کتابخانه و آزمایشگاه به کلاس درس تبدیل می‌شود

با شروع فصل مدارس پس از دو سال تعطیلی، کمبود فضای آموزشی در شهر بندرعباس بیش از پیش به چشم آمد. بنای اصلی اغلب مدارس شهر قدیمی است و به دلیل تراکم تعداد دانش‌آموزان و کمبود فضا، مدارس به صورت دو شیفت فعالیت می‌کنند. در برخی پایه‌ها نیز بیش از ۴۰ نفر در یک کلاس درس حضور دارند. حال برای پاسخ به این پرسش که چرا مسئولان در طی سال‌های اخیر برای بهبود این مهم تدبیری نکردند، به سراغ مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان هرمزگان رفتیم. «سیدفخرالدین هاشمی» با تایید این موضوع که وضعیت سرانه فضای آموزشی در شهر بندرعباس پایین‌تر از میانگین کشور است، نبود اعتبار کافی را یکی از دلایل نرسیدن مرکز استان به میانگین کشوری دانست. هاشمی ضمن بیان اینکه از کمبودهای موجود مطلع هستیم، گفت:«می‌دانیم در مسکن مهر باید ۲۰ مدرسه دیگر هم بسازیم اما محدودیت‌های اعتباری ما را ناگزیر کرده است که سرعت عملیات اجرایی سرعت مطلوبی نباشد». مدیرکل نوسازی مدارس همچنین از حذف برخی از فضاهای آموزشی مانند آزمایشگاه، سایت کامپیوتر و غیره و تبدیل آن به کلاس درس برای جبران کمبودها در برخی نقاط استان خبرداد. گفت و گو صبح ساحل با مدیرکل نوسازی مدارس استان را در ادامه می‌خوانید.

 
چه تعداد مدرسه در استان و بندرعباس وجود دارد؟

قبل از ارائه آمار لازم است این توضیح داده شود که تعداد کلاس‌های درس تابع شرایط مختلفی است؛ اداره کل نوسازی طبق پروتکل‌های ساخت، یک مدرسه ۹ کلاسه را با در نظر گرفتن فضاهای جانبی شامل کتابخانه، سایت کامپیوتر، نمازخانه، اتاق مدیر و غیره می‌سازد؛ سپس آموزش‌وپرورش با توجه به نیازی که دارد تعداد این کلاس‌ها را بعضاً بیشتر یا کمتر می‌کند. به‌طور مثال مدرسه ۹ کلاسه در منطقه‌ای در سطح استان ساخته و کتابخانه، نمازخانه و آزمایشگاه برای آن پیش‌بینی‌شده است، حال جمعیت دانش‌آموزی در آن منطقه یا محله افزایش پیداکرده؛ از طرفی شاید امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی برای آن مدرسه مهیا نباشد و مسئولین مدرسه و بعضاً آموزش‌وپرورش ممکن است اولویت‌بندی‌شان به این صورت باشد که این ۹ کلاس درس را به ۱۲ کلاس درس افزایش دهند. از همین رو مرجع ما برای شناسایی تعداد کلاس‌های درس دایر در سطح استان، اداره کل آموزش‌وپرورش است و بنا بر استعلام انجام‌شده در حال حاضر 15 هزار و 349 کلاس درس در 3 هزار و 394 مدرسه به‌صورت فعال در هرمزگان وجود دارد. 4 هزار و 115 کلاس درس در ۶۶۹ مدرسه نیز در بندرعباس وجود دارد.

 
آیا این نوع افزایش کلاس‌ها خلاف پروتکل ساخت مدرسه نیست؟

 ما در بعضی از شهرهای استان با یک جهش قابل‌توجه در جمعیت دانش‌آموزی مواجه هستیم؛ درست است که پروتکل‌های خودمان راداریم اما شرایط واقعی جامعه و جمعیت دانش‌آموزی بعضاً ما را ناگزیر می‌کند که از سایر فضاهای اداری دیگر به‌عنوان کلاس درس استفاده کنیم. شرایط هم ممکن است در مناطق مختلف استان تغییر کند. در سطح استان ترکیب جمعیتی معمولاً در حال تغییر است. 

بدین گونه به خاطر کمبود فضای آموزشی، سایر فضاها حذف می‌شوند.

این موضوع در همه نقاط استان صادق نیست. در برخی از مناطق استان که سرانه فضای آموزشی ما پایین‌تر و به‌نوعی جمعیت دانش‌آموزی ما بالاتر است برای اینکه تراکم دانش‌آموزی را در کلاس درس کمتر کنیم، ناگزیر هستیم به این سمت برویم. تشخیص اینکه چه تعداد از فضاهای اداری به‌عنوان کلاس درس اضافه شود، بر عهده آموزش‌وپرورش است. این شرایط ماندگار نیست، ممکن است در محله‌ای با توجه به‌ ضرورت‌هایی که دارد این تغییر ایجاد شود و دوسال بعد برطرف شود. به‌طورکلی با توجه به شرایط ما انعطاف به خرج می‌دهیم.

 
کمبود فضای آموزشی در محلات مختلف بندرعباس از پیامبر اعظم تا مرکز شهر مشهود است. وضعیت فضای آموزشی در بندرعباس را شرح دهید.

میانگین سرانه فضای آموزشی در کشور به ازای هر دانش‌آموز ۵٫۲ مترمربع است؛ میانگین استان هرمزگان به ازای هر دانش‌آموز ۵٫۵ مترمربع است. درواقع میانگین استان از میانگین کشور بهتر است. سرانه استاندارد نیز ۸٫۳۹ مترمربع است که فقط دو استان ایلام و یزد در کشور به سرانه استاندارد دست پیداکرده‌اند. ۲۹ استان کشور زیر سرانه استاندارد هستند. بیش از هشت استان کشور ازجمله تهران، البرز و سیستان و بلوچستان زیر میانگین کشور هستند. وضعیت سرانه فضای آموزشی در داخل استان، با توجه پراکندگی جغرافیای استان متفاوت است. در غرب استان بستک، پارسیان و جزیره ابوموسی به‌واسطه کم بودن جمعیت دانش‌آموزی سرانه آموزشی خوبی داریم و حتی از استاندارد کشور هم عبور کردیم. سه شهرستان بندرعباس، میناب و قشم زیر میانگین استان و کشور هستند.

 
یکی از دلایل این موضوع به میزان مشارکت خیرین در نقاط مختلف استان برمی‌گردد. میزان مشارکت خیرین مدرسه‌ساز در غرب استان بسیار قابل‌توجه است. این افزایش مشارکت سبب شده سرانه آن منطقه بسیار رشد پیدا کند.علت دیگر افزایش جمعیت دانش‌آموزی در برخی نقاط استان است. در سطح استان تکانه‌هایی داشتیم که باعث شده ترکیب جمعیتی در استان تغییر کند. طرح مسکن مهر ساخته می‌شود تعداد زیادی واحد مسکونی در آن منطقه ایجاد می‌شود اما به زیرساخت‌ها توجهی نمی‌شود و این باعث شده ما در بخشی از شهر بندرعباس با کمبود فضای آموزشی مواجه شویم. قانون‌گذار در قانون شورای آموزش‌وپرورش تکلیف را روشن کرده در ماده ۱۸ قانون آمده است که به ازای هر ۲۰۰ واحد مسکونی یک مدرسه باید ساخته شود. حال بالای 30 هزار واحد مسکونی در شهرک پیامبر اعظم(ص) ساخته‌شده اما به این قانون توجه نشده است. خشک‌سالی و توسعه صنایع در استان نیز از دلایل جابه‌جایی، مهاجرت و تغییر در جمعیت دانش‌آموزی بوده است. این تکانه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی باعث شده جمعیت قابل‌توجهی در مدت‌زمان کوتاهی اضافه شود.

 
در دو سال گذشته چند مدرسه در شهر بندرعباس ساخته‌شده؟ چرا در تقسیم بودجه به مرکز استان توجه نشده است؟

 
مدرسه زمزم در شهرک پیامبر اعظم (ص)، عراقی زاده در امیر‌آباد، مدرسه ششصد دستگاه، مدرسه کمربندی و مدرسه مادر، مدارسی است که در این دو سال ساخته‌شده است.
بضاعت مالی اداره کل نوسازی مشخص است. در طرح تخریب و بازسازی برای کل کشور 600 میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است که با این رقم می‌توان ۶۰۰ کلاس درس ساخت، ۳۰ استان داریم متوسط در نظر بگیرید ۲۰ کلاس درس در سال می‌شود. تخصیص منابع تابع مصوبات مجلس است. ما نیازمندی‌ها را می‌شناسیم. می‌دانیم در مسکن مهر باید ۲۰ مدرسه دیگر هم بسازیم اما محدودیت‌های اعتباری ما را ناگزیر کرده است که سرعت عملیات اجرایی سرعت مطلوبی نباشد. مجموع اعتبارات این اداره کل در سال ۱۴۰۰ بیش از 430 میلیارد تومان بوده است. درحالی‌که هزینه‌های اجرای پروژه‌های ساختمانی نیز در حال افزایش است.
ساختار بودجه این اداره کل به این صورت است که ۸۰ درصد بودجه صرف تکمیل پروژه‌های خیر ساز می‌شود و در شهر بندرعباس پروژه نیمه‌تمام خیر ساز نداریم. ۸۰ درصد پولی که دولت به ما می‌دهد در این ردیف است؛ آیا در شهر بندرعباس پروژه‌ی نیمه‌تمام خیری بوده که تمام نشده؟ پاسخ خیر است.

 
تکلیف پروژه‌های نیمه‌تمامی که خیر ساز نیستند و سال‌ها متوقف شدند، چه می‌شود؟

 
اکثر پروژه‌های نیمه‌تمام، خیر ساز نبوده‌اند که در اولویت ساخت قرار بگیرند. متأسفانه در این زمینه نمی‌توان منعطف بود چراکه ساختار بودجه تعریف‌شده است و اعتبار تنها باید صرف پروژه‌های نیمه‌تمام خیر ساز شود. در حال حاضر پروژه‌های نیمه‌تمام غیر خیری از محل اعتبار ۱۴۰۱ تأمین اعتبارشده و عملیات اجرایی آن‌ها به‌زودی شروع می‌شود.

 
چند مدرسه در دست احداث در بندرعباس وجود دارد؟

عملیات اجرایی مدرسه‌ای با ۲۱ کلاس درس در شهرک پیامبر اعظم (ص) را حدود سه ماه قبل آغاز کردیم. این پروژه توسط خیرین آغازشده و امیدواریم تا مهر سال آینده به بهره‌برداری برسد. مدرسه‌ی ۱۸ کلاسه دیگری در شهرک پیامبر اعظم (ص) تا مرحله اسکلت‌سازی پیش رفته است؛ ساخت این مدرسه تعهد مسکن و شهرسازی بود که به آن عمل نکرد؛ هم‌اکنون کار مناقصه آن در حال انجام است.
همچنین مدرسه «شهید داشته» در بندرعباس دو سال متوقف بوده است که فرآیند ساخت آن تا یک ماه دیگر آغاز خواهد شد. مدرسه ۲۴ کلاسه ابن‌سینا تا پایان سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید. مدرسه زینبیه (س) بندرعباس نیز در دست ساخت است و در صورت تخصیص منابع تا سال آینده به بهره‎برداری خواهد رسید. هنرستان کوثر در آزادگان نیز با پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد در حال ساخت است. یک مدرسه دیگر در پشت پمپ‌بنزین بلال تا مهر سال بعد به بهره‌برداری خواهد رسید. این‌ها پروژه‌های بزرگ در دست احداث شهر بندرعباس است.

روزنامه صبح ساحل