خطایی که تصمیم‌گیری‌های ما را نابود می‌کند

موقعیتی را تصور کنید که با فردی بسیار زیبا مواجه می‌شوید. برداشت شما از این فرد چیست؟ آیا او را فرد خوشبخت و موفق تلقی می‌کنید؟

اشتراک گذاری:

موقعیتی را تصور کنید که با فردی بسیار زیبا مواجه می‌شوید. برداشت شما از این فرد چیست؟ آیا او را فرد خوشبخت و موفق تلقی می‌کنید؟ آیا گمان می‌کنید که او باهوش است و در عرصه‌های مختلف زندگی تصمیمات درست و به‌جایی می‌گیرد؟ تحقیقات نشان می‌دهد که اکثریت مردم، در مواجهه با شخصی زیبا، او را باهوش، موفق، مهربان و کارآمد می‌دانند.

روانشناسان معتقد هستند که این حالت ناشی از خطای شناختی هاله‌ای است. اثر هاله‌ای زمانی اتفاق می‌افتد که ما به یک ویژگی خاص و یا حتی تصور ذهنی که پیدا کردیم، به صورت ناخوداگاه اجازه می‌دهیم که قضاوت‌های کلی ما را تحت کنترل قرار دهد. برای مثال با دیدن فردی که اضافه وزن زیادی دارد، گمان می‌کنیم که حتما تنبل است یا در زندگی شخصی خود دچار مشکلات عدیده‌ای است. شاید فکر کنید که چنین قضاوت‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی غیر منطقی به نظر می‌رسند و شما از آن فاصله دارید، اما اینطور نیست. همه‌ی ما دوست داریم بر اساس تجربه‌های گذشته، اطلاعات محدود و باورهای از پیش تعیین شده سریع قضاوت کرده و تصمیم بگیریم.

این روند آنقدر زیر پوستی و غیر قابل لمس اتفاقق می‌افتد که درصد زیادی از انتخاب‌ها و گزینش‌های ما را تحت تاثیر قرار داده و خطری بالقوه در زندگی به دنبال می‌آورد. برای مثال در دوران مدرسه، کسی که زرنگ و باهوش بوده و نمراتش از بقیه بهتر بوده، همیشه فردی قابل اعتماد و مهربان تلقی شده و همه‌ی ما دوست داشتیم که با او رفاقت کنیم، اما زرنگ بودن او به معنای صمیمی و قابل اعتماد بودن نبوده و امکان ضربه خوردن از جانب این رفاقت محتمل بوده است. در انتخاب همسر و شریک عاطفی هم عموما کسی که جذاب‌تر بوده، برایمان گزینه‌ی دلخواه‌تری بوده، هرچند گمان می‌کردیم که ظاهر چندان اهمیتی برای ما ندارد، اما صرفا به دلیل ظاهر مناسب یک فرد او را از عموم مردم صمیمی‌تر، صادق‌تر و رویایی‌تر قضاوت کرده‌ایم. نکته‌ی خطرناک این اثر، به سطحی بودن و غیرواقعی بودن این دست قضاوت‌ها بازمی‌گردد. در بیشتر مواقع زمانی متوجه می‌شویم که قضاوت‌مان مشکل‌دار بوده، که کار از کار گذشته است و تصمیم ما در هاله‌ای از برداشت‌های نادرست گرفته شده است.

اثر هاله‌ای به مثابه‌ی یک اختلال یا مساله‌ی نیازمند درمان نیست، بلکه یک کج‌روی و خطای شناختی است که با آگاهی بر آن می‌توانیم در مواقع حساس جلوی آن را گرفته و از اشتباهات هزینه‌بر جلوگیری کنیم. برای مثال اگر کسی در برخورد اول براساس معیارهای ظاهری و کلی شما، خوب و قابل اعتماد به نظر می‌رسد، بر همین برداشت اولیه اکتفا نکنید، به ذهن‌تان اجازه بدهید در شرایط مختلف و بدون سوگیری رفتارهای طرف مقابل را ببیند، بشناسد، بررسی کند و بعد تصمیم بگیرید.

به طور کلی، اثرهاله‌ای می‌تواند تصمیمات ریز و درشت ما را تحت تاثیر قرار دهد، کنترل تمامی این تاثیرات زمان‌بر و سخت است، اما با آگاهی بر وجود این سوگیری، حداقل می‌توان بر تعدادی از آن‌ها کنترل داشت و تاثیرات منفی آن‌ها را کاهش داد.

روزنامه صبح ساحل

تگ ها:

دیدگاه ها (0)

نظرسنجی

سوال سوم

اخبار مرتبط

رنگ ها شخصیت انسان را برملا می کنند

سنی که فرزند شبیه مادر خود می‌شود

معاون تحقیقات وزارت بهداشت: ۳۰ درصد مردم مشکلات روحی و روانی دارند

اهمال کاری، قاتل زمان یا حتی زندگی!

متفاوت بودن و ماندگار شدن

پربازدیدترین ها

استخدام اپراتور کامپیوتر مسلط به اینترنت در مجموعه سازه گستر گامبرون

مجموعه سازه گستر گامبرون

محرومیت 6 گروه از دریافت کارت اعتباری سهام عدالت

شرایط جدیدی برای دریافت کارت اعتباری سهام عدالت اعلام شده که براساس آن شش گروه از سهامداران نمی‌توانند کارت اعتباری بگیرند.

الکترونیکی شدن ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم

مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان منطقه آزاد قشم از الکترونیکی شدن مراحل ثبت نام و تمدید کارت شهروندی قشم با هدف کاهش مراجعات حضوری برای کنترل بهتر و مقابله با شیوع ویروس کرونا در جزیره خبر داد.

جدیدترین اخبار

اصلاح پرونده سهمیه‌های کنکور؛ مدارس دولتی و دهک‌های پایین شامل سهمیه می‌شوند

شورای حکام علیه برنامه هسته‌ای ایران قطعنامه‌ صادر کرد

گرانی ۳۵ درصدی کالای اساسی در بودجه۱۴۰۴ /عدم تغییر میزان یارانه‌های معیشتی در بودجه سال آتی

تاریخ برگزاری کنکور1404 اعلام شد

وزیر کشور:پرونده انتخاب استانداران هفته آینده بسته می‌شود

هواشناسی هرمزگان؛ شناور‌های سبک و صیادی با احتیاط تردد کنند