بهینه سازی مصرف انرژی یکی از مهمترین موضوعات پیش روی کشورها در جهان کنونی است و برهمین اساس انتخاب الگوها و اتخاذ و بکارگیری روش‌ها و سیاست‌های مناسب و هوشمندانه مصرف درست انرژی در دستور کار دولت ها قرار گرفته است.

در ایران نیز مباحث فراوانی برای اصلاح الگوی مصرف انرژی به ویژه در حوزه گاز به عنوان یک سرمایه ملی مورد بررسی قرار گرفته است. امروزه که بخش اعظمی از سبد انرژی کشور را گاز تشکیل داده، در نتیجه عدم توسعه ظرفیت تولید گاز در بالادست از یک سو و مصرف بی‌رویه در پائین دست از سوی دیگر، مساله گاز به یک تهدید امنیتی تبدیل شده است. مساله مدیریت تولید و مصرف گاز در کشور نیاز به توجه ویژه دارد و می‌بایست به سرعت مدیریت شود. 

علاوه بر اهمیت گاز به عنوان تامین کننده انرژی، گاز یک ثروت ملی است که به عنوان خوراک پایه در صنعت پتروشیمی استفاده می‌شود و یکی از محل‌های ارزآوری و تامین منابع مالی کشور است. 

سوزاندن گاز برای تامین گرمایش خانگی و یا تامین حرارت برای پخت‌پز بدترین نوع استفاده از این ثروت خدادادی است؛ به خصوص در جائی که منابع انرژی جایگزین وجود دارد. در جزیره قشم نیز تا به امروز به عنوان بخشی از کشور، سیاست‌های انرژی کشور دنبال شده است. در این منطقه نیز گاز نقش ویژه‌ای در تامین انرژی به خصوص در بخش خانگی داشته است. البته گاز در قشم عمدتا نه بصورت لوله‌کشی بلکه از طریق کپسول‌های خانگی در اختیار مردم قرار می‌گیرد. خود این مساله همراه است با معضل کمبود گاز مایع و صف‌های طولانی در نیمه دوم سال که موجب ایجاد مشکلات و زحمت برای شهروندان قشمی می‌شود.

سیاست‌های انرژی کشور در مناطق مختلف کشور بسته به شرایط اقلیمی و برنامه‌های توسعه‌ای آن منطقه می‌تواند متفاوت باشد. این سیاست‌ها باید به گونه‌ای تنظیم شوند که کمترین هزینه به کشور وارد شود و بیشترین بازدهی را داشته باشد. تهدید کمبود گاز در آینده و مسائل اجتماعی که در پی خواهد داشت بر کسی پوشیده نیست. سیاست‌های انرژی کشور باید به سمت تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور و کم کردن وزن گاز در این سبد هدایت شوند. البته آنگونه که در بالاتر نیز اشاره شد این تنوع بسته به شرایط می‌تواند از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت باشد. قشم در اغلب اوقات سال آب و هوایی گرم و مرطوب دارد. برق تولیدی در جزیره قشم مازاد بر نیاز فعلی جزیره است و بخشی از برق تولیدی هم اکنون در حال صدور به سرزمین اصلی است. با اتمام پروژه خط‌لوله ۳۰ اینچ گاز در اواخر فصل جاری نیروگاه‌های قشم به شبکه سراسری گاز متصل خواهد شد و ظرفیت تولید برق در جزیره رشد بیشتری را تجربه خواهد نمود. توسعه صنعت پتروشیمی بخشی از برنامه‌های منطقه آزاد قشم در جزیره است. هم اکنون چندین طرح‌ صنعتی در جزیره در حال اجراست که گاز را به محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل می‌کنند. 

جزیره قشم با توجه به خصوصیاتی که در بالا شرح داده شد می‌تواند به عنوان الگویی در مدیریت مصرف انرژی در کشور مطرح شود. در این جزیره هم اکنون در بخش خانگی گاز صرفا مصرف پخت و ‌پز دارد. عمده خانه‌های قشم از بخاری‌ و آبگرمکن‌های برقی استفاده می‌کنند. با وجود مازاد برق تولیدی در جزیره اجاق‌های برقی نیز می‌توانند جایگزین اجاق‌های گازی شوند. این مساله ضمن دورتر کردن خانوار قشمی از تهدید قطعی گاز در آینده باعث آزاد شدن گاز بیشتر برای تخصیص به صنایع و در نتیجه ارزآوری بیشتر برای کشور می‌شود.  همچنین خانوار قشم برای همیشه از زحمت ایستادن در صف‌های کپسول و استرس اتمام گاز در میانه آشپزی راحت خواهند شد. 

البته اجرای این مساله با وجود منطق معقولی که در پس زمینه دارد و علی‌رغم اینکه اجرای آن به ظاهر ساده بنظر می‌رسد پیش‌بینی می‌شود که در عمل با مشکلاتی مواجه باشد. اولین مساله فرهنگ مردم در استفاده از اجاق‌های گازی و احتمالا ایجاد یک سد فرهنگی در استقبال از اجاق‌های برقی بین مردم می‌باشد. دومین و مهمترین عامل بار مالی است که این مساله در ذات خود به همراه دارد.

حدس نگارنده طولانی و زمانبر بودن مساله مقاومت فرهنگی در مقابل جریان برقی سازی اجاق‌هاست. البته تریبون مدارس، مساجد و البته تبلیغات بصری در سطح شهر می‌توانند در این راستا کمک کننده باشند. در رابطه با تامین منابع مالی طرح هم می‌توان از منابع ماده ۱۲ رفع موانع تولید از محل صرفه‌جویی گاز استفاده نمود. در صورت موافقت وزارت نفت شرکت‌های صنعتی متقاضی گاز نیز می‌توانند با تعویض مجانی اجاق‌های گازی خانوار با اجاق‌های برقی سهمیه گاز آزاد شده از این محل را به خود اختصاص دهند. سازمان منطقه آزاد نیز می‌تواند در همراهی با این طرح کمک‌های بلاعوض به خانواده‌های تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد ارائه دهد. شاید بتوان ترتیبی نیز برای اعطای وام از محل منابع بانک‌ها به خانوار متقاضی تعویض ارائه داد. به هر حال به عنوان جمع‌بندی باید خاطر نشان شود که امروزه کمتر کشوری در دنیا پیدا می‌‌شود که خانوار از گاز برای پخت و پز استفاده کنند. کشورهایی نظیر کانادا، نروژ، روسیه علی‌رغم داشتن منابع گازی فراوان عمدتا از منابع انرژی برقی به جای گاز در بخش خانگی استفاده می‌کنند. 

حتی در همین کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز عمدتا از برق برای مصارف پخت و پز استفاده می‌شود. در جزیره قشم هم با وجود جاری بودن دو شرط اقلیم آب و هوائی گرم و مازاد تولید برق دلیلی برای استفاده از گاز برای پخت و پز وجود ندارد. شان شهروند قشمی ایستادن در صف کپسول گازی نیست. در صورت پذیرش این موضوع و استفاده از اجاق برقی، شهروند قشمی با اتصال اجاق خود به پریز برق لذت راحتی استفاده از این منبع انرژی را به عینه تجربه خواهد نمود.