نگاهی به نوروز در رویدر، سیریک و میناب

نوروز رویدر

صبح ساحل، اجتماعی _ وجود کوهستانهای زیبا و سر به فلک کشیده، آبهای روان با چشم اندازهای بدیع و نخلستانهای سرسبز، منطقه رویدر را به یکی از مناطق دیدنی و گردشگری استان تبدیل کرده است. رویدر، با مختصات 55 درجه و 25 دقیقه طول شرقی و 27 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی در 90 کیلومتری شمال غربی بندرخمیر و 120 کیلومتری بندرعباس واقع شده است. این شهر از غرب به کوه شب، از جنوب به کوه رخ رویدر و از شمال شرق به کوه هاوخشو محدود می شود و در یک دره واقع شده که نخلستانهای سرسبز و سربه فلک کشیده آنرا همچون نگینی در بر گرفته اند. این شهر از سطح دریا 830 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در تابستان گرم و در بهار و زمستان مطبوع و معتدل است. شهر رویدر بنا به شرایط مساعد اقلیمی به بهترین مکان تفریحی منطقه بویژه در فصل زمستان و بهار تبدیل شده و هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می کشد. برخورداری این منطقه از تالابهای طبیعی، رودخانه ها و آبشارهای فصلی و جاذبه های ژئوتوریسم از جمله فضاهای طبیعی موجود و دیگر ظرفیتها در راستای گسترش صنعت گردشگری است. دره چورستان با چشم انداز زیبا و دل انگیز، تنگه بناب ، ارتفاعات رخ که همچون دیواری بلند ، چشم انداز این شهر را غنا بخشیده ، چشمه آب سرد انجیری ، منطقه کویردان و دمپرو، غارهای ترد، قلعه برج و خانه قاضی از مکانهای دیدنی و تاریخی منطقه رویدر محسوب می گردد. از سوغاتهای این منطقه می توان به نان چرک، خرما چنگال، حصیر، زنبیل و دیگر صنایع دستی اشاره کرد. بورک، قلیه ماهی ، کماچ، نان مهیاوه، شله و نان محلی لیته و چرک از غذاهای محلی و خوشمزه رویدر به شمار می رود که کام هر گردشگری را شیرین میسازد.شهر رویدر در سال 1385 و قبل از تبدیل شدن به شهر به همراه 39 روستای دیگر در کشور به عنوان روستاهای هدف گردشگری از طرف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انتخاب شده و در همین راستا طرح جامع گردشگری در سال 87 مطالعه ، تهیه و مدون شده است. شهردار رویدر درباره برنامه ریزی های شهرداری در ایام نوروز به صبح ساحل می گوید: دومین جشنواره بهار رویدر به تبع سال گذشته در سه شب با حضور اقشار مختلف مردم و با مشارکت دهیاری های بخش و محوریت شهرداری رویدر و شورای اسلامی شهر در محل بازارچه شهرداری برگزار می شود. هدف از این جشنواره ایجاد همدلی و همبستگی بین مردم، آشنایی با فرهنگ و تاریخ و هنر منطقه می باشد. عبدالحکیم جعفری افزود: در این جشنواره با ایجاد غرفه هایی شامل صنایع دستی، ابزارآلات قدیمی و به نمایش گذاشتن رسوم و سنن گذشته و همچنین اجرای برنامه های مختلف هنری و فرهنگی علاوه بر ایجاد شور و نشاط در میان بازدیدکنندگان و شرکت کنندگان در جشنواره موجب تقویت هویت در بین مردم به خصوص نسل های جدید خواهد شد.وی تاکید کرد: شهر رویدر به دلیل جاذبه های زیبای گردشگری همواره مورد توجه گردشگران و مسافران نوروزی بوده است که جا دارد در این زمینه مسوولین ذیربط نسبت به ایجاد زیرساخت های لازم توجه ویژه ای به این شهر داشته باشند.

بهار دلپذیر سیریک

شهرستان سیریک با داشتن مکان ها وظرفیت های مختلف گردشگری هر ساله میزبان مهمان زیادی از نقاط مختلف کشور بوده است در این گزارش نیز به برخی از مکان های گردشگری این شهرستان بندری اشاره خواهیم کرد.شهرستان سیریک با مساحتی حدود 3351 کیلومتر مربع در فاصله 175 کیلومتری مرکز استان هرمزگان قرار دارد که از سمت شمال به شهرستان میناب از جنوب به شهرستان جاسک از شرق به ارتفاعات بشاگرد و سندرک و از غرب به دریای مکران (عمان ) محدود می شود براساس آخرین سرشماری نفوس مسکن جمعیت شهرستان چهل وسه هزار   نفر برآورد شده این شهرستان دارای 2 بخش بمانی و مرکزی؛ 4 دهستان بمانی ، شهید مردان ،سیریک و بیابان و دارای تعداد 80 روستا میباشد روستاهاي داراي دهيار 39 روستا - آب و هوای آن در تابستان گرم و خشک و زمستان معتدل میباشد. شهر بندر سیریک در باختر شهرستان میناب در مسیر راه آسفالته میناب – جاسک و در کنار آب های دریای مکران (عمان ) در 26 درجه و 31 دقیقه پهنای شمالی و 57درجه و 6 دقیقه درازای خاوری نسبت به نیمروز گرینویچ قرار گرفته و میانگین بلندی آن از سطح دریا 6 متر میباشد و فاصله آن تا شهر میناب 65 کیلومتر است بندر سیریک در کنار دریای عمان با شن های سفید و نقره ای بکر و سواحل گسترده ماسه ای و آب های زلال آبی در پهنه کبود دریای است در سیریک از هیاهوی شهرنشینی بزرگ اثری نیست . آداب و رسوم مردم سیریک سراسر بردباری و پایداری ، عزت و سربلندی است مردم سیریک به زبان فارسی و گویش های محلی ( لهجه ای شیرین از زبان فارسی) سخن می گویند و مسلمان شیعه و سنی (شافعی) در جوار همه زندگی مسالمت آمیزی سپری میکنند. اما اگر بخواهیم مکان های گردشگری این شهرستان را به مختصر معرفی کنیم می توانیم به :قلعه شاداب (کلاگت) :این قلعه در 45 کیلومتری مرکز شهرستان و بر فراز صخره های بلند روستای کنارجو از توابع بخش بمانی قرار دارد. که بر سه طبقه تقسیم میشود از آن قلعه سفال های رنگارنگی مربوط به قرون متاخر اسلامی بدست آمده و به نظر می رسد از قرن نهم تا یازدهم هجری مورد استفاده بوده است . که در حاشیه و اطراف دور و نزدیک آن   باغ ها ، درختان طبیعی و سد بزرگ وجود دارد که منظره های دل نشینی فراهم آورده است.قدمگاه شاه محمد ولی در روستای پالور: از توابع بخش بمانی یکی از اماکن مذهبی و مورد توجه مردم شهرستان و شهرستان های همجوار است که در جوار درختان کهنسالی به نام لور قرار دارد. که از قدمت بالایی برخوردار است و بیشترین گردش گر را در طول سال و بویژه در ایام نوروز به خود جای می دهد.  معبد عشاق روستای گروگ : این بنا افسانه ای نقل می شود که حدود چهار صد سال پیش دو نوجوان از طوایف متخاصم به هم دل می بندندو با مخالفت شدید روبرو می شوند که بعد از مرگ آن دو نگون بخت این مکان به جای آب با شیر شتر می سازند .قلعه سیریک واقع در سیرک کهنه: و در فاصله 3 کیلومتری شهر سیریک که به نام کلات میر حاجی معروف است این قلعه امیر نشین در قرن هشتم تا دهم هجری مورد استفاد بوده. ساحل زیبای بندر کوهستک که مرکز بخش بمانی است این بندر قدیمی سواحل شنی زیبایی دارد و یکی از مناطق گردشگر پذیر شهرستان و استان است ایجاد پناهگاه ( موج شکن) صیادی و تجاری بسیار زیبا همراه با داشتن ساحلی بکر و تمیز این بندر را به یکی از بنادر گردش پذیر تبدیل ساخته است. سواحل شني و ماسه اي زيباي روستاي كرپان و روستاي گهردو از توابع بخش بماني شهرستان كه در دو طرف شمال و جنوب ساحل بندر كوهستك  قرار دارند نیز دارای زیبایی خاص خود میباشند.وجود سواحل زیبای شنی واقع در حد فاصل بین گروگ تا سیریک و احداث بندر گاه چند منظور در سیریک از مزیت های منطقه است بازار بزرگ میشی در فا صله 5 کیلومتری جنوب شهر سیریک واقع در بین جاده اصلی سیریک – جاسک قرار دارد، که دارای بیش از 200  دهنه مغازه ،مجتمع خدماتی رفاهی -، کارخانه یخ و... میباشد. که در طول سال و بخصوص ایام نوروز پذیرای مهمانان زیادی از سراسر کشور میباشد.

نوروز در میناب

نوروز از مراسم بسیار کهن ایرانیان آریایی است و آن واژه ای برخاسته از تاریخ ایران زمین است که به پاس نو شدن طبیعت و روئیدن سبزه و گل شروع می شود ودر این ایام کتاب هستی اوراق خود را در مقابل دیدگان اهل خرد و نظر می گشاید و گردش ایام و گذرا بودن عمر را به انسان متذکر می شود.نوروز عزیزترین روز سال نزد ایرانیان است به طوری که :«اجرای مراسم جشن نوروز و گستردن خوان نوروزی در طول تاریخ بی نهایت با شکوه و جلال برگزار می شده است و در برخی از برهه های تاریخ با وجود مخالفت هایی که می شد نتوانستند این رسم و دیگر مراسم را که موجب وحدت و هویت  ملی ایرانیان است از میان بردارند.» «مجموعه آئین های نوروزی از چهارشنبه آغاز می گردد و با آئین سیزده نوروزی پایان می پذیرد و همه ی آن ها با فروهرهای درگذشتگانی که روزهای پایان سال برای دیدار خود بر زمین می آید پیوستگی دارد» (فره وشی : بی تا : 43) و با حیات طبیعت روح رفتگان باز می گردد و چند روز را در سرای دنیائیشان و با بستگان می گذرانند.

آداب نوروز: در عید نوروز مردم میناب پیشانی  و شاخ گاو و گوسفند ان و همچنین در منازل را با گلک (:گل سرخ)رنگین می سازند ودر این راستا بر این باورندکه زمین روی شاخ گاو ماهی قرار دارد و نوروز روزی است که گاوماهی برای رفع خستگی زمین را از این شاخ به آن شاخ منتقل می سازد و احیانا نوروز اگر زلزله ای رخ می داد آن را در اثر جابجا شدن  زمین از یک شاخ به شاخ دیگر گاو می دانستند  نوروز اگر زمستان پر بارانی داشته باشد، فرح بخش و نشاط انگیز است  و سبزه و گیاهان زینت بخش فضای دشت و دمن خواهد بود.در دوران گذشته  در شب و روز فروردین وسایل منزل از جمله:کوزه های سر شکسته ،حصیر و بوریا را که کهنه شده بودند دور می ریختند و سپس به انتظار رؤیت رنگین کمان می ماندند و بر این باور بودند که هر گاه در آسمان رنگین کمان بیاید سال تحویل داده است و آنگاه به پیشانی حیوانات گلک(: نوعی گل سرخ رنگ) می زدند و پیرزنان و پیر مردان نیز سر خود را حنا می زدند و زنان جوان نیز دست و پای خود را با حنا نقش و نگار می انداختند و سپس لباس نو می پوشیدند،زنان نقاب(برکه) نو به صورت می بستند و مردان نیز لنگ(نوعی شلوار مردانه)می پوشیدند و همگی بر چشمان خود سرمه می کشیدند و به همدیگر مژد گانی می دادند. در گذشته به هنگام تحویل سال، تمام اقوام و طایفه در خانه ی  بزرگ فامیل و یا پدر و مادر جمع می شدند و شب نشینی  راه می انداختند و کهنسالان مجلس نیز چیچکا (قصه) تعریف می نمودند و از خاطرات خوش خود و همچنین از گذر ایام سخن می راندند.به هنگام تحویل سال نیز گل های نوروزی که در فصل نوروز به صورت خودرو می رویند می چینند و در خانه های خود می گذارند و همین طور برگ درخت انبه و زیتون ( گواما ) را به در خانه هایشان می زدند تا کهنگی آن ها از بین برود؛ از دیگر اعمال نوروز در میناب که توسط خانم ها انجام می گرفت رنگ کردن تخم مرغ با گلک(گل سرخ) بود تا به هنگام تحویل سال به کودکان خود هدیه دهند و هم این که آنها بر روی آتش نمک می ریختند و همچنین وسط ابروهای خود را نیز با گلک (گل سرخ) رنگ می نمودند و به مانند خال هندی ها زینت می دادند.