خمیر در مسیر نوسازی و بهسازی

شهرداری مسئول مستقیم تمام امور شهری است. شاید ظاهر هر شهر بهترین معرف عملکرد شهرداری باشد اما بخش مهمی از سیمای در انتظار شهرها، لابه‌لای طرح‌هایی است که هنوز روی میز مانده‌اند. قبل از آن‌که به سراغ شهردار بروم و از این طرح‌ها سر دربیاورم، گشتی در شهر زدم و از مردم کوچه و بازار از خوب و بد شهر پرسیدم. در ادامه نتیجه این پرس‌وجوها را دنبال کنید.

دلیل شکل خیابان‌ها و نداشتن جوی آب در معابر چیست؟

در سال‌های قبل خمیر جوی آب داشت اما مشکل‌آفرین بود. روزهای بارندگی در خمیر کم است به همین دلیل این جوی‌ها بیشتر از آن‌که مسیر هدایت آب باشد، محل تجمع زباله بودند. به همین دلیل در دوره‌های قبل این جوی‌ها از بین رفت. خوشبختانه ما مشکل آب‌گرفتگی معابر نداریم. خمیر خورهای زیادی دارد که تمام مسیرها را به روی آن‌ها بازکرده‌ایم و شیب خیابان‌ها طوری تنظیم شده‌است که آب به سمت‌شان هدایت شود. به‌طوری‌که چند دقیقه بعد از بارندگی آبی در سطح خیابان مشاهده نمی‌شود. ایران در زمستان گذشته یک سیل را تجربه کرد که خوشبختانه خمیر سربلند از آن بیرون آمد.
مناطق پر رفت و امد خاکی است. از اهالی آن منطقه می گوید چهل سال است که ساکن آن‌جا است و هنوز آسفالت نشده.

برنامه شهرداری بری بهسازی آن منطقه چیست؟

بلوار ملاسیمان یک بلوار قدیمی و فرسوده است که روکش این خیابان در دستور کار قرار گرفته‌است. در مردادماه بیش از 700 متر از آن روکش شد. علت روکش نشدن بقیه خیابان‌ها عملیات گازرسانی است. این عملیات حدود 64 کیلومتر حفاری دارد. به محض اتمام این عملیات ظرف مدت یک هفته آسفالت خیابان‌ها انجام خواهد شد و تمام جدول‌ها تعویض می‌شود. درواقع پر کردن این چاله‌ها وظیفه شرکت گاز است و شهرداری مسئولیت ترمیم آسفالت آن را دارد. در حال‌حاضر چهار گروه در چهار محله مشغول عملیات اصلاح و ترمیم هستند.
خمیر دو کارخانه گچ و سیمان دارد. تقریبا همه خانم‌های خانه‌دار از لایه های گچ و سیمان روی البسه تازه شسته شده
می گفتند. فضای سبز یکی از راه‌های مقابله با آن است. گذشته از ان بخشی از زیباسازی شهر به فضای سبز بستگی دارد.

در این زمینه چه اقدامی شده‌است؟

شهرداری در حال بهبود زیرساخت‌های خود در این زمینه است. مانند تاسیسات آب‌رسانی، ذخایر آب و نیروهایی که باید از فضای سبز محافظت کنند. روند تکمیل این تجهیزات از سال گذشته آغاز شده‌است. بعد از آماده‌سازی این زیرساخت‌ها کار سرعت بیشتری می‌گیرد. به دلیل گرمای هوا و وجود احشام، هزینه‌های حفظ فضای سبز در خمیر بیشتر است. ما نیروهای فضای سبز را دوبرابر کرده‌ایم. تمام بلوارهای اصلی مجهز به سیستم آبیاری قطره‌ای شده‌اند و کار تجهیز بلوارهای جدید و حتی پیاده‌روها درحال انجام است. همچنین یک حلقه چاه جدید حفر شده که هنوز وارد مدار نشده‌است. در کنار این یک نهال‌خانه ایجاد کرده‌ایم که کار تولید نهال را آغاز کرده‌است. تمامی نهال‌های تولیدی و کاشته‌شده در خمیر سازگار با اقلیم هستند و هیچ نهال غیربومی در بندر خمیر تولید و کاشته نمی‌شود. شهرداری هرسال حداقل 1500 نهال می‌کارد و هیچ درختی اجازه قطع ندارد. در طرح‌های عمرانی همه درخت‌ها جابه‌جا می‌شوند و با کسانی که درختان را قطع کنند برخورد می‌شود. شهرداری حتی کار جابه‌جایی درختان داخل منازل مسکونی را هم انجام می‌دهد تا درختی از بین نرود. متاسفانه در چند پروژه تعدادی درخت کهور را از دست دادیم چون وزن زیاد درخت کهور جابه‌جایی آن را سخت می‌کند. درحال‌حاضر به دنبال یک روش اصولی برای جابه‌جایی درخت کهور هستیم.

این زیباسازی تا چه حد مهندسی شده و پیرو اصول حرفه‌ای است؟

از دو سال گذشته یک مرکز زیباسازی در شهرداری ایجاد شده‌است. ساخت المان‌های شهری، نقاشی دیواری و شعارنویسی‌ها از جمله فعالیت‌های این مرکز است. این مرکز با همکاری گروه‌های داوطلب کار آماده‌سازی شهر را برای برگزاری روز جهانی تالاب که خمیر میزبان آن بود، به‌عهده گرفت. نصب المان بندرخمیر در ساحل، رنگ‌آمیزی جدول‌ها، سفارش نیمکت‌های شهری سازگار با اقلیم و نورپردازی بخشی از این فعالیت‌ها بود. تلاش ما این است که فعالیت این مرکز مطابق اصول زیبایی‌شناسی باشد. به همین دلیل در بخش نظارت و سرپرستی از افراد متخصص و کاربلد کمک گرفته‌ایم.
طبقاتی شدن شهرها، لزوم وجود پارک‌های محله‌ای را بیشتر کرده‌است اما متاسفانه من در شهر جز چند مکان عمومی فضای محله‌ای برای تفریح ندیدم.

آیا سرانه فضای سبز در شهر خمیر رعایت می‌شود؟

سرانه فضای سبز برای هر نفر بین 7تا9 مترمربع است. خمیر درحال‌حاضر به ازای هر نفر 3 مترمربع فضای سبز دارد که باید افزایش یابد. پارک‌های موجود در خمیر برای گردش‌های چندساعته خانوادگی مناسب است اما پارک‌های محله‌ای کارکرد متفاوتی دارند و باید برای بازی بچه‌ها و وقت‌گذرانی افراد همان محله مناسب باشد. پیدا کردن فضای مناسب برای ایجاد پارک در هر محله به دلیل تراکم بیش‌ازحد خانه‌ها مشکل است. در طرح محله‌های جدید فضایی برای احداث پارک در نظر گرفته شده‌است. تمرکز شهرداری ایجاد فضای سبز برای بافت سنتی و قدیمی است. این محله‌ها حدود 70 هکتار است که فضایی برای احداث پارک ندارد. ما طرحی را به کمک کارشناسان شروع کردیم که در آن خانه‌هایی که قابلیت تخریب و جایگزین شدن با پارک، کتابخانه و زمین ورزشی را دارند شناسایی می‌کنیم. با مالکان این خانه‌ها مصالحه خواهد شد و عملیات عمرانی در دستور کار قرار می‌گیرد.

در این تخریب‌ها از بین نرفتن بافت سنتی و هویت شهر لحاظ شده‌است؟

در این تخریب‌ها به معماری سنتی شهر و بناهای هویت‌مند آسیبی نمی‌رسد. درحال‌حاضر شهرداری مجوز تخریب هیچ بادگیر و بنای قدیمی را نمی‌دهد. حتی طرحی داریم که در آن نیمی از هزینه‌های ترمیم بادگیرهای شهر را تقبل می‌کنیم. در این طرح 5 بادگیر و دو خانه بازسازی شد. این بازسازی‌ها با مشارکت مالکان به رستوران سنتی تبدیل و آن‌هایی که ساکن داشت بومگردی و سوغات‌سرا شد. همچنین از دوسال قبل نمای تمام ساختمان‌ها باید به تایید شهرداری برسد که در تناقض با معماری سنتی خمیر نباشد.

متاسفانه بخشی از قلعه تاریخی خمیر تخریب شده‌است. علت آن چه بوده و حفظ آثار تاریخی شهر چقدر برای شهرداری اهمیت دارد؟

قلعه خمیر بزرگترین قلعه بعد از قلعه هرمز است. وسعت این قلعه هشت هزار مترمربع بوده که متاسفانه بخشی از آن در دوره‌های قبل تخریب شده‌است. بعد از چندین سال توانسته‎‌ایم 2300 متر از فضای تخریب‌شده قلعه را آزاد کنیم. قرار است بنای ازبین‌رفته قلعه مجدد بازسازی شود. روبه‌روی این قلعه بازاری سرپوشیده به نام گپ وجود داشته که آن هم تخریب شده‌است و هیچ تصوری از آن وجود ندارد. ما در فراخوانی از مردم خواستیم با شهرداری در جمعه‌آوری اطلاعات درباره این بازار مشارکت ککند تا بتوانیم با همکاری یکی از معماران خوب کشور آن را بازسازی کنیم. بقیه بناهای تاریخی شهر نیز در حال ترمیم هستند.

در سطح شهر بنرهایی دیدم که در آن از مردم خواسته شده‌بود برای احیای هویت شهر با شهرداری همکاری کنند. از چند شهروند هم شنیدم که شهرداری طرح‌هایش را به نظرسنجی می‌گذارد. نتیجه این مشارکت چه بوده‌است؟

شهر را خیابان و کوچه شکل نمی‌دهد بلکه مردم آن را می‌سازند. به همین دلیل تمام طرح‌های شهرداری را با نظرسنجی مردمی پیش می‌بریم. اهالی یک محله نسبت به پروژه‌ای که در آن منطقه در حال انجام است، احساس تعلق بیشتری دارد و خیلی چیزها را بهتر می‌تواند تشخیص دهد. به همی دلیل شهرداری خمیر در بهسازی شهر با مردم مشورت می‌کند و پاسخ‌گو است.

تمرکز شهرداری در حال‌حاضر معطوف به چه کاری است؟

خمیر بزرگترین تالاب دریایی ایران و جنگل حرای خاورمیانه را داراست. ما از دو سال پیش پروژه برندسازی خمیر را برای بهره‎برداری از این امکان آغاز کرده‌ایم. با کمک فعالان محیط زیست در کنوانسیون رامسر که کل تالاب‌های جهان را زیر نظر دارد و مقر آن در ژنو است، طرح شهر تالابی خمیر مطرح و رونمایی شد. این عنوان به شهرهایی اعطا می‌‎شود که مردم و مسئولان در حفظ تالاب مشارکت کنند و زندگی خود را بر مبنای آن تنظیم کنند. با برگزاری همایش‌ها و جشن‌هایی آگاهی مردم را برای حفظ تالاب افزایش دادیم و مردم درحال حاضر متوجه تفاوت خمیر با شهرهایی مثل بندرعباس و بندر لنگه شده‌اند. با این تلاش‌ها توانستیم عنوان شهر ملی تالابی را کسب و مراسم ملی روز تالاب را برای اولین بار درخمیر برگزار کنیم. ما در تلاشیم تا به یک شهر جهانی تبدیل شویم.

خمیر قابلیت‌های گردشگری زیادی دارد اما به عنوان یک شهر گردشگری شناخته‌شده نیست. علت این موضوع چیست؟

خمیر این قابلیت را دارد که با یک تبلیغات اندک میلیون‌ها گردشگر را جذب کند. اما مهمتر از این قابلیت، فراهم کردن زیرساخت‌هاست. ما سرنوشت شهرهایی که بدون زیرساخت گردشگری شدند را دیده‌ایم. این شهرها نه تنها نفعی برای مردم بومی نداشته که به محیط زیست هم آسیب زده‌است. با آموزش مردم و تقویت گروه‌های مردم نهاد فعال در زمینه محیط زیست و گردشگری در تلاش هستیم تا با آمادگی کامل پذیرای گردشگران باشیم. همان‌طور که با این کوشش‌ها ساحل خمیر کمترین آلودگی را دارد.