13

مهر

1403


img
مصطفی دولخانی
21 تیر 1401 08:09 0 کامنت
اوایل هفته گذشته بود که حسین امیر عبداللهیان خبر داد ایران و مصر تمایل دارند تلاش های خود برای بهبود روابط دو کشور را تسریع ببخشند. این تحول جدید در بهبود روابط کشورمان با مصر به عنوان پرجمعیت‌ترین کشور جهان عرب که نقشی مهم در میان کشورهای عربی هم دارد، نشان از اتفاقات مثبتیست که ضمن کاستن از تنش‌ها در منطقه می‌‌تواند بارقه های امیدی به افزایش دوستی‌ها و نزدیکی هرچه بیشتر کشورهای خاورمیانه هم ایجاد کند.
روابط کشور ما با مصر همچون بسیاری از کشورهای عرب در دهه‌های اخیر دستخوش فراز و نشیب‌های زیادی بوده است و اغلب این روابط سرد و در سطح بسیار پایینی قرار داشته است؛ گویی این بار هم کشور عمان نقش میانجی را برعهده دارد ، تا کشوری که سابقه مناسبی در میانجگیری بین کشورمان و برخی کشورها داشته است، این بار هم نقش مثبت خود را در این زمینه ایفا کند. تحول مثبت دیگر هم ارتقای سطح مذاکرات دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودیست که حکایت از آن دارد که روند بهبود روابط این دو کشور هر چند کند اما رو به جلو بوده است. این بار هم نقش میانجیگری برعهده کشوری ثالث است و قرعه کار به نام عراق خورده است. البته بغداد به عنوان یکی از کشورهایی است که نفع زیادی از بهبود روابط تهران و ریاض خواهد برد.
در میانه این رویدادها، شاهد سفر مجدد محمد بن عبدالرحمان آل ثانی، وزیر خارجه قطر در چهارشنبه گذشته بودیم، سفری که به فاصله کوتاهی پس از سفر قبلی‌اش همینطور مذاکرات غیرمستقیم اخیر دوحه بین ایران و آمریکا، به وقوع پیوست. اینکه این سفر در این بازه زمانی روی می‌دهد بسیاری از کارشناسان را به این گمانه‌زنی واداشته که وزیر خارجه قطر حامل پیام جدیدی از سوی مقامات آمریکا برای مقامات کشورمان است تا شاید مذاکرات هسته‌ای مجددا به جریان بیفتد، مذاکراتی که دیگربار دچار توقف شده است. مسئله مهم دیگری که در سطحی بالاتر و بر پایه تحولات بین المللی باید بدان نگریست، تغییر در نوع و سطح رقابت قدرت‌‌های جهانیست، چه آنکه با شروع جنگ اوکراین شاهد آشکار شدن سطح بالایی از تنش بین روسیه و چین از یک طرف و جبهه غرب به رهبری آمریکا از دیگر سو هستیم.
البته چین بنابر ویژگی‌هایش از رودرویی مستقیم حتی در سطح دیپلماتیک هم با آمریکا خودداری می‌کند. آمریکا هم اگرچه برای مهار چین تحت استراتژیی که در زمان اوباما آغاز شد سیاست «محور به سمت آسیا» را آغاز کرده اما ضمن توجه به این استراتژی، در حال بهبود سطح اتحادش با کشورهای اروپایی برای مقابله با روسیه هم هست و ضمن وقوف به کاهش تاثیرگذاری‌‌اش در خاورمیانه، می‌خواهد مانع از جذب هر چه بیشتر این کشورها در دامان چین و روسیه شود. چه آنکه آگاه است منطقه پیچیده خاورمیانه هم آوردگاهی دشوار برای رقابت با رقبای جهانی‌اش محسوب می شود.
از این رو ضمن تلاش برای بهبود روابط بین متحدان قدیمی‌اش و انسجام هرچه بیشتر بین آنها، در پی مدیریت تنش ها با سایر طرف‌ها در خاورمیانه هم می‌باشد و تحولات اخیر در آرایش جدید نیروها، همینطور بازطراحی روابط متحدانش با کشورهایی که حتی روابط خصمانه با آنها دارد، نیز می‌تواند در این چارچوب دیده شود. آمریکا ضمن تلاش برای تقویت ناتو تلاش دارد با شکل‌دهی بلوکی از متحدانش در مقابل روسیه و چین جبهه نیرومندی ایجاد کند. پرواضح است بنا بر همین اقتضائات، احیای برجام می‌تواند به عنوان یکی از ملزومات سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه قلمداد شود. اتفاقی که امکان تحققش در این روزها سخت‌تر شده ولی باتوجه به وقوع جنگ اوکراین و افزایش بهای نفت و حتی مواد غذایی و سایر مواد اولیه، انگیزه‌هایش هنوز از بین نرفته است. از این‌رو دست‌اندرکاران سیاست خارجی کشور باید ضمن توجه به مجموعه تحولات اخیر از آنها در تامین منافع ملی به بهترین شکل ممکن استفاده کنند.

روزنامه صبح ساحل

img
دیدگاه ها (0)
img