دانشگاه باید به سمت کاربردی شدن حرکت کند

ارزش علم این روزها کالایی شده‌است. حرف مدرک تحصیلی را که پیش بکشی بیشتر آدم‌ها دنبال توجیه اقتصادی‌اش می‌گردند. اینکه چقدر می‌صرفد عمرشان را بگذارند و درس بخوانند؟ این را که بگذاری کنار معضل عمیق بیکاری، اوضاع بدتر هم می‌شود. علم و دانش در رقابت ناعادلانه‌ای با پول و ثروت گیر افتاده است.

به گزارش صبح ساحل،  به گمانم اگر شانس نوشتن دوباره انشای «علم بهتر است یا ثروت؟» را داشتیم، بی‌درنگ ثروت را انتخاب می‌کردیم. یا لااقل علمی که برای‌مان ثروت به دنبال داشته‌باشد. البته وقتی علم و دانش به‌جای تولید، در دانشگاه به فروش می‌رسد، نتیجه بهتری هم نمی‌توان از آن انتظار داشت. از جوان‌های خمیر که درباره اوضاع درس و دانشگاه در شهرشان می‌پرسیدم، نشانه‌های سرخوردگی از تحصیل را به وضوح در حرف‌های‌شان پیدا می‌کردم. بعضی‌ها اصلا درس و مدرسه‌شان را ادامه نداده‌بودند که کار به دانشگاه برسد. بعضی‌های دیگر هم کار کردن را منطقی‌تر از درس خواندن می‌دانستند.

از فارغ‌التحصیلانی که مدرک‌شان گوشه خانه خاک می‌خورد، هم کم نشنیدم. درواقع همه‌شان ناامیدان از تحصیلی بودند که به‌نظرشان درس خواندن کمکی به داشتن آینده‌ای بهتر، نمی‌کند. البته این پدیده‌ای منحصر به شهر خمیر یا استان هرمزگان نیست. اینکه چرا در چنین وضعی گیر افتاده‌ایم موضوع بحث امروز ما نیست. قبل از هرچیز باید نقص‌های آموزشی‌مان را بیابیم و آن‌ها را برطرف کنیم. مثل محروم بودن شهرستان‌های استان هرمزگان از دانشگاه سراسری که حق آموزش رایگان را از افراد بسیاری دریغ کرده‌است.

بعد هم به دنبال راهی برای بالا بردن کارایی فضای فعلی آموزشی‌مان باشیم. به همین منظور من هم به سراغ دکتر «علی امینی»، سرپرست دانشگاه آزاد شهر خمیر رفتم تا از او درباره برنامه‌هایی که در این زمینه دارد بپرسم.

رشته‌های موجود در دانشگاه آزاد شهر خمیر چقدر با نیازها و قابلیت‌های شهر هم‌خوانی دارند؟

رشته‌های دانشگاه آزاد شهر خمیر برق، آموزش ابتدایی، حسابداری، کامپیوتر، شیمی و معماری است. در جلسه‌های اختصاصی که با گروه‌های مرجع و مسئولان شهر خمیر مانند فرماندار و امام جمعه داشته‌ام به نتیجه جالبی درباره قابلیت‌های آموزشی شهر خمیر رسیدم. وجود جنگل‌های حرا، بناهای تاریخی و نزدیکی به بندرعباس ظرفیت‌هایی را برای شهر خمیر ایجاد کرده‌است که می‌توان از آن برای ایجاد انگیزه تحصیل در جوانان بهره برد.همه فعالان خمیر معتقدند باید رشته‌هایی در دانشگاه ارائه شود که بتوان از قِبَل آن کارآفرینی کرد. این موضوع به خودی خود و به دلیل زمینه شغلی و مالی که در پی دارد، موجب ایجاد انگیزه در جوانان می‌شود. بوم‌گردی، جهانگردی و هتل‌داری از جمله رشته‌هایی است که باتوجه به نیاز امروز شهر خمیر پیگیر اضافه کردن آن به برنامه آموزشی دانشگاه هستیم.

پیاده کردن این طرح قطعا زمان‌بر است. در این فاصله باید فکری به حال رشته‌های موجود دانشگاه کرد. برنامه شما در این زمینه چیست؟

اضافه کردن رشته‌های جدیدی که به بافت بومی شهر بخورد، گام دوم برنامه‌های دانشگاه آزاد است. قبل از آن باید به فکر راهی برای کاربردی‌تر کردن رشته‌های موجود دانشگاه بود. من به دنبال راهی برای برقراری ارتباط بیشتر بین دانشگاه و صنعت هستم. به همین منظور درحال رایزنی برای شناسایی اولویت‌های پژوهشی دستگاه‌های دولتی هستم تا بتوانم از این طریق بودجه‌های دولتی را جذب دانشگاه کنم و از آن برای توسعه و پیشرفت دانشگاه بهره ببرم. به‌طور مثال با برگزاری اردوهای عملی برای درس‌های تئوری دانشجویان را از نزدیک با کاربری درس‌هایی که تا امروز فقط روی کاغذ آن را فرا گرفته‌اند، آشنا کنم.

به این ترتیب هم نشاط بیشتری بین دانشجویان ایجاد می‌شود و هم دانشجویان شانس بیشتری برای جذب شدن به بازار کار دارند. هم‌چنین به‌فکر دعوت از افراد موفق در حوزه‌های مختلف هستم تا کلاس‌های فوق برنامه‌ای مثل روش تحقیق و کارآفرینی برای دانشجویان برگزار کنند. همه این برنامه‌ها کوتاه‌مدت هستند و در کمتر از یک‌سال و سریع‌ترین زمان انجام می‌شوند.

خوشبختانه مکان جدید دانشگاه آزاد، فضای آموزشی و امکانات خوبی دارد. می‌خواهم از این امکان استفاده کنم تا رشته‌های موجود و پس از آن رشته‌های جدید را کاربردی‌تر کنم.  تا دانشجویان بتوانند از این طریق رابطه‌ای بین مطالبی که می‌آموزند و فضای واقعی کار بیاموزند.

امروزه همه دنیا درگیر این هستند تا راهی برای تجاری‌سازی علوم و فنونی که می‌آموزند، بیابند.این موضوع هم به خود فرد و هم جامعه کمک می‌کند. تشکل‌های دانشجویی  هم می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. خود من در زمان دانشجویی  گروه‌های چندنفره می‌شدیم و استاد می‌آوردیم تا نرم‌افزارها و مهارت‌هایی را که به جذب شدن‌مان در بازار کار کمک می‌کرد، به ما آموزش دهد. همین موضوع بعدها در پیدا کردن کار به من کمک کرد. ما باید کارگاه‌هایی برای دانشجویان برگزار کنیم تا هم هزینه‌ای به آن‌ها تحمیل نشود هم تعداد افراد بیشتری بتوانند از این امکان بهره ببرند. این کار بین دانشجویان ارتباط نزدیک‌تری هم برقرار می‌شود.

شهر خمیر پراز ظرفیت‌های اقتصادی است که بومی‌ها از به کار گرفته نشدن در آن‌ گلایه دارند.

 بخشی از این موضوع با نبود نیروی متخصص در شهر، توجیه می‌شود که دانشگاه می‌تواند با نیازسنجی این مشکل را برطرف کند.
به نظر من خمیر نیروی متخصص بومی کم ندارد. البته من اطلاع دقیقی درباره اینکه برای بعضی پست‌ها از خارج استان نیرو آورده می‌شود، ندارم. اما اگر چنین چیزی هست، به‌نظر من آن افراد هیچ برتری نسبت به نیروهای بومی ندارند. نیروهای بومی خمیر ممکن است فقط تجربه نداشته‌باشند. کافی است یک مدت کوتاه از ظرفیت آنان استفاده کنیم تا به آن سطح از تجربه که نیاز دارند، برسند. خود من روز اول «دکتر علی امینی» نبودم. یک دانشجوی ترم یکی بود که به مرور با کسب تجربه، توانایی انجام خیلی کارها را به دست آوردم.

باتوجه به هزینه‌های بالای تحصیل در دانشگاه آزاد، دانشگاه چگونه از دانشجویان به ویژه بومیان برای ادامه تحصیل حمایت می‌کند؟

مرکز رشد دانشگاه آزاد با صنایع مختلف در ارتباط است. اگر دانشجویان ایده‌ای برای اشتغال‌زایی داشته‌باشند، ما می‌توانیم بودجه مورد نیاز را از این طریق تامین کنیم. البته بخشی از رشته‌هایی که قصد اضافه کردن آن را داریم، فقط پول نمی‌خواهد. اگر دانشجویان بتوانند از فکرشان استفاده کنند، می‌توانند سرمایه‌گذار جذب کنند. درست است که رشته‌هایی مانند شیمی احتیاج به منابع مالی زیادی دارد اما رشته‌ای مانند بومگردی این امکان را دارد تا با حداقل سرمایه شخصی به درآمدزایی برسد. دانشجویان اگر ایده‌ای برای کارآفرینی داشته‌باشند، مرکز رشد دانشگاه از آنان حمایت می‌کند. یکی از مشکلات دانشجویان این است که نمی‌توانند راه‌شان را پیدا کنند. بخش قابل توجهی از دانشجویان نیاز دارند که کسی به آن‌ها راه را نشان دهد. سعی من بر این است که راه و روش را به دانشجویان یاد بدهد. مشکلاتی که در زمینه مالی وجود دارد هم تا جایی که بتوانم راهی برای آن پیدا می‌کنم. حتی شده تک‌تک اداره‌ها را شخصا می‌روم تا راهی باز شود.