این روزها صفهای طولانی برای خرید مرغ، بیشتر از هر موضوعی نگرانکننده است. پیش از این هم شاهد تشکیل صفهای زیادی در شهرهای مختلف برای تامین مایحتاج ضروری نظیر روغن بودیم. در چندسال اخیر با گرانی گوشت و کوچکشدن سفره مردم، مرغ به یکی از موارد اصلی سبد غذایی تبدیل شدهاست. حالا اما چند ماهی است که گرانی و کمبود مرغ مردم را کلافه کردهاست. برای ساماندهی بازار مرغ کشور و بنا بر درخواست رئیس جمهور، ستادی به عنوان «قرارگاه مرغ کشور» تشکیل شد. در ادامه نقش این قرارگاه را در تنظیم بازار بررسی میکنیم.
هم افزایش قیمت
صبح دهم فروردین در جلسه ستاد تنظیم بازار به ریاست رئیس جمهور، مقرر شد تا کمیتهای تخصصی برای ساماندهی بازار مرغ و تخممرغ تشکیل شود. همچنین مصوب شد که این کمیته با ریاست وزیر جهاد کشاورزی و عضویت قائممقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی و دیگر مسئولان مربوطه تشکیل شود. طبق مصوبات ستاد تنظیم بازار، این کمیته با داشتن اختیارات کامل از سوی ستاد تنظیم بازار نسبت به برنامهریزی، تولید و توزیع مرغ، از طریق شرکتهای تولیدکننده عمده مرغ و نیز با همکاری و خدمت گرفتن از ظرفیت مرغداریهای دیگر، باید اقدامات لازم را انجام دهد. در روز دوازدهم فروردین، اولین جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور به ریاست وزیر جهاد کشاورزی و با حضور نمایندگانی از ارگانهای مختلف ازجمله قوه قضائیه و وزارت صمت تشکیل شد. براساس مصوبات اولین جلسه این قرارگاه، قیمت مرغ گرم برای مصرفکننده از کیلویی 20 هزار و 400 تومان به کیلویی 24 هزار و 900 تومان افزایش یافت. همچنین قیمت مرغ منجمد در سردخانه کیلویی ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ منجمد برای مصرفکننده کیلویی ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان، قیمت مرغ زنده در کشتارگاه کیلویی ۱۷ هزار و 100 تومان، قیمت مرغ آماده طبخ در میدان بهمن کیلویی ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت مرغ آماده طبخ برای مصرفکننده کیلویی ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان تعیین شد. اولین جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور جزئیات دیگری نیز داشت. در این جلسه علاوهبر تعیین قیمت مصوب جدید مرغ، تصمیمات دیگری نیز گرفته شد. «محمدعلی کمالیسروستانی»، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی درباره افزایش قیمت مرغ گفت: «رئیس جمهور و وزرای جهاد و صمت با افزایش قیمت مرغ موافقت کردند. این افزایش به دلیل افزایش قیمت جوجهریزی، کنجاله سویا و حملونقل بودهاست».
فروش مرغ قطعهای ممنوع!
قرارگاه ساماندهی مرغ کشور در دومین تصمیم خود برای ساماندهی بازار مرغ، مصوب کرد که تا اطلاع ثانوی عرضه مرغ قطعهشده در کلیه واحدهای صنفی ممنوع است. طبق ابلاغیهای که اتاق اصناف ایران منتشر کردهاست، بر اساس بند دو مصوبات نخستین جلسه قرارگاه ساماندهی مرغ کشور، ممنوعیت عرضه مرغ قطعهبندیشده یا عرضه مرغ قطعهشده با طعمهای مختلف توسط واحدهای صنفی صادر شد. در این ابلاغیه آمدهاست: «در این راستا صرفا واحدهای صنعتی منتخب مجاز به بستهبندی مرغ قطعهشده هستند و بازرسان سازمان حمایت از مصرفکنندگان، واحدهای بستهبندی بزرگ را بهطور مستمر پایش و حجم تولید آن را رصد خواهند کرد تا از سقف مصوب قرارگاه استانی تجاوز نکند .در اینباره برخورد با متخلفان این مصوبه از روز شنبه ۱۴ فروردین به شدت اجرا خواهد شد. نظارت و بررسی برای اجرای دقیق دستورالعمل ابلاغی از سوی نمایندگان سازمان تعزیرات حکومتی، بازرسان سازمان حمایت از مصرفکنندگان، اتاقهای اصناف و سایر نهادهای مسئول در دستور کار قرار گرفتهاست». البته مشاهدات میدانی حاکی از این است که نه تنها این مصوبه در استانها رعایت نمیشود، بلکه مرغ در بازار از قبل هم کمیابتر شدهاست.وزیر کشاورزی چند روز پیش در نامهای به وزیر صمت اعلام کرد: «بنا به بررسیهای بهعملآمده در صبح روز جاری از سطح شهر، مرغ تحویلی اصناف بهصورت گسترده بهشکل قطعهبندیشده در اختیار مردم قرار میگیرد و از فروش مرغ کامل خودداری میشود».
مصوبه ناکارآمد
از زمان تشکیل قرارگاه مرغ کشور اما و اگرهایی در مورد کارآمدی و تاثیر آن بر بازار مرغ وجود داشت. «علی صابری»، دبیر سابق انجمن شرکتهای تولیدکننده مرغ گوشتی در گفتوگویی گفتهبود که مصوبههای این قرارگاه در ادامه تبدیل به منبع رانت و فساد در حوزه فروش مرغ خواهد شد.«سید البرز حسینی»، عضو کمیسیون عمران مجلس هم با انتقاد از تشکیل قرارگاه ساماندهی مرغ در کشور گفت: «قرار بود این قرارگاه بینظمی در بازار مرغ را کنترل و ساماندهی کند؛ نه اینکه به یکباره قیمت مرغ را در هر کیلو حدود پنچ هزار تومان افزایش دهد». همچنین «محمد عباسی»، وزیر تعاون دولت نهم و دهم در این مورد گفت: «وقتی شنیدم قرارگاه توزیع مرغ در کشور ایجاد شدهاست، خجالت کشیدم». باوجود همه این انتقادات اما معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که قیمت مصوب جدید عملیاتی شده و در حال تثبیت است.«امید گیلانپور» در این مورد میگوید: «هیچ نگرانی برای تامین مرغ وجود ندارد. هر شب قرارگاه مرغ جلسه دارد و در استانهای مختلف به صورت ویدئو کنفرانس در جلسات شرکت میکنیم تا از ادامه آرامش بازار مرغ اطمینان حاصل و تصمیمات بهروز گرفته شود». با این تفاسیر به نظر میرسد که حتی عنوان دهانپرکن قرارگاه مرغ کشور هم تاکنون نتوانستهاست گرهی از مشکلات بازار مرغ باز کند و موج افزایش قیمت و کمبود این کالا در بازار همچنان ادامه دارد.