روزهای سخت آقای نخست وزیر

صبح ساحل، سیاسی _ در عرصه سیاسی ترکیه  کمتر مقام سیاسی مانند رجب طیب اردوغان مواضع و سیاستهایی تا به این حد پر سر و صدا و بحث برانگیز در عرصه داخلی و خارجی در پیش گرفته است. اردوغان همواره در تلاش بوده است تا تابوهای حاکم بر جامعه سیاسی ترکیه را در هم بشکند. اردوغان با احیای هویت های فرهنگی و به کار گیری پتانسیل های اقتصادی و سیاسی جامعه ترکیه تلاش کرده تا رویای هژمونی عثمانی را دوباره زنده کند و این امر موجب شده است تا سیاستهای وی در طیفی از موضع گیری های غافلگیر کننده و جدید در تاریخ سیاسی ترکیه بسط پیدا کند. او از همان آغاز فعالیت های سیاسی خود ابایی از معرفی خانواده خود با ظاهری اسلامی در جامعه به شدت سکولار ترکیه نداشت و در سالهای بعدی حکومتش فضای خشک و مقید جامعه ترکیه به مظاهر غربی را کم رنگ کرده و به سوی تاریخ و آیین های گذشته این کشور هدایت نمود. حزب عدالت و  توسعه به رهبری اردوغان اگرچه در صحنه داخلی با کارشکنی ها و مزاحمت های سیاسی روبرو بود اما به خوبی توانست با تکیه بر ارزشهای نهفته جامعه ترکیه وجهه و پایگاه اجتماعی خود را ارتقا دهد . در این مدت اردوغان تغیراتی را در قانون اساسی ترکیه به اجرا در آورد که هم ارتش را در امور جاری کشورش محدود نمود و هم راه را برای ادامه حضور حزب مطبوعش هموار تر کرد.در طی سالهای روی کار آمدن اردوغان او تلاش بسیاری برای برگرداندن آرامش به فضای داخلی و خارجی ترکیه نمود وی به شدت تلاش می کند تا مساله کردها و درگیری های بی پایان پ ک ک با دولت ترکیه را به نوعی حل و فصل نماید البته این تلاش ها در طیفی از درگیری های پراکنده و حتی دستگیری رهبر پ ک ک تا پیشنهاد مذاکره در روزهای اخیر گسترده بوده است  اخیرا اردوغان در حال ایجاد تغییری مهم در نوع تعامل با پ.ک.ک، چشم‌انداز آینده این گروه و همچنین وضعیت اوجالان است حرکتی که می تواند به اردوغان برای حل یکی از مهمترین مسائل دهه های گذشته ترکیه و نیز نیاز وی به آرامش و امنیت در داخل کمک نماید اردوغان به خوبی توانست در سالهای گذشته با اجرا کردن طرح های دموکراتیک خود به کردها هویتی تازه ببخشد این حرکت اگرچه بیشتر فرهنگی بود اما تاثیرات سیاسی آن به مراتب پر رنگ تر شد. نیاز امنیتی دولت اردوغان به ثبات داخلی به دلیل ناآرامی های سوریه و متزلزل شدن مرزهایش و نیز تلاش برای جذب حداکثری آرا در انتخابات آتی ترکیه از مهمترین انگیزه های اردوغان برای دست دوستی ای است که محتاطانه به سوی کردها دراز کرده است.اردوغان اما این روزها در عرصه سیاست خارجی خود بیشتر از هر وقت دیگری سردر گم و بی برنامه است  اگرچه سیاست خارجی دولت ترکیه در سالهای اخیر به شدت پز صلحجویانه و اسلامگرایانه داشت اما در روند تحولات منطقه ای ثابت شد که منفعت طلبی به مراتب بر این دیپلماسی حاکم است  و البته برآوردهای اشتباه اردوغان ترکیه را به جای نزدیکی با همسایگان استراتژیک خود بیشتر از هر زمان دیگری از آنها دور کرده است. ایران عراق و سوریه همسایگانی هستند که ترکیه علی رغم اشتراکات و همنیازیهای ژئواستراتژیک امروز در تعارضی آشکار با آنها قرار دارد .تغیر مکان مذاکرات ایران بر سر برنامه هسته ای درگیری های لفظی و جبهه گیری های سران دو کشور ترکیه و عراق و البته دشمنی آشکار این روزهای اسد و اردوغان ترکیه را به شدت درگیر فرایندی از آسیب ها و تنشها کرده است که بیشترین انرژی و توان دیپلماتیک را بر دولت ترکیه تحمیل میکند اردوغان که با اتخاذ مواضع ضد اسراییلی و اسلامگرایانه روابط گرمی را با ایران و سوریه آغاز کرده بود امروز با استقرار سامانه موشکی پاتریوت به بهانه حفظ امنیت در برابر سوریه دوره ای از روابط به شدت سرد و ناامید کننده ای را با این دو کشور دارد.

از طرف دیگر اردوغان ترکیه را از اتحادیه اروپا هم دور کرده است این کشور که روزی می کوشید تا با ایجاد شرایط دلخواه اتحادیه اروپا زمینه را برای پیوستن به این نهاد فراهم نماید اکنون به دلیل انتقادات شدید الحن بر علیه این اتحادیه خبر ساز شده است ترور سران کرد در فرانسه و نیز حمله تروریستی به سفارت امریکا در ترکیه در حالی اتفاق افتاد که همچنان اعتراضات به مسائل امنیتی و جنگ با تروریسم از طرف کشورهای اروپایی ادامه دارد سنگ اندازی اتحادیه اروپا باعث شد تا اردوغان به سوی سایر پیمان های منطقه ای مانند شانگهای متمایل شود عضویت ترکیه در پیمان شانگهایی با عضویت این کشور در ناتو تعارضی آشکار دارد اما برای اردوغان مهمترین مساله انتخاب کوتاه ترین راه برای رسیدن به هدفهای بین المللی کشورش است.

اردوغان  امروز از فردی مخالف  و منتقد اسراییل به دوستی پنهان و نصیحت گری پر شور تبدیل شده است و علی رغم خواستگاه اسلامی خود و حزبش برای حکومتهای نوپای خاورمیانه مدل سکولار را پیشنهاد کرد و امروز بیشتر از هر زمان دیگری با متحدان امریکا در منطقه نزدیکی و همکاری دارد . اردوغان در اجرای سیاستهای داخلی و خارجی خود سودای احیا و گسترش یک ترکیه قدرتمند و رهبری منطقه ای  را در سر می پروراند اما علی رغم رشد چشمگیر اقتصادی ترکیه در سالهای اخیر و ایجاد بهار عربی و سقوط رهبران بانفوذی مانند حسنی مبارک  اردوغان به دلیل اشتباهات استراتژیک و برآوردهای غلط بیشتر از هر زمان دیگری از این هدف فاصله دارد و این شکست وی را در سردرگمی سیاسی و آینده ای مبهم قرار داده است.