من به دلیل این که راه خود برای سالهای بعد باز کنم امسال با چنین وضعیتی شرکت کرده ام.اگر هدف تنها آشنایی با هنرمندان تئاتر باشد که شما نیازی به شرکت دوباره در این جشنواره ندارید، چون بیشتر شرکت کنندگان جشنواره فجر ثابت هستند...در واقع نباید مدعی شد که جشنواره تئاتر فجر برای ما شهرستانی ها مهم نیست. جایگاهی که با شرکت در این جشنواره در ذهن مخاطبین شهرستان درست میشود بسیار با ارزش است. و اینکه هنر باید عرضه شود و چه بهتر که در جایی عرضه شود که مخاطب خاص خودش را داشته باشد. اما نقد جدی به این مدیریت جشنواره وارد است که  به صورت عادلانه از گروهها حمایت نمی کند. 

پس شما باز هم برای راهیابی به این جشنواره برنامه ریزی خواهید کرد؟به طور حتم. اما با کیفیتی که امسال شرکت می کنیم نه، سعی داریم با تجربه ای که امسال کسب می کنیم سال آینده با برنامه ریزی دقیق و حساب شده در این جشنواره حضور داشته باشیم.

از بحث جشنواره فجر خارج شویم. در نمایش هایی که کار میکنید چقدر به نمایشنامه وفادار هستید؟ من نمایشنامه را انتخاب می کنم و برداشت خودم را از آن متن اجرا می کنم نه آن چیزی که نویسنده می خواهد به مخاطبش منتقل کند. البته مراقب تفکر نمایشنامه هم هستم. و در این حد خودم را وفادار به متن می دانم. 

صحبت پایانی:باید از گروهی که حاضر شدند در این شرایط سخت من رو همراهی کنند تشکر کنم. از فود بندری گارمزنگی که در حد توانش از ما حمایت کرد. از سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری از گروه تئاتر کارگاه به دلیل حمایت هایی که از گروه ما داشتند، از شرکت هرمز تکثیر که با تخفیف ویژه زحمت چاپ پوستر و بروشور ما رو انجام دادند.