خشکسالیهای پیدرپی، پایین رفتن آبهای زیرزمینی، کاهش آب سدها و برداشت بی رویه از سفرههای زیرزمینی، هرمزگان را همواره با بحران جدی آب مواجه کرده و امسال نیز کاهش شدید بارندگی نسبت به سال گذشته، این استان را بیش از پیش در شرایط سخت کمآبی قرار داده است.
چالش کمآبی، از اساسیترین چالشهای کشورمان در طی دو دههی اخیر میباشد که متاسفانه برخی با انکار این موضوع و یا غفلت از اهمیت آن، ضربهی بزرگی به کشور در این حوزه وارد کردهاند.
سخنگوی صنعت آب گفت: استانهای تهران، قزوین، سیستانوبلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی ۵ استانی هستند که در سال آبی اخیر بالای ۳۰درصد کاهش بارش داشتهاند و از لحاظ منابع آبی در وضعیت قرمز هستند.
«بازدید درمانی» برای عبور از تنش آبی در دستور کار مسئولان قرار گرفته است. بیش از 100 روز است که روستاهای غرب جزیره قشم آب ندارند. تنش آبی در 13 روستا به اوج رسیده است. حالا پس از ماهها که کمآبی تبدیل به بحرانی فراگیر برای روستاهای قشم شده، روز دوشنبه (2 مردادماه) مدیرعامل آبفای هرمزگان برای بازدید از آخرین وضعیت پروژههای آبرسانی به قشم سفر کرد.
امروزه کمبود منابع آب آشامیدنی و بهداشتی یکی از چالشهای اصلی جوامع است و برداشتهای بی رویه از منابع آب و استفاده ناصحیح از آنها، اغلب کشورها و از جمله ایران را با بحران کمآبی مواجه کردهاست؛ بنابراین اتخاذ تمهیداتی برای استفاده بهینه از منابع آب ضروری است. درحالی که هرمزگان درگیر بحران بیآبی است و همه مسولان بارها نسبت به کم آبی و اتمام منابع آبی اخطار دادهاند، اما متاسفانه بیتفاوتی همین مسئولان نیز سبب هدر رفتن آب آشامیدنی در بسیاری از محلات شهر بندرعباس شدهاست.
سایه سنگین خشکسالی همچنان روی ایران و خاورمیانه سایه انداخته، به گونهای که اثرات تلخ آن را در سال گذشته با کمآبیهای متعدد در گوشه و کنار کشور تجربه کردیم. نقشه خشکسالی هواشناسی در سطح استانهای کشور تا اردیبهشت ماه منتشر شد که بر اساس آن بخشهایی از استان از جمله حاجی آباد، قیمتهایی از میناب، جاسک و حتی مرکز استان دچار خشکسالی شدید است.
شرکت آبوفاضلاب هرمزگان درخصوص صدای مردم منتشر شده در پایگاه خبری صبح ساحل تحت عنوان «مشکل حلنشدهی کمبود آب در روستاهای حاجیآباد؛ وعدههای رفع مشکل آب چندساله شد» جوابیهای صادر کرد.
با شروع بارشهای سامانه مونسون این غول هندی در ایران، برخی گمان میکردند که این بارانها، مشکل کمآبی و تنشهای پیرامون آن را تا حدودی حل میکند و حداقل تابستان ۱۴۰۱ بابی آبی سر نمیشود.
دفتر ۱۴۰۰ هم بسته شد. سالی که برای مسئولان و مردم با چالشهایی جدید یا تکراری همراه بود. این سال را هم مردم با مشکلاتی نظیر کمآبی، تجمع زباله، قطع برق، بوی بد فاضلاب و سرریز شدن آن به دریا، کندهکاریهای رهاشده خیابانها و بسیاری دیگر از مشکلات شهری گذراندند. مشکلاتی که پس از هربار عنوان شدن، مسئولان مربوطه قول مساعد جهت رسیدگی به آنها را میدادند. برخی از آنها مثل فاضلاب که هرچندماه یکبار ازطرف یک مسئول حل شده اعلام میشد. بسیاری از شکایات مردمی نسبت مسائل شهری در رسانه صبح ساحل منتشر شد.
قطعی آب، افت فشار و قطعی برق کلماتی که فصل گرما با خود به هرمزگان میآورد. هرساله با گرمشدن هوا در هرمزگان، افت فشارهای مکرر به چشم میخورد و موجب گلایه شهروندان میگردد. اما عدم بارندگی در سال گذشته، این موضوع را سختتر از پیش میکند. به گفته «احد وظیفه»، رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، ۴۳ درصد کم بارشی در ایران از مهرماه تاکنون بهنوعی رکورد در حوزه خشکسالی محسوب میشود. مشابه این شرایط را در سال ۱۳۸۷ که خشکترین سال آبی ایران بود، تجربه کرده بودیم. امسال هم بهنوعی یکی از خشکترین سالهای آبی در ایران است. رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کمآبی در هرمزگان را بیسابقه خوانده و میگوید:«میانگین بارش بلند مدت در هرمزگان ۱۳۹ میلیمتر گزارش شده است این درحالیست که طی هفت ماه اخیر تنها ۱۲ میلیمتر بارش در این استان داشتیم بنابراین با کاهش ۹۱ درصدی بارشها در این منطقه مواجه هستیم». طی هفتههای گذشته، مشکلات آب شرب محلات، طاقت مردم را به طاق رساندهاست. وضعیت بحرانی کرونا و قرمز بودن شهرهای استان، وجود آب در هر منزلی را پر اهمیتتر کردهاست. در ادامه به گلایه شهروندان درباره قطعیهای آب و برای پاسخ به حرفهای مردم به گفتوگو با قائم مقام مدیرعامل آبفای هرمزگان میپردازیم.
زندگی در جنوبیترین استان کشور توام با معایب و مزیتهایی است. هرمزگان به لحاظ موقعیت جغرافیایی و همجواریاش با خلیجفارس در کشور حائز اهمیت است. طبق گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 1397، سهم استان بوشهر، 31.9 درصد و سهم هرمزگان از صادرات 19 درصد بوده که دومین استان اثربخش در صادرات بهشمار میرود. «ابوالفضل اکبرپور»، ناظر گمرکات هرمزگان در اسفندماه 1398 گفته که بیش از 89 درصد درآمد گمرکات کشور مربوط به هرمزگان بودهاست و استانهای دیگر تنها 11 درصد سهیم هستند. درنهایت هرمزگان در پویایی صادرات و واردات کشور همواره مثمر ثمر واقع شدهاست. جدا از یاریرساندن استان به چرخهی اقتصادی کشور اما در گوشهوکنارش کمآبی، نبود برق و امکانات بهداشتی موج میزند؛ از بشاگردی که محروم از یک جاده ساده است تا بیآبی روستاهای فین و ایسین! استانی که با نام «پایتخت اقتصادی کشور»، از آن یاد میشود و جز استانهای مهاجرپذیر کشور است، جای خالی امکانات در اقصینقاط آن احساس میشود. طبق آمار اعلام شده ازسوی مرکز آمار، هرمزگان چندین ماه است که صدرنشین تورم در استانهاست. در ادامه به وضعیت تورم در استان و علل گرانی در آن میپردازیم.
به اول لاور که میرسی، راه از هم جدا میشود. جاده آفتابدیده روستا سه قسمت میشود. یکی تو را میبرد به گُلکو. ماشین تا انتهای راه خاکی گلکو توان رفتن ندارد. راه دیگر به محله پاتل میرسد. خانههای پاتل تا زیر کوه، با فاصله کمی از هم، کج دهنی میکنند.
ساکنان عسلویه و روستاهای آن روزهاست که از کمآبی گلایه دارند، چرا که در طول ۲۴ ساعت تنها چند ساعت سهمیه آب دارند و در بعضی روستاها و محلات نیز ممکن است تا ۶ روز متوالی آب شرب و لولهکشی در دسترس شهروندان نباشد.