نقش مدیریت شهری در ارتقاء سطح شادی شهروندان چیست؟

  به گزارش صبح ساحل ، سلامتی یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر شادی تاثیر می‌گذارد. سازمان بهداشت جهانی تاکید می‌کند که شادی یک عامل اساسی در مفهوم سلامت و یکی از مؤلفه‌های اصلی رضایت از زندگی است. افرادی که خود را شاد می‌دانند نسبت به افرادی که خودشان را ناراحت می‌دانند، از سلامت جسمانی بهتری برخوردارند. 

بر اساس گزارش جهانی شادی بیشترین امتیاز شادی مربوط به کشور فنلاند و کمترین امتیاز شادی مربوط به افغانستان است. 

جمهوری اسلامی ایران نیز در بین ۱۵۳ کشور در رتبه ۱۱۸ از نظر شادی قرار دارد و متاسفانه از سال 2012 تا 2021 سیر نزولی داشته است و لذا زنگ خطر جهانی برای شادکامی ایرانی‌ها به صدا درآمده است.

وضعیت شادکامی در شهرهای مختلف

 و جایگاه هرمزگان 

استان هرمزگان سال‌هاست که علاوه بر تورم و از نرخ بالای بیکاری نیز رنج می‌برد. بنابر اعلام مرکز آمار، نرخ بیکاری هرمزگان در تابستان 1401 برابر 22.6 درصد بوده است. گفتنی است نرخ بیکاری برای کل کشور در همین بازه زمانی 8.9 درصد اعلام شده است. با این حال وضعیت شادی در بین مردم هرمزگان، آنقدرها هم بد نیست و میانگین ان 3.63 درصد اعلام شده است. اما چیزی که نگران کننده است این است که وضعیت شادی در هرمزگان درحال افت است و مسئولین شهری و استانی بایستی برای ارتقاء آن فکری بکنند.

تعریف بانک جهانی از شهر پایدار و شاد

طبق تعریف بانک جهانی استراتژی توسعه شهری در راستای ایجاد شهر پایدار است و شهر پایدار و شاد شهری است که ویژگی‌های زیر را دارد:

•قابل زندگی و دارای استانداردهای سلامتی و زندگی برای ساکنان است

•رقابت و دارای نقش مهم در اقتصاد منطقه است

•قابلیت تأمین مالی دارد و هدایت کننده سرمایه‌گذاری‌ها و تعاملات اقتصادی برای ساکنان است

•خوب مدیریت و اداره می‌شود و دارای مدیریت واحد و کارآمد است

بر اساس این تعریف توجه به جنبه‌های کالبدی و فنی شهر و عناصر مرتبط با شادی و نشاط بسیار مهم است. برای رسیدن به این مهم، برنامه‌ریزی صحیح و جلب مشارکت‌های مردمی، نهادی و سازمانی باید مورد توجه قرار بگیرد. عنصر مشارکت از زیرمجموعه‌های مدیریت خوب شهری است. و بایستی در بخش عینی به شاخص‌های اجتماعی و در بخش ذهنی به رضایت از زندگی، حس امنیت و ایمنی، تندرستی جسمی و روانی و کاهش جرایم توجه شود تا بر تقویت شادی در بین شهروندان بی‌انجامد پس توسعه شهر تنها نمی‌تواند به عنصر کالبد توجه کند و انسان، شهروند و مردم نیز در آن به ایفای نقش می پردازند.

   

  

یکی از راهکارهای افزایش میزان شادی و نشاط در بین شهروندان، توجه مدیران شهری به این امر است تا با ارتقاء استاندارهای لازم، زندگی را برای همه اعضای جامعه به نحو مطلوبی مهیا کنند تا از این طریق، زمینه رضایت و شادمانی در جامعه فراهم شود.  یکی از جنبه‌های تأثیرگذار مدیریت شهری بر نشاط شهروندان طراحی و منظر شهری است. مثلا در هنگام گذر از یک معبر شهری، عوامل محیطی مختلفی مردم را مجذوب و ذهن آنها را مشغول می‌کنند. هر چند احساسات و شرایط درونی، از نوع نگاه به محیط تاثیر زیادی دارد؛ اما تاثیر محیط و فضای اطراف نیز در ایجاد واکنش‌های تشدید و یا کاهش احساسات لحظه ای تاثیر قابل ملاحظه‌ای دارند. فضای عمومی شهر، صحنه نمایش زندگی روزمره مردم است و در تقابل با فضای زندگی خصوصی تعریف می‌شود. اهمیت فضای عمومی به دلیل نقشی است که در جامعه بازی می‌کند و آن با مفهوم دسترسی پذیری برای همگان تعریف می‌شود. از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری مشخصه اصلی هر شهر، فضاهای عمومی، پارك‌ها و میادین آن شهر است. فضای عمومی در شهر زمینه مشارکت مردم را فراهم آورده و آنها را با هم مرتبط می‌سازد. در حال حاضر ایجاد نشاط شهروندی عنصری گمشده در مدیریت شهری است؛ و برنامه‌ریزی شهری به دنبال این عنصر گمشده در فضاهای عمومی شهر است؛ بنابراین وجود شهروندانی افسرده، بی رمق و با عدم احساس شادابی و سرزندگی، بزرگترین معضل شهرها به شمار می‌آید. اگرچه بخش عمده‌ای از این رویکرد را می‌توان ناشی از شرایط سخت زندگی شهری و مدرنیته به شمار آورد؛ اما نبود یک فضای عمومی شهری با امکانات تفریحی و شادی آفرین در این حوزه نیز بی تاثیر نبوده است. از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری ایجاد چشم اندازهای زیبا در فضاهای عمومی شهر نقش بسزایی در سلامت روحی روانی و نشاط عمومی شهروندان دارد. جنبه دیگر نقش مدیریت شهری در نشاط شهروندان، برگزاری جشن‌ها و برنامه‌های شاد است. جشن‌های دسته جمعی را می‌توان یکی از موارد مهم از این نوع دانست. جشن‌ها معمولا به صورت گروهی برگزار می‌شوند. این گونه جشن‌ها برای خود قاعده مندی‌ها و روش‌های خاص دارند. از این نظر، بین جشن‌های دسته جمعی و مناسک دینی نوعی همانندی وجود دارد. بدین معنی که در هر دو پدیده، عنصر قاعده مندی و روشمندی وجود دارد و برگزاری آنها فاقد نظم و مقررات خاص نیست اما جشن‌های گروهی بر خلاف مناسک دینی که از تقدس برخوردارند و کمتر تغییرپذیرند، آسانتر با شرایط، مقتضیات و نیازهای زندگی بشری سازگار می‌شوند. از سوی دیگر، برگزاری جشن‌های دسته جمعی ضمن اینکه به کنش جمعی می‌انجامد، شادابی، کاهش تنش‌های عاطفی، رفع تیرگی‌های روابط بین افراد و کاهش کشمکش‌های اجتماعی را به همراه دارد.