جدال با مرگ

اهدای خون واژه‌ای نام‌آشنا و تبلور زیبای انسانیت است. قطره قطره خون اهداکنندگان، امیدی برای حیات و زنده ماندن انسانی است نیازمند، که چشم انتظار دوباره زیستن به امید دریافت خون است . نجات جان هموطنی که در جدال با مرگ دست و پنجه نرم می کند و عزم تو و من را می طلبد که یاری رسان نفس های به شماره افتاده‌اش باشیم. اهدای‌خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال‌خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به منظور تهیه فرآورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یا از طریق بانک‌خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود.مطابق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای هر هزار نفر جمعیت در هر کشور تعداد ۲۰ اهداکننده مورد نیاز است تا نیازهای اساسی به انتقال‌خون تأمین گردد. ۲۴ خرداد ]تاریخی همچون دیروز] به منظور قدردانی از اهدا کنندگان خون و آگاهی بخشی به مردم درباره اثرات مثبت این کار، از سوی سازمان بهداشت جهانی، جامعه بین المللی انتقال خون، انجمن بین المللی صلیب‌سرخ، هلال‌احمر و اتحادیه بین المللی سازمان‌های اهداکنندگان خون، به عنوان «روز جهانی اهدای خون» نامیده شده است. هدف از نامگذاری این روز ، افزایش فرهنگ اهدای‌خون برای اهدای زندگی به افرادی است که نیازمند خون و فرآورده‌های آن هستند. به همین مناسبت به سراغ دو تن از بیماران نیازمند به خون و پس از آن، جزئیات دریافت و اهدای خون و شرایط حاد بیماران به ویژه در زمان شیوع ویروس کرونا را از زبان «محسن بندرعباسی»، مدیرعامل انجمن تالاسمی استان‌هرمزگان می خوانیم.
   

در ابتدای راه
به نوشته روزنامه صبح ساحل، کودک است و معصوم، عروسکی پارچه‌ای در بغل دارد. می گوید نامش حناست .از معرفی عروسکش آغاز می‌کند و پس از آن نام خودش را می‌گوید. فاطمه 6 سال دارد. کارکنان مرکز، او را به واسطه‌ی شیرین ‌زبانی‌اش بسیار دوست دارند. وعده ی دیدار آنها اول هر ماه است با چند روز این ور و آن ور. به دلیل بیماری تالاسمی شدید ، مجبور به دریافت خون ماهانه است و به همراه مادرش جزو مراجعه‌کنندگان اصلی محسوب می شود. مادر فاطمه سعی در حفظ ظاهر می کند، نمی خواهد فاطمه اش دچار اضطراب شود اما مدام نگران این مسئله است که اگر روزی به فرشته ی کوچکش خون نرسد چه میشود!
  
 مسیر پرتکرار
«داوود» مراجعه‌کننده بعدی است که به طورمیانگین هر 15 روز یکبار برای دریافت خون مراجعه می کند. دلیلش وخامت بیماری نیست؛ علتش در بزرگسال بودن اوست. افراد بزرگسال تقریبا ماهی دو بار نیازمند دریافت خون هستند. جزو نیروهای خدماتی یکی از شرکت‌های خصوصی است. فرصت را غنیمت می شمارد و از مهرورزی پرسنل شرکت شان به واسطه ی اهدای منظم خون تشکر می کند. هرچند در بین سخنانش  از کاهش افراد داوطلب  در زمان شیوع کرونا صحبت می شود  اما باز هم دعای خیرش را با بالا بردن دستانش رو به آسمان نشان می دهد و می گوید خدا هیچ بنده ای را به حال خودش رها نمی کند.
 
گفت وگو با مدیرعامل
انجمن تالاسمی هرمزگان درباره اوضاع اهدای خون در استان

 نیاز مستمر به دریافت خون
«محسن بندرعباسی»، مدیرعامل انجمن تالاسمی استان هرمزگان ضمن تبریک بمناسبت روز جهانی اهدای خون، آماری  حدود دو هزار بیمار مبتلا به تالاسمی در استان را در اختیارم قرار داد. به دلیل کمبود امکانات، آمار دقیقی در دسترس این مرکز نیست. او در مورد کاهش تعداد مراجعان و اینکه در حال حاضر ذخایر خونی در وضعیت خوبی به سر نمی برد اینگونه آغاز می کند: «مصرف کنندگان اصلی خون و فرآورده‌های آن در ایران شامل بیماران تالاسمی، بیماران مبتلا به انواع هموفیلی، بیماران دیالیزی، بیماران نیازمند به جراحی‌های بزرگ (مثل جراحی قلب، کلیه، مغز استخوان و زنان)، مبتلایان به بیماری‌های خونریزی دهنده، نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین، پیوند اعضا، سوختگی‌های شدید، کم خونی‌های مزمن و انواع سرطان به ویژه در مرحله شیمی درمانی هستند. در استان هرمزگان با توجه به وجود بیماران تالاسمی نیاز روزانه برای خالی نگذاشتن ذخایر خون عزمی ملی را می طلبد. اگر به افراد تالاسمی خون نرسد دچار افت گلبول های قرمز می شوند و به دنبال آن بالا و پایین رفتن فشارخون و قند خون افراد دیابتی و امکان به کما رفتن را در پی دارد . مشکل اساسی این بیماران این است که؛ باید از کیسه‌های خونی برایشان استفاده شود که زیر 7 تا10 روز نگهداری شده است. این در حالیست که برای عمل‌های بیماران عادی و سالم، کیسه‌های خونی که  15 تا 18 روز قبل اهدا شده‌اند، قابل استفاده خواهد بود. استان هرمزگان به دلیل بهبود درمان ، پیشرفت در عمل های مهم و وجود پزشکان باتجربه؛ نیاز به دریافت خون را دوبرابر کرده است. زیرا قبلا عمل‌های خاص در خارج از استان انجام می‌شد و به تبع کیسه‌های خون  کمتری نیز مورد استفاده قرار می گرفت. همچنین با توجه به آمار بالای تصادفات در استان، ما باید همیشه برای این افراد ذخیره‌های کافی از هرنوع گروه خونی داشته باشیم تا در مواقع اورژانسی، استفاده شود. مقداری از این ذخایر را نیز جهت حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله و اتفاقاتی از قبیل که غیرقابل پیش بینی هستند، در نظر می گیریم. بندرعباسی از کم لطفی برخی از مرجوعان نیز گلایه مند است. با مثالی سعی در روشن کردن قضیه دارد. او می گوید: «قبلا از کیسه‌های خون زیر7 روز برای بیماران تالاسمی استفاده می کردیم اما با توجه به شرایط بحرانی حال حاضر، از دخایر زیر10 روز نیز استفاده می کنیم. یعنی تا جایی که ممکن است خزانه را برای موارد اورژانسی، پر نگه
می داریم. هنگامی که کیسه‌های خون به دست بیماران تالاسمی می رسد و تاریخ روی آن ها رصد می شود با تعدد سوالاتی شکوه جویانه از قبیل اینکه شما که خون داشتید چرا ما را معطل نگه داشتید و یا اینکه سازمان انتقال خون پس چه کاری انجام می دهد، مواجه می شویم. در پاسخ به این سوال همانطور که قبلا توضیح دادم ما نمی توانیم خزانه را خالی کنیم. ما نه نمی توانیم خون مصنوعی تولید کنیم و نه می توانیم چیزی مانند آب به خون اضافه کنیم. سازمان انتقال به قوت مدد و همکاری مردم نوع دوست پابرجاست و ما بدون حضور و مشارکت مردمی نمی توانیم خدمات قابل توجهی ارائه دهیم. بعضی افراد از ترس ویروس کرونا به این مراکز مراجعه نمی کنند .
با توجه به نوبت دهی آنلاین و محیطی ضدعفونی شده ما این اطمینان را به شما خواهیم داد که مراحل خون گیری با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی انجام می گیرد و مردم از این بابت نگرانی نداشته باشند. شرایط اهداکنندگان خون؛ حداقل سن ۱۸ سال تمام و حداکثر ۶۰ سال (اهداکنندگان مستمر تا ۶۵) و حداقل وزن ۵۰ کیلوگرم است که  فواصل اهدا خون هر ۸ هفته یک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول یکسال برای آقایان از ۴ بار و برای خانم‌ها از ۳ بار در نظر گرفته می شود . البته مواردی دیگر نیز هست که این سه مورد جزو ابتدایی ترین شرایط ذکر شده می باشد».در پایان مدیرعامل انجمن تالاسمی استان هرمزگان، از استرس و تحمل دردهای شدید عصبی،استخوان‌درد و بی‌حالی به خاطر دیر رسیدن کیسه های خون به افراد نیازمند تالاسمی می گوید و مهم‌ترین دغدغه مراکز انتقال خون در دوران پاندمی کوویدـ۱۹ را حفظ توازن میان تولید و تقاضا عنوان می کند. بیائید با اهدای مستمر خون، امید زندگی را به یکدیگر هدیه کنیم. شاید روزی خود ما نیز نیازمند دریافت قطره‌های خون عزیزانمان
 باشیم.