این خانه، خانه نمی‌شود

طرح مسکن ملی از کجا شروع شد

 ابتدا باید گفت که این طرح ایده دولت ۱۱ و ۱۲ به منظور تکمیل طرح نیمه‌ تمام مسکن مهر به حساب می آید که برای خانه‌ سازی در درون شهرها و مطابق با نیاز متقاضیان اجرایی شد و همچنان نیز در حال اجرا است. در سالی که گذشت هم زمان دو طرح مسکن ملی و نهضت مسکن  ثبت نام و اجرا شد و مسکن ارزان قیمت به افرادی که دارای ملک یا سند مسکونی نبودند تعلق گرفت و به خانه دار شدن افراد زیادی کمک کرد. این طرح مزایا و معایب فراوانی داشت از افزایش مداوم آورده با توجه به تورم تا معطلی چندین ساله شهروندان و شرط ازدواج برای مجردان! اما با تمام این مشکلات حالا گویی در سایه افزایش نرخ ارز و تورم به بن‌بست رسیده است.

نرخ تمام شده در طرح مسکن ملی ثابت نیست؛

قطعا همگی با واژه تورم آشنایی دارید؛ سال 1400 هزینه ساخت یک واحد 80 متری در طرح ملی مسکن را متری 4 میلیون و   700 هزار تومان درنظر گرفتند اما کمی بعد آن را به متری 6 میلیون تومان افزایش دادند و در نهایت کمتر از یک سال این نرخ به 8 میلیون تومان و اکنون به 7/9 میلیون تومان رسید؛ یعنی اگر سال 1400 برای ساخت یکی از واحدهای 80 متری 480 میلیون پرداخت می‌کردید، اکنون باید هزینه ای بیش از یک میلیارد تومان پرداخت کنید. این در صورتی است که هزینه‌ها افزایش نیابند و نرخ مصالح ساختمانی بیشتر نشود که بعید به نظر می‌رسد و در این صورت قیمت‌ها تغییر می‌کنند، به طور کلی نرخ تمام شده در طرح مسکن ملی ثابت نیست، اما اراضی که برای آنها در نظر گرفته‌ شده ،  ۹۹ ساله هستند و مبلغی بابت آن دریافت نمی‌شود.

روند پرداخت آورده متقاضیان نهضت ملی مسکن

  از آنجایی که هر طرحی که به صورت عمومی در کشور اجرایی می شود،  اطلاعات جامعی از چگونگی آن منتشر نمیشود تا عموم از تمام جزئیات آن مطلع شوند ، بیشتر طرح‌ها با مشکلات عمده ای همراه میشوند. در طرح نهضت ملی نیز در بحث آورده ها چنین اتفاقی رخ داد و موجب شد بسیاری از افراد قادر به پرداخت آورده ها نباشند و از این طرح انصراف دهند یا سهمیه خود را به قیمت ناچیزی به دلالان مسکن بفروشند. موضوع پرداخت‌ها آورده ها بدین صورت بود که توسط معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام شد و آورده متقاضیان  باید در چهار مرحله پرداخت شود که مرحله اول حین ثبت نام و سه مرحله دیگر متناسب با پیشرفت کار است پس سازندگان اجازه ندارند خارج از این فرآیند، وجهی را از متقاضیان دریافت کنند. مرحله دوم بعد از فوندانسیون و مرحله سوم بعد از اسکلت و سفت‌کاری و مرحله آخر هم در زمان نازک کاری توسط متقاضیان پرداخت می شود.

در حالیکه  طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی قرار بود آورده متقاضیان نهضت ملی مسکن حدود ۲۰۰میلیون تومان باشد که این مبلغ به ۳۲۰میلیون تومان افزایش یافته است و این عمل بدون هیچ اطلاعی قبلی یا خبری و صرفا با ارسال پیامک به  متقاضیان انجام شد .

محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی  در این خصوص گفته بود:  آورده اولیه متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن برای دهک‌های اول تا سوم درآمدی 20 میلیون تومانی پیش‌بینی شده و برای سایر دهک‌ها هم مانند قبل این آورده 40 میلیون تومان است که این پول برای ثبت‌نام اولیه است و مابه‌التفاوت بین تسهیلات و قیمت تمام‌شده طی 5 مرحله که در قرارداد می‌آید از متقاضیان دریافت می‌شود. با توجه به اظهارات محمودزاده آورده سایر دهک‌ها در 5 مرحله  حدود 200 میلیون تومان است، این در حالی است که برخی متقاضیان تأییدشده نهضت ملی مسکن در تماسی از افزایش آورده خود در طرح مذکور خبر دادند بر این اساس متقاضیان باید طی 8 مرحله 320 میلیون تومان آورده خود را واریز کنند، به‌عبارت دیگر متقاضیان باید هر مرحله 40 میلیون تومان به حساب مسدودشده خود نزد بانک مسکن واریز کنند. طبق اعلام برخی از شرکتهای سازنده ، مبلغ آورده متقاضیان «علی‌الحساب» است، یعنی احتمال افزایش آن در آینده وجود دارد و متقاضیان میتوانند  برای پیگیری طرح نهضت ملی مسکن 1401 خود از طریق سامانه  به نشانی اینترنتی saman.mrud.ir مراجعه کنند.

طرح مسکن مشارکتی؛ زمینه‌‌ی قفل شدن ساخت مسکن

مسکن مشارکتی، نوعی شیوه ساخت است که در آن، وزارت راه‌و‌شهرسازی با مشارکت بخش خصوصی اقدام به انبوه‌سازی می‌کند.روزنامه جام جم در یک گزارش در مورد اجرای طرح مسکن مشارکتی نوشت:  افزایش هزینه  مسکن ملی به منزله بالا رفتن آورده متقاضیان خواهد بود، در حال حاضر هزینه ساخت یک واحد ۱۰۰متری حدود یک میلیارد تومان است. حدود ۳۰۰ میلیون از این مبلغ را وام پوشش می‌دهد و ۷۰۰ میلیون تومان دیگر را بایستی متقاضیان پرداخت کنند. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا دهک‌های پایین که جامعه هدف این هستند، توان پرداخت این رقم را دارند؟ البته انبوه‌سازان پیشنهاد دادند که آورده متقاضیان ۲۰۰ میلیون تومان شود و بخش خصوصی نیز ۵۰۰ میلیون تومان نیز برای اجرای این طرح تامین کنند که به نظر می‌رسد، پیشنهاد انبوه‌سازان برای انتفاع اقتصادی بیشتر از نهضت ملی مسکن که در قالب کاهش آورده از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شده است، همان مسکن مشارکتی است. در این طرح  آورده‌های وزارت راه‌و‌شهرسازی، زمین و پروانه ساخت است و انبوه‌سازان مسئولیت ساخت را به‌ عهده می‌گیرند. در نهایت نیز با فروش واحدهای تکمیل شده وزارت راه‌و‌شهرسازی و انبوه‌سازان به قیمت روز بازار، هر یک سهم خود را بر می‌دارند. کارشناسان معتقد هستند، این شیوه ساخت مسکن به‌دلیل مختلف می‌تواند زمینه قفل شدن ساخت مسکن را بگیرد.

 عقب ماندن بندرعباس از طرح اقدام ملی مسکن 

بر طبق اعلام آخرین دور از نام نویسی ها و طبق آمار مدیرکل راه وشهرسازی هرمزگان در بهمن ماه 1401 ، 112 هزار نفر  در این طرح ثبت نام کرده اند و همچنین هزار و 400 هکتار در زمین در هرمزگان برای ساخت ۳۷ هزار واحد نهضت ملی مسکن تامین شده است. زمین‌هایی که خود مسائل بسیاری در پی داشت از یک سو دولت بر اجرای سریع این طرح تاکید دارد و از سوی دیگر برخی سازمان‌های دولتی با پروژه هیچگونه همراهی نمی‌کنند.

به عنوان مثال اجرای طرح نهضت ملی مسکن بندرعباس به  شهرک علوی در 50کیلومتری غرب که  سال‌هاست بدون استقبال و استفاده مانده بود؛ کلید خورد و مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید علوی از تخصیص ۳۵۸ قطعه زمین ۵۰۰ متری برای ساخت ۲۵۰۶ واحد نهضت ملی مسکن در این شهر خبر داد. مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید علوی همچنین گفته بود از ۱۳ هزار نفر در طرح نهضت ملی مسکن در شهر جدید علوی ثبت نام کردند. حدود ۱۵۰۰ نفر پالایش شدند و در حال حاضر هم ۷۰۰ نفر افتتاح حساب انجام داده‌اند و به بانک عامل معرفی شده‌اند و تاکنون هم تقریبا ۳۰۰ نفر واریز وجه را انجام داده‌اند! که خود دهان کجی مردم و ناراضی بودن آنها برای اجرای طرح ملی مسکن در 40 کیلومتری شهر بود تا جایی که حجت الاسلام محمد عبادی‌زاده امام جمعه بندرعباس نیز اجرای این طرح را نادرست خواند و گفت:  هرمزگان استانی ساحلی است و اگر بنا بر احداث شهری جدید است باید جایی در کنار ساحل در نظر گرفته شود تا مردم از زیبایی و منظر دریا بهره‌مند شوند. امسال نیز بحث الحاق اراضی مختلف به شهر بندرعباس برای اجرای این طرح مطرح شد از الحاق ۲۰۰هکتار زمین در منطقه پنجه علی برای احداث ۱۵هزار واحد مسکن در قالب طرح نهضت ملی مسکن گرفته تا  الحاق زمین ۳۵۰ هکتاری و الحاق ۱۵۰ هکتار در شمال بلوار امام حسین (ع) و فرآیند الحاق یک هزار هکتار در شمال شهرک توحید به شهر بندرعباس که هنوز هم به نتیجه نرسیده است. به گفته ی کمالی مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان  : انجام این فرآیندها زمان‌بر بوده و امیدواریم تا اواسط سال آینده عمده زمین‌های مدنظر به شهر بندرعباس و سایر شهرهای هرمزگان الحاق شود.