از اسرار«چشمه اعجاب انگيز» هرمزگان چه مي‌دانيد؟!

صبح ساحل-اجتماعی- چشمه اي عجيب با ماهي هاي سحر انگيز و متفاوت که جوي فوق العاده  پُر آبي مي شود. در ارتفاع 1000 متري از سطح دريا، در امتداد رشته کوه هاي زاگرس در دهانه غاري تاريخي به نام « غار گوطولي» در  ميان مُغستان هاي سرسبز روستاي «برغني» در منطقه فوق حاره اي، شهرستان باستاني کُل وند (حاجي آباد) درسرزمين خدا ( استان زيباي هرمزگان) دراقليمي تحت تأثير آب و هواي نيمه بياباني و بياباني از مناطق گرم و خشک ايران، چشمه ي زلال و شگفت انگيزي جاري است به نام « سبز پوشان»  يا « گُلم سوز پوشُن» که با ماهي هاي متفاوتش همه را متحير کرده است.

«سبزپوشان» متفاوت تر از ساير چشمه هاي رشته کوه هاي زاگرس

 رود کارون ، زاينده رود؛ دز، چشمه  هاي کوهرنگ ؛ آب سفيد، سرداب چشمه؛ برم در لردگان، ديمه در چلگرد، پير غار در نزديکي فارسان، چشمه سيا سرد و چشمه سرداب رستم آباد در شهرستان اردل استان چهار محال بختياري ،  چشمه آبگرم شهرستان دلفان درا ستان لرستان به عنوان يک جاذبه گردشگري سلامت و درمان، همچون الماسي در دامنه هاي رشته کوه زاگرس مي درخشند. چشمه بشو ( زبان محلي ) يکي از چشمه هاي بسيار خروشان و خنک در دامنه زاگرس است که در چهار کيلومتري شهر سي سخت در ياسوج واقع است. اين چشمه چنان خُنک است که تا حدود 800 متري از چشمه نمي توان دست را به مدت طولاني در آب نگه داشت. اما « چشمه سبز پوشان استان هرمزگان جالب تر از آنهاست زيرا در تابستان سوزان جنوب، آبي خُنک و زلال وپايين تر از دماي بدن انسان داشته و در زمستان سرد و خشک ، آبي ولرم، دلنشين  و متناسب با دماي بدن انسان دارد و شنا را دلپذير و خاطره انگيز مي کند.

«سبزپوشان» چشمه اي بيضي شکل

در 25 کيلومتري جنوب شهر ستان حاجي آباد در مجاورت کوه کوچک وصخره اي ، در نزديک ترين فاصله با گنبد سبز حضرت علي عليه السلام در زير سايه گسترده درختان خرماي سر در سرو سبز روستاي برغني؛ چشمه بيضي شکل « سبز پوشان» با عرض 15 متر مربع و عمق 5/2 متر با متوسط درجه حرارت 28 درجه سانتيگراد، با ميزان آب دهي 360 ليتر در ثانيه از زير تخته سنگي پهن  و نه چندان بزرگ؛ بسيارزيبا جان مي گيرد و  يکي  از بزرگترين چشمه هاي گسترده استان هرمزگان  مي شود تا به وسيله کانال هاي بتوني به طول 14کيلومتر آب مورد نياز کشاورزان منطقه هاي هاشم آباد ، طارم و گنج را تامين کند.

آزمايشات انجام شده روي آب اين چشمه نشان از اين دارد  که وضعيت مطلوب آب چشمه محيط مناسبي براي رشد برخي گونه هاي جانوري و گياهي فراهم کرده است. اين چشمه محل زندگي ماهيان گونه واربوس، سرخه، سبزه، کِتک، سياه ماهي و کامفوزيا و گونه هاي مختلف از نرم تنان و پلانکتون‌ها است همچنين از جوامع گياهي مي توان به جنس بلواش، علف هفت بند، گز ، کنار، بيد، بوريا، مورتي و  ارقام درختان خرماي با ارزش مثل  پيارم، خنيزي، مضافتي، هليلي و ... اشاره کرد.

همسايه هاي زيبا و مهمان نواز

اين روزهاي گرم آواخر بهار و روزهاي پُر هرم تابستان، بهترين فرصت رفتن به «سبز پوشان» است. چشمه اي که چاره اي جز لذت بردن از آن نداريد! کمي آنسوتر از آن، چشمه شيرين «هوباد بالا» يا آب سرد برغني معروف به آب«ريشو»، در رديف‌ آبهاي‌ گوگردي‌ با كاتيون‌ها و آنيون‌هاي ‌مختلف‌ گرم‌ است‌. شما را صدا مي زند. آبشارديدني تزرج در فاصله 3 کيلومتري  شمال سبز پوشان بساط مهرباني پهن کرده، روستاي گردشگري بُخوان،  طبيعت منحصر بفرد فارغان، کوه بي بي دختران،  روستاي جالب سيرمند،«هماگ»- بلندترين ارتفاع هرمزگان؛ روستاي زيباي معدنوييه، تزرج، برآفتاب، خوشن آباد و ...  همسايه هاي دور و نزديک و اما مهمان نواز اين چشمه عجيب هستند که به انتظار ديدن شما لحظه شماري مي کنند.

وجه تسميه چند واژه مرتبط

« کُل وند» نام قديمي حاجي آباد؛ اين منطقه سر سبز به دليل فراواني گياهان «کُل» که در گويش محلي به آنها کَلم و کاشک نيز مي گويند به « کُل وند» شهرت يافته است. اين شهرستان در 165 کيلومتري شمال بندرعباس مرکز استان هرمزگان- با دوستدارانش قرار گذاشته است.

« بر آفتاب» به علت آفتاب خور اين منطقه اين روستا را بر آفتاب مي گويند.

«برغني» با توجه  به حاصل خيز بودن؛ پربار بودن درختان در اين منطقه، آنرا برغني ناميده اند.

«گوطولي» به موجب کنده کاري ديواره هاي غار- اشکفت- روستاي برغني آن را « غار گوطولي» ناميده اند.

«سبز پوشان» وجود بارگاه حضرت علي با گنبد سبزبر فراز اين چشمه و منسوب دانستن چشمه به اين گنبد و بارگاه آنرا « سبز پوشان» گويند.

دوستم ماهي گرفت و مُرد

 اغلب مردم حاجي آباد و بويژه روستاي ديدني برغني بر اين باورند که ماهي هاي اين چشمه متعلق به زيارتند و نبايد آنها را صيد کرد و هر کسي آنها را صيد کند بدون شک با مشکل بزرگي مواجه مي شود و بدبياري هاي زيادي مي آورد.

رستمي از اهالي روستاي برغني با اطمينان کامل گفت: «من به اين باور رسيده ام» زيرا دوستم برخلاف باور مردم شروع به ماهيگيري کرد؛ چندي نگذشت که سرطان گرفت بنابراين از ماهيگيري دست کشيد و سلامت کاملش را بدست اورد ولي مجددا با بي توجهي به اعتقادات مردم اين سرزمين ماهيگيري را آغاز کرد؛ يک روزخبر مرگ ناگهاني اش را آوردند !

يکي ديگر از اهالي آنجا توصيه پيشينيان را ناديده گرفت و بدون توجه به باور مردم از چشمه سبز پوشان ماهي مي گرفت اما متاسفانه در سن جواني ايست قلبي کرد و فوت شد.