پیک جدید کرونا در کشور همزمان با آغاز سال جدید شروع شد. رکود بازار، اعمال محدودیتهای دوباره کرونا و دستور اصناف برای تعطیلی اجباری کسبوکارها و بیشتر مشاغل یعنی زنگ خطر کرونا دوباره در کشور به صدا درآمده است. تعطیلی دوباره مشاغلی که با آمدن نوروز، گویا جانی تازه گرفته بودند، با اعمال دوباره این تصمیم متوقف شد. کسبه این بار انگشت اتهامشان به سوی مسئولانی است که سوءمدیریتشان را لای زرورق مقصر دانستن مردم پنهان کردهاند. حالوهوای بازار بندرعباس را در ادامه دنبال کنید.
دیوارِ کوتاه کسبه
«علیاکبر» صاحب فروشگاه لوازم جانبی موبایل است. او میگوید: «من سال گذشته با توجه به تورم و سختیهایی که داشت، توانستم با جمعآوری سرمایهام مغازهای در یکی از پاساژهای بندرعباس اجاره و شروع به کار کنم. ظهور ناگهانی ویروس کرونا کسبوکار نوپای مرا به شدت تحت تأثیر قرار داد. ممنوعیت ترددها از یکسو و تعطیلی اصناف و فشار صاحب ملک برای دریافت اجارهبها از سوی دیگر توانم را گرفت. برای افرادی که در پاساژها مغازه دارند، پیامدهای کرونا جدیتر بود. برگزاری مراسمهای پرجمعیت و رعایت نشدن پروتکلهای بهداشتی باعث شیوع دوباره کرونا در استان و تعطیلی اجباری ما شد. در این بین تنها کسبه بودند که از هرسو مورد ضرر و زیان قرار گرفتند. ما حتی به محدودیت ساعت فعالیت نیز رضایت داشتیم اما تعطیلی کامل آن با وجود تورم بالا و وضعیت اقتصادی موجود ممکن نیست. ما از عملکردهای نادرستی ناراضی هستیم که با باعث به وجود آمدن چنین پیامدهایی شدند. گویا دیواری کوتاهتر از کسبه پیدا نمیشود که با هربار مدیریت نادرست، کسبوکار ما را نشانه میگیرند. امید این را داشتیم که با وجود تمام کمی و کاستیها، برای خرید و تهیه واکسن زودتر اقدام میکردند تا حداقل شاهد مرگ عزیزانمان نباشیم».
سفرهای نوروزی بلای جان بازار
«محمد» صاحب یکی از فروشگاههای ظروف یکبار مصرف در بندرعباس است. از زیر کرکره نیمهباز مغازهاش میگوید: «سال گذشته برای صنف ما سال بسیار سختی بود. تعطیلی تالارها، عدم برگذاری مجالس عروسی و عزا، تعطیلیهای گاهوبیگاه و اعمال محدودیتهای ساعتی عملاً درآمد ما را به صفر رساند. با آمدن ویروس کرونا خود به خود تعداد مشتریها کم شد اما با اعمال محدودیت در ترددهای شبانه و ممنوعیتها ما به مرز ورشکستی رسیدهایم و گویا کسی ما را نمیبیند. با شروع سال جدید امیدی به رونق بازار و تغییری در شرایط موجود داشتیم که با افزایش شیوع و اعمال
محدودیتهای دوباره روبهرو شدیم. تعطیلیهای اجباری بازار کسبوکار وضعیت ما را ازچیزی که بود نیز بدتر کرد. سؤال ما از مسئولان این است که چرا زمانی که میتوانستید، ورودیهای شهر را با نظارت بیشتر کنترل و اقدامات پیشگیرانهای اتخاذ کنید، نکردید که حالا ما مجبور به
تعطیلی اجباری نشویم. فروش ما در این چند ماه به قدری پایین آمده که حتی توانایی پرداخت اجاره مغازههایمان را نداریم. انگار این مسئله چندان برای مسئولان اهمیت ندارد؛ چراکه تصمیماتشان باری مضاعف بر دوش کسبه نهاده است. اگر ستاد ملی کرونا و تمامی مسئولان میخواهند که ما تعطیل باشیم، پس فکری به حالمان کنند».
باگهای تعطیلی صنوف برای مقابله با کرونا
«نرگس» که یک سالن زیبایی دارد، درباره اوضاع کنونی میگوید: «حدود دو سالی است که کرونا همراهمان است کموبیش آن را میشناسیم. شرایط اقتصادی کشور و در پی آن تعطیلیها تمامی مشاغل را با خطر ورشکستگی روبهرو کرد. صنف آرایشگران اما بلاتکلیف ماند. در همان ابتدای شیوع ما با تعطیلی 60 روزه روبهرو شدیم. نزدیکی زیاد با افراد و امکان انتقال کرونا از طریق موی انسان، دلیل بسته بودن آرایشگاهها شد. اوایل شیوع مردم به دلیل تازگی بیماری تمایلی به آمدن به آرایشگاهها نداشتند. بعد آن هم تعطیلیها از راه رسید. بعضی از آرایشگران مجبور به بستن کامل آرایشگاههایشان شدند و کارشان را به خانههایشان منتقل کردند؛ کاری که شاید چندان بهداشتی و مورد تأیید نباشد اما برای آنها اندک سودی داشت تا زندگیشان را بگذارانند. با وجود تعطیلیها صاحب ملک از ما اجاره مغازه را دریافت میکند و مجبور هستیم تا هرطور شده آن را فراهم کنیم. کاش حداقل مسئولان فکر چارهای برای ما بیندیشند که تنها راه درآمدمان را بستهاند. تعطیلی دوباره در بندرعباس وارد روز پنجم میشود و دولتی که مدام حرف از حمایت از کسبوکارهای آسیبدیده در دوران کرونا میزند در عمل کاری نمیکند. با تمام این مشکلات تصور کنید زنان سرپرست خانوار تا چه اندازه به حمایت نیاز دارند! آیا در چنین برهه حساسی از زمان دولت سازمانی را برای کمک به آنان در نظر گرفتهاست؟».
مردم خاطی یا مسئول بیکفایت؟
بیش از ۴۰ هزار واحد صنفی در استان هرمزگان زیر سایه سوءمدیریت و بدون در نظر گرفتن شرایط متفاوت و بحرانی کسبه، در حال از بین رفتن و ورشکستگی است. مسئولان استانی بهجای باز گذاشتن راه سفر در تعطیلات نوروز میتوانستند قرنطینه و محدودیتها را جدیتر اعمال کنند تا دود این بیتدبیری به چشم صنوف نرود. چارهاندیشی درست و بهجا، در ایام نوروز میتوانست باعث جلوگیری از بروز چنین اتفاقی شود. اتفاقی که وضعیت بیشتر مناطق استان هرمزگان را قرمز کرد و قرنطینه شهرستانها را به دنبال داشت. تهدید به پلمب، جریمه نقدی و تمام آسیبهایی که در پی آن به بدنه مردم بیشتر ضربه زد. شاید در برخی موارد بیتوجهی به پروتکلها یا کاهش رعایت از سوی مردم در شرایط فعلی نقش داشتهباشد اما اینکه انگشت اتهام را هر بار بهسوی آنها نشانه بگیریم، دلیلی جز پنهان کردن ضعف مدیریتی ندارد.
کرونا بیماری همهگیری است که تنها با افزایش محدودیت برای یک صنف یا واحدهای تولیدی خاص کنترل نمیشود. ادامه این روند به معنای قطع درآمد بخشی از جامعه است. خطری که واحدهای صنفی استان هرمزگان را تهدید میکند و حمایت از این واحدها در این زمان ضروری است.