ارمغان نامبارک خاموشی

   

این روزها مردم هرمزگان در اوج گرمای تابستان حتی دمای بالای 50 درجه را هم در برخی مناطق تجربه کرده‌اند. مردم اگر مجبور نباشند اصلا در طول روز از خانه بیرون نمی‌آیند. اگر بیرون باشند هم سعی دارند هرچه زودتر خود را به خنکی خانه برسانند. در جریان خاموشی‌ها  سر کار برق‌شان قطع شده بود و با این امید که برق خانه‌شان وصل است، به خانه برمی‌گشتند. در خانه چه خبر بود؟ آن‌جا هم برق قطع شده بود. تحمل گرما برای بزرگ‌ترها شاید راحت‌تر باشد اما بچه که قطع برق و اجبار به تحمل گرما سرش نمی‌شود. حال اگر کسی در خانه مریض داشته باشد چه باید بکند؟ یکی از مردم می‌گوید: «در خانه مریض کرونایی داریم. به اکسیژن نیاز دارد. وقتی برق می‌رود اکسیژنش را چطور تامین کنیم؟». این چالش، پیش روی بیمارستان‌ها هم هست. مدیرعامل توانیر می‌گوید: «مراکز حساس مثل بیمارستان‌ها باید برای خودشان پیش‌بینی کنند و برق اضطراری داشته باشند». او معتقد است که اگر آن‌ها این پیش‌بینی را نکرده‌اند، کوتاهی از خودشان است. یکی دیگر از مردم می‌گوید: «من دورکاری می‌کنم و زندگی‌ام با اینترنت می‌چرخد. برق که قطع می‌شود اینترنت هم نداریم. تلکیف من چیست؟» دیگری می‌گوید: «سه بار در روز برق‌مان قطع می‌شود. یخچال‌مان سوخته. در این گرانی و گرما باید چکار کنم؟ چطور یخچال بخرم؟ چطور بدون یخچال زندگی کنم؟». قطع برق در سطح شهر هم گره‌های ترافیکی سنگینی ایجاد کرده است. اگرچه سخنگوی صنعت برق معتقد است که تاثیر قطع برق روی ترافیک شهری ناچیز بوده است، پلیس نظر دیگری دارد. معاون اجتماعی پلیس راهور ناجا از افزایش تصادفات رانندگی با قطع برق می‌گوید و توضیح می‌دهد که این مسئله جز خطرات جانی، در شرایط فعلی هزینه سنگینی به خانواده‌ها تحمیل کرده است. به گفته مدیرکل مصرف شرکت توانیر، خسارت تجهیزات برقی که از نوسان برق آسیب دیده‌اند پرداخت می‌شود. یکی از خسارت دیدگان می‌گوید: «یکی از مدارکی که برای دریافت خسارت باید در سایت ثبت کنیم، برگه‌ای است که از تعمیرگاه گرفته‌ایم. من از کجا پول بیاورم لپ‌تاپ سوخته را تعمیر کنم که بعد خسارتش را از آن‌ها بگیرم؟». متاسفانه این‌ گزارش‌ها فقط گوشه‌ای از مشکلات قطع برق را بازگو می‌کند و همه می‌دانیم که این موضوع بسیار بیشتر از این‌ها مردم را به دردسر انداخته است.

                     

تحمل گرمای هرمزگان با دمای بالای 50 درجه به خودی خود سخت است و همراه شدن آن با قطعی برق، سخت‌تر. در چنین شرایطی انتظار می‌رود که خاموشی‌ها در استان‌های گرمسیری مثل هرمزگان کم‌تر باشد؛ اما در هفته گذشته شاهد قطعی‌های مکرر بابرنامه و بی‌برنامه تا سه بار در روز بودیم. «هاجر عبدی»، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان می‌گوید که به‌خاطر افزایش ناگهانی مصرف برق، ناچار شدیم به‌صورت پراکنده خاموشی‎‌هایی را اعمال کنیم. به گفته او برنامه خاموشی‌ها در سراسر کشور نسبت به مصرف برق هر استان اجرا می‌شود که هرمزگان به‌خاطر شرایط خاص آب و هوایی دارای کمترین میزان قطعی برق نسبت به میانگین کل کشور است. 70 درصد مصرف برق استان مربوط به مشترکان خانگی است. با این حال کارشناسان، تاثیر فرسودگی شبکه توزیع برق را حتی از تاثیر مصرف برق مشترکان خانگی بیشتر می‌دانند. مسئولان شرکت برق اما همچنان توپ را به زمین مردم می‌اندازند و معتقدند صرفه‌جویی مشترکان خانگی مشکل را حل می‌کند. هاجر عبدی می‌گوید: «با مدیریت مصرف و صرفه‌جویی در بخش خانگی می‌توان تابستان را بدون خاموشی سپری کرد». معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان هم از اهمیت تامین برق صنایع می‌گوید: «غیرفعال بودن واحدهای بزرگ فولادی و سیمانی چالش‌های بسیاری برای کشور و هرمزگان در زمینه تولید محصولات فولادی، سیمان و اشتغال ایجاد می‌کند». در همین راستا رئیس اتحادیه مصالح‌فروشان از گران و کمیاب شدن سیمان به‌خاطر قطع برق کارخانجات خبر می‌دهد. قطع برق موجب کاهش عرضه می‌شود و در چنین شرایطی اگر تقاضا کاهش پیدا نکند با افزایش قیمت مواجه می‌شویم. درنتیجه محصولی مثل سیمان گران شده و تا کیسه‌ای 60هزار تومان هم به فروش می‌رسد. چیزی که مسلم است، هم قطع برق مشترکان خانگی و هم مشترکان صنعتی دودش به چشم مردم می‌رود.

             

براساس تحقیقات دانشگاه کمبریج انگلستان، ایران در جایگاه پنجم تولید بیت‌کوین در جهان قرار دارد. در روزهای ابتدایی قطع برق، استخراج رمزارز از دلایل اصلی و حتی مهمترین دلیل خاموشی‌ها عنوان می‌شد. وزیر ارتباطات اما نظر دیگری دارد. او می‌گوید: «مصرف مزارع رمزارز در کشور حدود دو هزار مگاوات است و با این وجود بخش کوچکی از خاموشی‌ها به بحث رمزارزها اختصاص دارد».از طرف دیگر در توضیح علت قطع برق، بحث صادرات آن مطرح بود. نخست وزیر عراق می‌گوید: «ایران علی‌رغم تحریم‌ها و برخی مشکلات دیگر در صادرات برق به عراق کوتاهی نمی‌کند». این درحالی است که سخنگوی صنعت برق کشور، اخبار منتشر شده درمورد صادرات 200 مگاوات برق به بصره عراق را تکذیب می‌کند و می‌گوید که این موضوع به هیچ عنوان صحت ندارد.او می‌گوید: «صادرات برق غیر از حدود  50 مگاواتی که به افغانستان صادر می‌شود، قطع است». «رجبی مشهدی» همچنین از واردت برق از سه کشور ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان به میزان حداقل 400 تا حداکثر 650 مگاوات خبر می‌دهد. درمورد مشترکان پرمصرف هم معاون فروش و خدمات مشترکان شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان می‌گوید: «مشترکانی که بیش از الگوی مجاز برق مصرف کنند، ابتدا اخطار می‌گیرند و سپس در صورت ادامه روند مصرف و توجه نداشتن به اخطارها، برق آن‌ها قطع می‌شود».بنابراین شرکت توزیع برق می‌تواند مشترکین پرمصرف را شناسایی کند اما درمورد شناسایی مراکز استخراج رمزارز، توانیر اعلام می‌کند که برخلاف آنچه در خبرها بیان می‌شود، شناسایی مراکزی که به استخراج غیرمجاز رمزارز مشغول هستند راحت نیست و باید از روش‌های پیچیده و فنی برای شناسایی آن‌ها استفاده کرد. درهرحال ‌آنچه مسلم است، مسئولان نه استخراج بیت‌کوین نه صادرات برق نه شبکه فرسوده نه بسیاری موارد دیگر را در علت قطع برق چندان دخیل نمی‌دانند. از نظر آن‌ها همین که مردم لامپ اضافی را خاموش کنند و دمای کولر را بالا ببرند برای مدیریت برق کفایت می‌کند.