بُن بست کودکی

با هم در سالن، به انتظار نوبتمان نشسته ایم در راهرو بیمارستان، من و بیشتر مراجعان برای سونوگرافی، زن هستیم. تنها چند مرد با بی حوصلگی ما را تماشا می کنند. کنارم نشسته است و دسته صندلی را از درد فشار می دهد. رد درد را به راحتی می شود در چهره اش دید. رگ های دستش با خشم، هربار با فشار بیرون می زند. درد می کشد.

به گزارش صبح ساحل، هوای گرم، مثل همیشه، سراسیمه پیش از موعد سروکله اش پیدا شده است. فضای راهرو خفه و ناراحت است. زیرچشمی شماره اش را نگاه می کنم. ۵۸! پزشک باید ۸ بیمار دیگر را معاینه کند تا نوبت به او رسد. با اینکه دراین کار مهارتی ندارم سر صحبت را باز می کنم، تا کندی عقربه های ساعت کمتر اذیتمان کند.فقط 21 سال دارد. ۱۶ ساله که بود ازدواج کرده است. سه بچه دارد. پسر بزرگش سال دیگر به مدرسه می رود.

ازدواج زودهنگام در کهورستان (یکی از روستاهای اطراف بندرعباس) اتفاق عجیبی نیست. همسرش در دبی کار می کند؛ در مغازه یکی از خودمونی ها. گونی و چسپ و هر وسیله دیگری که لنج ها برای بار بخواهند، می فروشد. خیلی کم به ایران می آید؛ سالی فقط چند ماه. در هیچکدام از زایمانهایش همسرش کنارش نبوده است. آخرین بچه اش وقتی ۸ ماهه بود پدرش را دید. او نیز کار می کند؛ در زمین کشاورزی پدرِ همسرش؛ شراکتی کار می کنند. صیفی جات و گوجه فرنگی می کارند. نوبتم می شود. وقتی برمی گردم صندلی اش خالی است. شاید درد امانش را برده و به جای دیگر پناه برده است.

زمانی که صحبت از زن هرمزگانی به میان می آید، تصویری که ناخودآگاه در ذهنمان نقش می بندد، زنانی شاد با چادرهای رنگارنگ، شلوارهای زیبای بندری و طلاهای فاخر است؛ زنان گاه برقع پوشی که لباس های کوتاه و بلند زیبایی به تن دارند؛ نقش حنای دستشان و چهره گندمگون بانمکشان وقتی از زیر درختان نخل می گذرند در بیشتر فیلم ها به تصویر کشیده می شود. تصویر ذهنی از زنان هرمزگان تنها به پوشش، رنگ پوست و سیمای ظاهری شان محدود می شود.

واقعیت این است که ما از مدیریتِ زندگی زنان هرمزگانی کمتر شنیده ایم.در بیشتر مناطق استان هرمزگان، مردان، به دلیل موقعیت جغرافیایی استان و وجود زمینه های لازم جهت فعالیت اقتصادی، به کار در کشورهای مجاور خلیج فارس روی می آورند و برخی بیش از چندین سال را به اجبار دور از خانواده شان به سر می برند.در این مدت، زنان جوانی که خیلی زود مسئولیت دار زندگی مشترک شده اند و به دلیل فرهنگ جامعه، در سنین کم ازدواج کرده و بچه دار شده اند، مدیریت خانواده را، بصورت کامل برعهده دارند؛ مدیریت اقتصادی خانواده، پس انداز، مسئولیت تربیت فرزندان، دامداری یا هر فعالیت دیگر در نبود همسر، بدون آنکه آموزش مناسبی در این زمینه دیده باشند. درواقع زنان، به عنوان تنها سرپرست حاضر در خانواده نقش دوگانه ای را اجرا می کنند.

برطبق آمار منتشر شده در سالنامه ی جمعیتی سال 1395، 962 پسر زیر 19 سال در استان هرمزگان ازدواج کرده اند که ازین تعداد، 21 نفر کمتر از 15 سال داشتند. شهرستان های جاسک و میناب هرکدام با 6 مورد بیشترین ازدواج پسران زیر 15سال را داشتند. آمارها نشان می دهد که در این سال، 6268 دختر زیر 19 سال ازدواج کرده اند که 723 نفر بین 14-10 و 11 مورد کمتر از 10 سال سن داشتند.

مقایسه تعداد ازدواج دختران زیر 11 سال نشان می دهد که آمارها نسبت به دو سال گذشته افزایش یافته است. شهرستان های بندرعباس وجاسک، هرکدام با 3 مورد بیشترین ازدواج های دختران زیر 10 سال را داشتند. بیشترین ازدواج های 14-10 سال در بندرعباس با 155 مورد و میناب با 117 ثبت شده است. جالب است بشاگرد در میان شهرستان های که کمترین ازدواج دختران زیر 18 سال را دارند، جای دارد. به طور کلی هرمزگان هر ساله در لیست استان هایی جای دارد که بیشترین آمار ازدواج کودکان در آن رخ می دهد و ازجمله استان هایی است که ازدواج های ثبت نشده یا با تاخیر به ثبت رسیده به وفور در آن دیده می شود. بنابراین تعداد ازدواج های موجود بدون شک آماری بیشتر از چیزی خواهد بود که ارائه شده است.

طبق آمار سالنامه جمعیتی، در سال ۱۳۹5 در استان هرمزگان ۴8 زن کمتر از ۱۵ سال مادر شدند. از این شمار ۱2 مورد در شهرها و 36 مورد در روستاها فرزندان خود را به دنیا آورده اند. بارداری ها و زایمانی که در سنینی اتفاق افتاده اند که به عنوان «پرخطر» از آن یاد می شود.سوالی که مطرح می شود اینکه:
 « ازدواج های زودهنگام می تواند یکی از علتهای مرگ و میر مادران و نوزادان باشد»؟

ادامه دارد...