هـرمـزگان تشنه تر از همیشه

صبح ساحل، اقتصادی _ بخل آسمان،قهرطبیعت،کیست وساطت کند این سرزمین نم پس دهد؟ کیست وساطت کند برکه های خشک لبی تر کنند والعطش دشت های هرمزگان فرو نشیند.اینجا هرمزگان است، سرزمین خشکسالی و دریا ،دو واژه  آشنا؛ هرمزگان را با دریا می شناسند با 1200 کیلومتر مرز آبی، اما در بحران بی آبی وخشکسالی غوطه  ور است. کودکان این سرزمین باران را در  قاب تصاویر و اشعارکتاب ها می بینند،اینجا طراوت رخت بربسته، آغازین روزهای سال 1391 را درحالی آغاز می کنیم که از سبزه وچمن در سبزه زارها وکنار جاده ها خبری نیست. این حکایت سالها درحال تکرار است وهرسال اسف بار تر از سال پیش! سالی بابحران بی آبی پیش رو قرار دارد، به راستی برنامه مدیران برای کنترل وجلوگیری از بحران خشکسالی چیست؟ وضعیت منابع آبی استان درسال جدید چگونه خواهد بود؟! مدیرکل هواشناسی هرمزگان با ابراز تاسف از وضعیت بارندگی دراستان می گوید:هرمزگان از بین 31 استان کشور از لحاظ میزان دریافت بارندگی نسبت به میانگین درازمدت 9 ماهه با بیش از 60 درصد کاهش بارندگی در ردیف آخر استان های کم بارش1390 قرار داشت. سعید رنجبر افزود: کاهش بارندگی چهار استان کشور بین 30 تا 60 درصد بیشتر از حد نرمال بوده که هرمزگان پس ازکرمان ،ایلام و بوشهر در آخرین رتبه قرار گرفت. وی بیان داشت:درسال گذشته به طور متوسط 48 میلی متر بارندگی دریافت شده ودر مجموع 40 درصد میانگین بلندمدت بوده که این رقم تشنگی هرمزگان را سیرآب نمی کند. رنجبر بابیان اینکه سال1391 نسبت به سال گذشته آن 60 درصد زیر نرمال قرار داشتیم خاطرنشان کرد:زمین هرمزگان تشنه است و با این بارندگی های  قطره چکانی یک روزه خشکسالی های بیش از 15 ساله مرتفع نمی شود.وی تاکیدکرد: وضعیت آبی وبارش جوی بسیار نامساعد و دچار بحران جدی است. مدیرکل هواشناسی استان گفت: هرساله بارندگی ها روبه کاهش گذاشته در طی 14 ساله اخیر اکثر سالها  بارندگی زیر میانگین دراز مدت بوده است. رنجبر اضافه کرد: در پیش بینی فصلی بهار سال1391، انتظار داریم طبق عرف منطقه بارندگی دراستان رخ دهد اما اگر چنین بارشی نیز صورت پذیرد چاره ساز خشکسالی های اخیرنخواهد بود و تنها تامین تشنگی همان سال را برطرف می کند. وی دمای هوای فصل بهار را حدمیانگین دراز مدت و عرف منطقه اعلام کردوگفت: در  فروردین بارش چشمگیری وجود ندارد. رنجبر خاطرنشان کرد: وضعیت بارندگی در خوشبینانه ترین حالت در حد نرمال خواهد بود اما به حدی نیست که بتوان جبران و پاسخگوی چاه های خشک و زمین های تشنه باشد. مدیرعامل آب وفاضلاب روستایی استان هم با ابراز نگرانی از وضعیت نامناسب منابع آبی استان گفت: خشکسالی های چند ساله اخیر باعث افت شدید آب های زیرزمینی شده و اکنون اکثر دشت های استان با افت سطح آب های زیرزمینی مواجه است. عبدالحمید حمزه پور وضعیت منابع آب در استان هرمزگان را به ویژه درحاشیه دریا بسیار تاسف بار عنوان کردو افزود: از متوسط ریزش های جوی تنها 5/16  درصد یعنی حدود 3 میلیارد مترمکعب آن به جریانات سطحی تبدیل و درمدت کوتاهی به دریا سرازیر می شود. وی با بیان اینکه وجود بیش از 80 گنبد نمکی باعث شوری وبالا رفتن EC آب درمنطقه غرب استان شده گفت:این موضوع باعث شده که عملاً این آب ها غیرقابل استفاده برای شرب و بهداشت گردد. حمزه پور افزود: سفره های آب زیرزمینی و زیر سطحی هم مانند جریانات سطحی در نواحی شرق ومرکز استان در بعضی ازمناطق قابل برنامه ریزی ولی درنواحی غرب به دلیل شوری بیش از حد در بسیاری ازمناطق آن غیر قابل کارآمد است. این مسوول با ابرازتاسف مشکل تامین آب مناسب شرب وبهداشتی برای کلیه مناطق استان را از معضلات جدی متولیان امر عنوان کرد و گفت: گریز از این معضل راهی جز تامین آب از سایر مناطق و انتقال آن تحت عنوان مجتمع های آبرسانی باقی نمی گذارد. حمزه پور تصریح کرد: خشکسالی ها از 365 حلقه چاه و 18 دهنه  چشمه و قنات بیش از 100 حلقه چاه و دهنه چشمه را خشک کرده و 135 حلقه چاه نیز بین 30تا 70 درصد کاهش آبدهی دارد و ازتعداد مذکور 183 حلقه چاه دیگر نیز کاهش کیفیت آب داشته است. مدیرعامل شرکت آبفار هرمزگان با بیان اینکه غالب جمعیت استان روستایی است اظهار داشت: این موضوع آبرسانی به روستاها را حائز اهمیت می کندودراین راستا باید اعتبارات لازم جهت احداث مجتمعها سالیانه به طور مستمر ادامه یاید. حمزه پور  خشکسالی ها دامنه دار در هرمزگان را طی سی سال گذشته بی سابقه عنوان کرد و گفت: دولت درسال جاری اعتبار بسیار مناسبی را از محل بند«ر» ماده 180  و وارد سیستم آبرسانی کرد که بسیای پروژه های نیمه تمام را به جریان انداخت تا پرونده آنان بسته شود. وی اضافه کرد:اما بسیاری  پروژه های دیگر به مناقصه رفته و درسال جاری امید به تکرار اعتبارات وتوجه دولت است تا مشکل بی آبی که مسئله حیاتی هرمزگانی  هاست مرتفع شود. حمزه پور با بیان اینکه احداث آبشیرین کن ها و مجتمعهای روستایی با توجه به پراکندگی روستاها ازراهکارهای مقابله با خشکسالی است گفت: بحران کم آبی هم چنان پابرجاست و هرمزگان نیازمند تکرار  و استمرار اعتبارات سال 1390 است و می طلبدکه برنامه ریزان توجه ویژه ای درتخصیص اعتبارات سال آینده به بخش آب روستایی داشته باشد. وی با بیان اینکه 1829 روستا درهرمزگان وجود دارد گفت: از مجموع روستاهای تحت پوشش شرکت آب وفاضلاب روستایی  استان متاسفانه 500 روستا با تانکر آبرسانی میشود که نیازمند ادامه توجه ویژه دولت به مقوله آب روستاهاست. حمزه پورسال 1389 را بدترین سال خشکسالی عنوان کرد که طی دوره 30 ساله پشت سرگذاشته ایم. وی براصلاح مصرف الگوی مصرف، صرفه جویی، جلوگیری از مصرف آب آشامیدنی در بخش کشاورزی و به کارگیری روش های نوینآبیاری تاکیدکرد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان هرمزگان هم با تاکید براصلاح الگوی مصرف گفت:سال آبی جاری کمترین میزان بارندگی درمقایسه با بارندگی های بلند مدت را شاهد بودیم.  جعفر زیرراهی با اشاره به بحرانی بودن وضعیت دشت های استان بر لزوم توقف برداشت های بی رویه ازمنابع آب زیرزمینی تاکیدکردوگفت: با توجه به کاهش 70 درصدی بارندگی درسال جاری تهدیدی جدی برای منابع آب زیرزمینی درسال جدید محسوب می شود. وی سال پیشرو را سالی عنوان کردکه باید با اصلاح الگوی کشت به طور خاص و اصلاح الگوی مصرف به طور اعم به گونهای جدی مورد توجه قرار گیرد. زیرراهی با بیان اینکه عمده مصرف آب در بخش کشاورزی است خواستار اصلاح روش های آبیاری و استفاده از تکنیک های نوین شد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان تعداد چاه های استان را 20 هزار حلقه و تعداد دشت ها را 79 دشت عنوان کردوگفت: 41 دشت از این تعداد ممنوعه و 38 دشت آزاد است. رییس سازمان جهاد کشاورزی استان هرمزگان نیز با بیان اینکه خشکسالی سال های اخیر بخش کشاورزی استان را با مشکل جدی مواجه کرده است گفت: بسیاری از باغات مرکبات و حتی نخیلات بر اثر خشکسالی ازبین رفته یا دچار آفت و بیماری ها شده اند که در این راستا این سازمان با در اولویت قرار دادن آبیاری نوین درجهت جلوگیری از این پدیده اقدامات مهمی در دست اقدام دارد. علینقی صالحی بیان داشت: کاهش کیفیت منابع آب کشاورزی و تاثیر آن بر کیفیت محصولات کشاورزی از اثرات خشکسالی است وکشاورزان باید با پرهیز از روش های آبیاری غرقابی به روش های نوین و استاندارد روی بیاورندتا در آینده شاهد وضعیت بدتر ازین در بخش آب نباشیم.