ارز سقوط کرده ایران و ارز صعود کرده همسایه‌ها

پول هر کشوری به‌ عنوان بخش مهمی از اقتصاد آن کشور به شمار می‌رود و ارزش پول یعنی افزایش نرخ ارز (افزایش کمیت‌های پول داخلی در مقابل یک واحد ارز خارجی).

پیش از تحریم‌ها اختلاف‌نظر بین اقتصاددانان این بود که نباید نرخ ارز پایین نگه‌ داشته شود، زیرا درجه رقابت‌پذیری کالاهای داخلی کاهش می‌یابد، اما همان‌گونه که شاهدش بودیم  با تحریم‌ها برای تثبیت نرخ ارز با مشکل روبرو شدیم.

افزایش نرخ ارز در کوتاه‌مدت مزیتی برای کشور به‌ویژه شرکت‌های پتروشیمی و نفتی ایجاد کرد، اما این مزیت رقابتی با افزایش قیمت‌ها به‌مرور از بین می‌رود و کارایی خود را از دست می‌دهد.

بررسی‌ها  نشان می‌دهد طی یک سال گذشته  ارزش پول ۱۵ کشور همسایه ایران بین ۲۰۰ تا ۲۳۰ درصد نسبت به تومان ایران افزایش‌یافته است.

نکته اینجاست  که بسیاری از کشورهای مذکور همچون سوریه و افغانستان که  درگیر جنگ‌های داخلی و واردات شدید کالا نیز بوده‌اند با این‌حال ارزش پولشان به‌ طور چشمگیری نسبت به پول ایران افزایش‌یافته است و یا اینکه حداقل ارزش پول خود را بالا نگه‌داشته‌اند.

دینار کویت  که متعلق به یکی دیگر از همسایه‌های ایران است، باارزش‌ترین واحد پولی جهان می‌باشد که ابتدا در سال 1961 میلادی معرفی شد و بنا بر ذخایر نفتی انبوهی که در این کشور وجود دارد، طولی نکشید تا اینکه توانست مقام اول را در جهان به دست آورد.

به نقل از خبرگزاری نود اقتصادی در بین ارزهای همسایه، لیر سوریه با ۲۲۹ درصد، منات آذربایجان با ۲۲۷ درصد، درهم امارات با ۲۲۷ درصد و ریال عمان با ۲۲۶ درصد بیشترین افزایش را نشان می‌دهند.

برخی از کارشناسان طرح‌هایی داده‌اند و بیان داشته‌اند که حال که مسببان کاهش ارزش پول ملی محاکمه نمی‌شوند و یا در این مورد شفاف‌سازی خاصی نمی‌شود، حداقل کاری که می‌توان در شرایط فعلی انجام داد برای  بالا بردن ارزش پول کشور، تسهیل ورود گردشگران منطقه  و دیگر نقاط جهان به کشور است که می‌تواند مقدار قابل‌توجهی ارز وارد کشور کند، اما متأسفانه تاکنون برنامه‌ای برای ورود گردشگران کشورهای همسایه به کشور ارائه نشده است.

نبود زیرساخت‌های کافی باعث شده که در جذب گردشگر بسیار کند و محدود عمل کنیم.

از صنعت گردشگری به‌عنوان بهترین و بهینه‌ترین جایگزین برای نفت در اقتصاد تک‌محصولی ایران صحبت  می‌شود این در حالی است که این صنعت در امر پذیرایی و ارائه خدمات به گردشگران ورودی به کشور با چالش‌هایی اساسی  و زیر ساختی  روبه‌رو است.

برای پذیرایی از گردشگر خارجی با کمبود نیروی انسانی فعال و متخصص رو به‌ رو هستیم و نیروهای فعلی نیز در مقایسه با استانداردهای جهانی آموزش مناسبی ندیده‌اند؛ قریب به‌اتفاق گردشگرانی که از کشورهای اروپایی و آمریکایی به ایران سفر می‌کنند، گردشگر فرهنگی هستند و مقصد عمده آنان سه شهر اصفهان، یزد و شیراز است، دیگر شهرها چون بندرعباس یا بوشهر از این مسئله بهره‌ای نمی‌برند.

به نقل از دنیای اقتصاد بر اساس لایحه بودجه سال ۹۸، برای سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بودجه‌ای معادل یک هزار و ۱۱۰ میلیارد و ۳۷۲ میلیون تومان در نظر گرفته‌شده که شامل دو بخش هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای می‌شود.

این رقم در لایحه بودجه ۹۷، ۸۸۹میلیارد و ۱۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته‌شده بود که نسبت به لایحه بودجه سال قبل از آن، یعنی سال ۱۳۹۶، افزایشی ۱۰۸میلیارد تومانی داشت. اما بودجه بخش هزینه‌ای در لایحه سال ۹۸، مبلغ ۴۶۴ میلیارد و ۷۵۳ میلیون تومان برآورد شده است.

حال باید دید دولت برای کاهش ارزش پولی کشور در سال 98 چه برنامه‌هایی خواهد داشت. 

با توجه به اینکه رقم بودجه گردشگری در سال 98 رشد چشمگیری نداشته است حداقل چشم بخش‌های گردشگری به دستگاه‌های ذی ربط است که بتوانند به تعهدات خود عمل کنند و برای بخشی از اقتصاد ایران مرهم شوند.